30.03.00 Cultuurgoederen
9 Onregelmatigheden en bijstand
9.1 Onregelmatigheden
Het is mogelijk dat u bij een controle vermoedt dat de cultuurgoederen mogelijk op een onrechtmatige wijze zijn in- of uitgevoerd. Aanwijzingen hiervoor kunnen bijvoorbeeld zijn:
-
de wijze van transport
-
de goederen worden aangetroffen op een plaats die in eerste aanleg aan het zicht is onttrokken (verborgen)
-
de goederen staan niet aangegeven op de aangifte
-
het aantreffen van eventuele (vervalste) bescheide
n -
er is recente breukschade
-
het ontbreken van een uitvoervergunning uit het derde land (indien vereist)
-
resultaten van interviews met bijvoorbeeld aangever of passagier
Onregelmatigheid = IOE inschakelen
Als u tijdens een controle een (vermoedelijke) onregelmatigheid vaststelt, neemt u contact op met de vraagbaak cultuurgoederen. Deze meldt de zending bij de IOE via het online meldingsformulier. De IOE geeft aan de vraagbaak cultuurgoederen instructies voor het verdere optreden en de afhandeling.
Gedurende die periode geeft u de goederen niet vrij (geef geen toestemming tot wegvoering) zolang u nog geen bericht heeft ontvangen van de IOE. Als er na de vijf werkdagen geen bericht is ontvangen van de IOE geeft u de goederen vrij.
Registreer een onregelmatigheid in DON
Naar boven9.1.1 Onregelmatigheden invoer
Op grond van de Verordening EU 2019/880 heeft de douane een taak bij het binnenbrengen en de illegale invoer van cultuurgoederen. De Verordening is verwerkt in hoofdstuk 4, artikel 4.23a Erfgoedwet, van de Erfgoedwet (en strafbaar gesteld in de WED). Daar mee is alle (illegale) invoer van cultuurgoederen aan controle onderworpen.
-
Consulteer via de vraagbaak cultuurgoederen altijd de IOE. Verstrek via de vraagbaak cultuurgoederen aan de IOE de benodigde informatie en digitale foto’s van de goederen
-
Geef de goederen niet vrij. (Geef geen toestemming tot wegvoering van de goederen)
- De IOE moet binnen vijf werkdagen een oordeel geven over de legaliteit van de invoerzending
-
Als de IOE geen oordeel geeft, dan geeft u in overleg met de vraagbaak cultuurgoederen de goederen vrij
-
Let op! De bijlage bij de Verordening EU 2019/880 geeft een opsomming voor welke cultuurgoederen deze verordening van toepassing is. Deze wijkt af van andere wetgeving. Voor illegale import uit Irak, Syrië en UNESCO staten moeten de bij die regelgeving behorende bijlagen te worden gebruikt om vast te stellen of er sprake is van culturele goederen
Naar boven9.1.2 Onregelmatigheden uitvoer
Het verbod op uitvoer buiten Nederland en uitvoer buiten de EU is vastgelegd in de artikelen 4.22 en 4.23 Erfgoedwet.
Als - na consultatie van de IOE- wordt vastgesteld dat er sprake is van een (vermoedelijke) overtreding zijn er de volgende mogelijkheden:
-
er kan alsnog een uitvoervergunning worden aangevraagd
-
de onregelmatigheid heeft geen gevolgen
Aanvragen uitvoervergunning
De IOE kan de Douane kenbaar maken dat voor de betreffende cultuurgoederen een uitvoervergunning verplicht is. De IOE bepaalt dan ook of alsnog een uitvoervergunning kan worden aangevraagd. Indien deze mogelijkheid er niet is zal de uitvoeraangifte buitenwerking moeten worden gesteld.
Illegale cultuurgoederen uit Irak of Syrië
Vanwege de specifieke wettelijke regeling (sanctiewetgeving) wordt in situaties waar mogelijk sprake is van illegale uitgevoerde cultuurgoederen uit Irak of Syrië altijd, via de vraagbaak cultuurgoederen, contact opgenomen met het de IOE.
Beslist de IOE dat er sprake is van een onregelmatigheid dan vindt, via de vraagbaak cultuurgoederen, overleg plaats met de BFC. Wanneer dat noodzakelijk is zal, in overleg met de IOE, de BFC de overtreding overdragen aan het Openbaar Ministerie. Bij deze overdracht maakt de Douane een proces-verbaal van bevinding en overdracht op
Werkzaamheden bij illegale uitvoer cultuurgoederen uit Irak/Syrië
-
Consulteer via de vraagbaak cultuurgoederen altijd de IOE. Verstrek via de vraagbaak cultuurgoederen aan de IOE de benodigde informatie en digitale foto’s van de goederen.
-
Geef de goederen niet vrij (geef geen toestemming tot wegvoering) een aanvaarde aangifte houdt status 20.
-
-
Als de IOE geen oordeel geeft, geeft u de goederen vrij.
-
Als de IOE schriftelijk aangeeft dat de goederen (vermoedelijk) niet legaal zijn en optreden wenselijk is, bepaalt de IOE daarbij welke vervolgacties moeten worden ondernomen.
De IOE geeft binnen vijf werkdagen een oordeel de legaliteit van de invoerzending.
-
-
Wanneer door IOE en de BFC wordt besloten dat de overtreding wordt overgedragen aan het Openbaar Ministerie maakt u (in samenspraak met de vraagbaak cultuurgoederen en de BFC) een proces-verbaal van bevinding en overdracht op.
-
Als de IOE in overleg met de BFC beslist dat de goederen door de Douane in beslag moeten worden genomen schakelt u daarvoor de vraagbaak cultuurgoederen in. In samenspraak met de BFC en vraagbaak cultuurgoederen neemt u de goederen in beslag en maakt hiervan een proces-verbaal van inbeslagname op.
-
Registreer de onregelmatigheid in DON.
De onregelmatigheid heeft geen gevolgen
De IOE geeft aan dat de onregelmatigheid geen gevolgen heeft.
Werkzaamheden onregelmatigheid zonder gevolgen
Er is een onregelmatigheid geconstateerd naar aanleiding van uw controle:
-
Maak een proces-verbaal van bevinding op.
-
Registreer dit in DON.
-
Geef de goederen vrij.
9.1.3 Géén schriftelijke berichtgeving IOE
De berichtgeving van de IOE aan de Douane vindt overwegend schriftelijk plaats via de vraagbaak cultuurgoederen. In bijv. spoedeisende gevallen kan ook besloten worden de beslissing mondeling mede te delen. In dergelijke gevallen moeten een aantal zaken goed worden vastgelegd in PLATO. In deze gevallen wordt vastgelegd op welke datum de beslissing is genomen, op welke tijdstip en door wie.
Geen schriftelijke berichtgeving IOE
In de gevallen dat er geen schriftelijke berichtgeving plaatsvindt:
-
Leg het bericht van de IOE vast in PLATO.
-
Noteer in elk geval:
-
de datum
-
tijdstip
-
de naam van de ambtenaar van de IOE.
-
-
Registreer dit in DON.
9.2 Bijstand van IOE
Het kan noodzakelijk zijn via de vraagbaak cultuurgoederen de IOE om bijstand te verzoeken. De IOE verleent de bijstand binnen vijf werkdagen nadat een daartoe strekkend verzoek van de Douane is ontvangen. Aan de IOE wordt zoveel mogelijk specifieke informatie overgelegd en - wanneer mogelijk - digitale foto’s van de goederen.
De vraagbaak cultuurgoederen overlegt met de IOE. De IOE geeft aan welke vervolgmaatregelen door de Douane getroffen moeten worden. Het standpunt van de IOE wordt schriftelijk aan de Douane kenbaar gemaakt en wordt door u in het dossier gevoegd.
Naar boven9.2.1 Bijstand IOE bij bepalen douanewaarde/ouderdom
De IOE verleent op verzoek bijstand aan de Douane bij het vaststellen van de cultuurhistorische waarde en ouderdom van cultuurgoederen, zoals is vastgelegd in bijlage 1 bij het convenant met OCW.
Dit verzoek moet alle specifieke informatie bevatten en - indien mogelijk - ook digitale foto’s van de goederen. De IOE maakt de bepaalde waarde en ouderdom van de goederen schriftelijk kenbaar aan de Douane. De goederen worden gedurende het onderzoek niet vrijgegeven.
Inschakelen externe deskundige
Als de IOE zelf geen oordeel kan geven over de cultuurhistorische waarde en/of ouderdom van de cultuurgoederen, kan de IOE besluiten om een externe deskundige in te schakelen. De IOE brengt de Douane daarvan schriftelijk op de hoogte. De IOE neemt contact op met de deskundige en draagt er zorg voor dat de deskundige voldoende informatie krijgt om de waarde- en ouderdomsbepaling uit te voeren. Als het noodzakelijk is kan de deskundige de goederen bij de Douane onderzoeken.
Kosten
De kosten van het inschakelen van een externe deskundige voor het bepalen van de douanewaarde worden gedragen door de Douane. In andere gevallen, in het bijzonder om de cultuurhistorische waarde van cultuurgoederen vast te stellen met het oog op de legaliteit, worden de kosten gedragen door de IOE.
9.2.2 Oordeel IOE legaliteit
In het kader van de regelgeving m.b.t. Irak, Syrië, teruggave cultuurgoederen uit bezet gebied of UNESCO-verdrag is het van belang vast te stellen of bepaalde cultuurgoederen op een legale wijze het oorspronkelijk land hebben verlaten. In situaties waarbij vermoedens bestaan dat dit mogelijk niet het geval is wordt de IOE gevraagd hierover een uitspraak te doen.
Hierbij kunnen zich de volgende situaties voordoen:
-
De IOE geeft binnen de termijn van 5 werkdagen aan dat de goederen (vermoedelijk) onrechtmatig uit het land van herkomst zijn uitgevoerd en dat optreden wenselijk is. De IOE maakt dit standpunt kenbaar. De IOE zal daarbij ook aangeven welke vervolgacties moeten worden ondernomen.
-
De goederen worden vrijgegeven wanneer de IOE aangeeft dat géén oordeel kan worden gegeven betreffende de legaliteit van de invoer (en als aan alle overige douaneformaliteiten is voldaan). De IOE maakt het standpunt schriftelijk aan de Douane kenbaar en dit wordt aan het dossier toegevoegd.
-
De BFC beslist na overleg met de IOE of de Douane op grond van het vermoeden van een strafbaar feit, illegale uitvoer en/of diefstal uit een niet-verdragsstaat, aangifte bij het Openbaar Ministerie doet. Als aangifte wordt gedaan worden de goederen overgedragen aan de bevoegde opsporingsinstantie.
Privé