10.07.00 Liquide middelen & Meldrecht

4 Taakverdeling

4.1 Taak Douane

4.1.1 Algemeen

De Douane heeft de taak in het kader van bestrijden van witwassen en terrorismefinanciering:

• uitvoering te geven aan Verordening LM door:

  • altijd een aanvaardingscontrole te doen

  • in bepaalde gevallen een onderzoek liquide middelen uit te voeren

• te voldoen aan de wettelijke verplichting om de identiteit van de aangever te controleren

• een juiste en volledige verzameling van informatie aan de FIU te verstrekken

• een kennisgevingsverplichting LM / MR op te leggen wanneer voorgeschreven of noodzakelijk

Taak bij Nederlands heffingsbelang
In het onderzoek liquide middelen kan in bepaalde gevallen ook gecontroleerd worden of op basis van de Nederlandse belastingwetten een belastingschuld bestaat of kan bestaan.

Geen taak opsporing witwassen
De Douane heeft geen zelfstandige taak in het opsporen en het afhandelen van witwassen. Als de Douane bij een controle een redelijk vermoeden van een strafbaar feit van witwassen heeft, wordt dit aan de BFC-er gemeld. De zaak wordt volgens een vaste procedure afgedaan en overgedragen.

Naar boven

4.1.2 Informatiedeling

Nationaal:
De Douane stelt de gegevens (nadat deze volledig zijn aangevuld in de applicatie liquide middelen) ter beschikking aan de FIU. De vastgelegde informatie wordt ook gedeeld met de Belastingdienst, het iCOV en het AMLC.

Internationaal:
De vastgelegde informatie wordt met relevante buitenlandse handhavingspartners gedeeld wanneer daartoe een wettelijke mogelijkheid bestaat.

Naar boven

4.1.3 Vastlegging in applicatie liquide middelen

Op de aangiftelocaties wordt voor zowel Verordening LM als het MR gebruik gemaakt van de applicatie liquide middelen (verder applicatie LM). Uitgangspunt voor deze applicatie is dat het registratienummer van de aangifte pas wordt uitgegeven nadat de basisgegevens zijn ingevoerd.

 Het proces bestaat uit de volgende stappen:

1. Registeren aangifte (registratiefase)

2. Aanvullen aangiftegegevens (binnen 4 werkdagen na registratie)

Naar boven

4.1.4 Taak vraagbaken liquide middelen

De vraagbaak LM;

• wordt altijd ingeschakeld voor het vaststellen van het toepasselijk wettelijke regime.
• wordt altijd ingeschakeld bij overwegen een kennisgevingsverplichting LM of MR op te leggen.
• wordt altijd ingeschakeld voor een onderzoek liquide middelen.

• ondersteunt bij opmaken van een proces-verbaal van bevindingen en overdracht waarmee een zaak wordt overgedragen aan de opsporingsdiensten.

• stelt vast wanneer in bewaringnemingsprocedure van toepassing is.

• ondersteunt bij de administratieve afhandeling van de inbewaringnemingprocedure.

• ondersteunt bij het opleggen van de FSB en motivatie voor een FSB voorstel richting de BFC-er.

Naar boven

4.1.5 Taak BFC-er

• Witwassen: Bij het vermoeden van witwassen wordt (door de vraagbaak LM) volgens de instructies contact opgenomen met de BFC-er. Na toestemming van de BFC-er wordt contact gezocht met de FIOD of (indien daarover afspraken zijn gemaakt) met de KMar. Als de FIOD of KMar de zaak niet overneemt, wordt weer contact opgenomen met de BFC-er en deze geeft instructies voor de verdere afhandeling.

• Bijzondere personen: De BFC-er geeft nadere instructies bij twijfel of een natuurlijk persoon terecht een beroep doet op zijn diplomatieke status of verschoningsrecht.

• Uitreiken FSB: Geen aangifte doen, een onvolledige of een onjuiste (kennisgevings)aangifte doen, is een strafbaar feit. Er wordt overeenkomstig het boetebeleid een FSB opgelegd na consultatie van BFC-er.

• Aantreffen vals geld: Bij een vermoeden van vals geld wordt contact opgenomen met de BFC-er. In verband met de geheimhoudingsplicht bepaalt de BFC-er of de zaak kan worden overgedragen aan de opsporingsinstantie (KMar of politie).

• Natuurlijk persoon weigert gegevens te verschaffen: Als de betrokkene het verstrekte aangifteformulier LM niet wil invullen, vordert u dat het formulier wordt ingevuld. Dit geldt ook in het geval toepassing wordt gegeven van de bevoegdheid om gegevens te registreren als sprake is van liquide middelen of waardevolle goederen onder het drempelbedrag. Als niet voldaan wordt aan de vordering handelt de Douane overeenkomstig het Handboek Douane. Vervolgens voert de Douane een onderzoek liquide middelen uit. Dit kan ook zonder dat de Douane beschikt over een (juist en/of volledig) ingevuld (kennisgevings)aangifteformulier. Als tijdens het onderzoek liquide middelen de gegevens ook niet worden verstrekt, wordt contact opgenomen met de BFC-er. Deze geeft verdere instructies.

Naar boven

4.1.6 Taak DIC

Voor een effectieve controle en opsporing van de smokkel van liquide middelen is een goede analyse en uitwisseling van informatie essentieel. Het Douane Informatie Centrum (DIC) speelt daarin als nationaal en internationaal aanspreekpunt een centrale rol. Het DIC draagt onder meer zorg voor het verzamelen, het verwerken en het distribueren van informatie ter ondersteuning van de controle en/of opsporing door de Douane en opsporingsdiensten.

Controle via DIC voor aangifte buiten haven van Rotterdam
Als de scheepsagent de aangifte verzorgt voor de kapitein of de bemanningsleden, controleert de Douane door vergelijking met de gegevens in de systemen van de grensbewakingsdiensten (Zeehavenpolitie of KMar). Voor schepen buiten het havengebied van Rotterdam wordt daarvoor contact opgenomen met de helpdesk van het DIC.

Naar boven

4.2 Taak KMar

De KMar heeft geen controletaak bij de Verordening LM. De KMar controleert de identiteit van de reiziger bij haar grensbewakingstaak. De KMar is wel bevoegd zelfstandig een proces-verbaal op te maken bij constatering van een strafbaar feit. Als dit strafbare feit betrekking heeft op de schending van de aangifteplicht voor LM, dan wordt dit proces-verbaal ingezonden naar de inspecteur. Op de internationale luchthavens zijn lokale afspraken gemaakt over de samenwerking van de Douane met de KMar bij het aantreffen van liquide middelen en eventuele overdracht op grond van het vermoeden van witwassen. Deze afspraken zijn verwerkt in lokale instructies.

Naar boven

4.3 Taak politie

De politie heeft geen (controle)taak in het kader van de Verordening LM of het MR. De politie is wel bevoegd zelfstandig een proces-verbaal op te maken bij constatering van een strafbaar feit. Als dit strafbare feit betrekking heeft op de aangifteplicht voor LM, dan wordt dit proces-verbaal ingezonden naar de inspecteur.

Naar boven

4.4 Taak FIOD

Vermoeden van witwassen
Als de Douane tijdens het onderzoek liquide middelen door feiten of omstandigheden een redelijk vermoeden van witwassen heeft, wordt volgens de procedure uit dit voorschrift de FIOD ingeschakeld. De FIOD neemt de zaak over en houdt de verdachte zo nodig aan voor het vermoeden van witwassen (WvSr, artikel 420bis) en neemt de liquide middelen in beslag. Als de FIOD niet optreedt, wordt contact opgenomen met de BFC-er voor verdere instructies.

Overname verdachte van witwassen
Bij overname van een door de Douane aangetroffen verdachte inzake witwassen, hoort de FIOD de verdachte - naast het witwasonderzoek - voor het niet nakomen van de aangifteverplichting van de Verordening LM. Als de FIOD de zaak niet verder onderzoekt voor witwassen (of als gevolg van een seponering), zendt zij het dossier naar de BFC-er voor verdere afdoening (en aanbieden FSB).