110.00.09 Kaderovereenkomst inzake de samenwerking tussen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en het Ministerie van Financien

6 Bijlage 5 behorende bij de "Kaderovereenkomst tussen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en het Ministerie van Financiën".

Het betreft hier de samenwerking inzake de Flora en faunawet.

Het betreft de samenwerking tussen in alfabetische volgorde:

• de Belastingdienst/Douane (hierna: Douane);

• de Dienst Regelingen (hierna: DR);

• de Directie Natuur, Landschap en Platteland (hierna: NLP)

• de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (hierna: NVWA)

Naar boven

6.1 Regelgeving

1. Relevante regelgeving

   Op de werkzaamheden betreffende de samenwerking bij controles op het gebied van Flora en Fauna regelgeving is de volgende Europese en nationale regelgeving van toepassing:

   Europese regelgeving

   • Verordening (EG) nr. 338/97 inzake de bescherming van in het wild levende dier en plantensoorten door controle op het desbetreffende handelsverkeer en de daarop gebaseerde wijzigingsverordeningen;

   • Verordening (EG) nr. 865/2006 houdende uitvoeringsbepalingen van de Verordening (EG) 338/97;

   • Verordening (EG) nr. 359/2009 tot schorsing van het binnenbrengen in de Gemeenschap van specimens van bepaalde in het wild levende dier en plantensoorten; deze is in november 2010 vervangen voor 997/2010;

   • Verordening (EEG) nr. 3254/91 houdende een verbod op het gebruik van de wildklem in de Gemeenschap en op het binnenbrengen in de Gemeenschap van pelzen en producten die vervaardigd zijn van bepaalde in het wild levende diersoorten uit landen waar gebruik wordt gemaakt van de wildklem of andere vangmethoden die niet stroken met de internationale normen voor humane vangst met behulp van vallen;

   • Verordening (EG) nr. 1771/94 houdende bepalingen inzake het binnenbrengen in de Gemeenschap van pelzen en producten die vervaardigd zijn van bepaalde in het wild levende diersoorten;

   • Verordening (EG) nr. 35/97 tot vaststelling van bepalingen betreffende de certificatie van pelzen en goederen die vallen onder Verordening (EEG) nr. 3254/91 van de Raad;

   • Beschikking nr. 97/602/EG van de Raad van 22 juli 1997 betreffende de lijst bedoeld in de tweede alinea van artikel 3, lid 1, van Verordening (EEG) nr. 3254/91 en in artikel 1, lid 1, onder a, van Verordening (EG) nr. 35/97 van de Commissie;

   • Verordening (EEG) nr. 2913/92 het Communautair douanewetboek (CDW);

   • Verordening (EG) nr. 450/2008 het gemoderniseerd douanewetboek;

   • Verordening (EEG) nr. 2454/93 de toepassingsverordening CDW.

   Nationale regelgeving

   • Flora en faunawet;

   • Besluit aanwijzing dier en plantensoorten Flora en faunawet;

   • Besluit vrijstelling beschermde dier en plantensoorten Flora en faunawet;

   • Besluit prepareren van dieren;

   • ;

   • ;

   • Regeling vrijstelling beschermde dier en plantensoorten;

   • Regeling aanwijzing douanekantoren beschermde dier en plantensoorten;

   • Algemene douanewet (Adw);

   • Algemeen douanebesluit (Adb);

   • Algemene douaneregeling (Adr).

2. Doel van de regelgeving

   Bescherming van in het wild levende dier en plantensoorten met het oog op de instandhouding van de soorten.

Naar boven

6.2 Taak en bevoegdheden

1. Taak

   Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

   De NVWA is belast met de controle en opsporing van strafbare feiten met betrekking tot beschermde dier en plantensoorten (en de producten hiervan).

   Douane

   De Douane controleert of beschermde inheemse en uitheemse dier en plantensoorten en de producten hiervan die binnen of buiten het grondgebied van de Europese Unie worden gebracht of bij plaatsing onder een douaneregeling of een andere douanebestemming:

   • zijn voorzien van de voorgeschreven vergunningen of

   • zijn vrijgesteld van het overleggen van een vergunning (reizigersvrijstelling).

   DR, Team Vergunningen, Ontheffingen en Uitvoering (CITESbureau)

   Het CITESbureau is verantwoordelijk voor:

   • de afgifte van in en uitvoervergunning en certificaten ten behoeve van de internationale en Europese handel in CITESspecimens

   • de afgifte van andere vergunningen en certificaten, zoals het persoonlijk eigendomscertificaat, kaviaarlabels, etiketten en voorbedrukte vergunningen en/of certificaten

   • het onderhouden van contacten met de Wetenschappelijke autoriteit van Nederland (de CITES commissie) en het voorleggen van aanvragen voor advies

   • het opstellen van rapportages (het annual en biannual rapport) voor het CITESsecretariaat en Europese Commissie. Alsmede het verstrekken van gelijkwaardige informatie over de internationale handel in bedreigde dier en plantensoorten

   • het nemen van maatregelen om het publiek bewust te maken van en te informeren over de internationale en Europese regelgeving.

   • het doorgeven van informatie vanuit het Secretariaat aan andere betrokken diensten in Nederland, zoals NVWA, de Douane, het Openbaar Ministerie.

   • het innemen en archiveren van Nederlandse in en uitvoervergunningen, die door de douane zijn afgetekend. Het terugsturen van gebruikte in en uitvoervergunningen naar de EUlidstaten. Alsmede het innemen van ongebruikte en/of verlopen in en uitvoervergunningen

   • het innemen en archiveren van gebruikte en/of ongeldig verklaarde Nederlandse EGcertificaten. Het terugsturen van gebruikte en/of ongeldig verklaarde EGcertificaten van andere EUlidstaten

   • de uitvoering van de Plantenziektekundige Diensten, die fytosanitaire vergunningen afgeven voor CITESplichtige gekweekte en kunstmatig gekweekte hybriden platen

   DR, Team Vergunningen, Ontheffingen Regie (cluster bestuursrechtelijke handhaving)

   Het Cluster bestuursrechtelijke handhaving bekijkt of herstel mogelijk is na meldingen van overtredingen van CITES of de Flora en faunawet. Het team heeft diverse instrumenten tot haar beschikking om mensen de wet te laten naleven.

   DR, Team IBG

   Team IBG is verantwoordelijk voor de opslag en afwikkeling van inbeslaggenomen en inbewaring genomen beschermde inheemse en uitheemse dier en plantensoorten (en de producten hiervan).

2. Specifieke taakuitvoering

   In overleg met de NVWA en DR is in het Handboek Douane, onderdeel "Flora en Fauna", meer specifiek beschreven hoe de Douane uitvoering geeft aan deze taak. De NVWA en DR geven hun instemming aan de tekst van dit voorschrift.

   Wets en beleidswijzigingen
   In alle gevallen wordt de Douane tijdig door het Ministerie van EL&I geïnformeerd over voor te nemen wetswijzigingen en over beleidswijzigingen c.q. aanpassingen in de verordening(en).

3. Bevoegdheden

   Douane
   De Douane ontleent daarbij haar controlebevoegdheden aan de Adw en kan informatie overdragen op grond van de Adw.

   Bij het constateren van een strafbaar feit maakt de Douane gebruik van haar opsporingsbevoegdheden op grond van het Besluit buitengewoon opsporingsambtenaar Belastingdienst/Douane 2007. De Douane gebruikt haar opsporingsbevoegdheid uitsluitend in het verlengde van haar toezichttaken voor de uitvoering van haar handhavingstaken, zoals het opmaken van een procesverbaal en het in beslag nemen van goederen. De Douane verricht zelf geen opsporingsactiviteiten.

   NVWA
   De ambtenaren van de NVWA ontlenen hun toezichtsbevoegdheden aan de Algemene wet bestuursrecht. Voorts ontlenen de ambtenaren van de NVWA hun opsporingsbevoegdheden aan de Wet op de economische delicten en het Wetboek van Strafvordering.

   DR, CITESbureau
   Ieder partijstaat bij CITES moet een administratieve instantie aanwijzen. Uit artikel 13, eerste lid onder a van de Basisverordening volgt dat iedere lidstaat een administratieve hoofdinstantie die belast is met de uitvoering van deze verordening en de contacten met de Europese Commissie. In Nederland is het CITESbureau samen met de directie NLP aangewezen als administratieve instantie.

   Krachtens het mandaatbesluit is de teammanager Uitvoering van DR gemandateerd om namens de Minister ontheffingen, zoals bedoeld in artikel 75, derde lid, van de flora en faunawet te verlenen. DR ontleent de overige taken aan artikel 15 van de Basisverordening en de artikelen 17, 18, 19, 3044 44, 52, 69 en 70 van de Uitvoeringsverordening.

   DR, Cluster bestuursrechtelijke handhaving
   Het cluster bestuursrechtelijke handhaving ontleent haar bevoegdheid om bestuursrechtelijke dwangmaatregelen toe te passen aan artikel 112 van de Flora en faunawet. In dit artikel staat dat de Minister van EL&I bevoegd is tot oplegging van een last onder bestuursdwang ter handhaving van het bepaalde in de Flora en faunawet. Krachtens artikel 5:21 onder c en 5:31 onder d van de Algemene wet bestuursrecht heeft DR de bevoegdheid om een last onder bestuursdwang en een last onder dwangsom op te leggen. In het Mandaatbesluit Dienst Regelingen zijn deze bevoegdheden gemandateerd aan de Unitmanager van DR.

   Het team IBG ontleent haar bevoegdheid om de opslag en afwikkeling van inbeslaggenomen beschermde inheemse en uitheemse dier en plantensoorten (en de producten hiervan) te regelen aan artikel 118, lid 1 van het Wetboek van Strafvordering.

Naar boven

6.3 Uitvoering

1. Toezicht Douane

   De Douane maakt gebruik van uiteenlopende vormen van toezicht. Voor deze taak kunnen relevant zijn:

   • Horizontaal toezicht gebaseerd op afspraken met het bedrijfsleven;

   • Controle van de aangifte(n);

   • Controle van de administratie(s) van bedrijven;

   • Fysieke controle van goederen.

   Douanetoezicht is gebaseerd op risicobeheersing. Bij deze taak kunnen risico’s op overtreding van Europese en nationale regelgeving aan de orde zijn. Jaarlijks wordt dan ook een "Uitvoeringsplan Flora en Fauna" opgesteld in samenwerking met de NVWA en DR.
   Dit plan steunt op risicoanalyse, die eveneens in samenwerking met de NVWA / DR wordt uitgevoerd. In het uitvoeringsplan wordt het douanetoezicht uitgewerkt voor de relevante douaneprocessen. Op basis van het uitvoeringsplan komen onder meer controleopdrachten tot stand. Handhavingscommunicatie met betrekking tot deze taak is primair deverantwoordelijkheid van EL&I c.q. DR en niet van de Douane.

2. Taakverdeling

   De directie NLP van het Ministerie van EL&I is verantwoordelijk voor het beleid en is verantwoordelijk voor de uitvoering van de aan DR (CITESbureau, cluster bestuursrechtelijke handhaving en Team IBG) en de NVWA opgedragen taken;

   Het DirectoraatGeneraal Belastingdienst van het Ministerie van Financiën (DgBel) is verantwoordelijk voor de uitvoering van de aan de Douane opgedragen taken.

   Werkzaamheden NVWA
   Als de Douane bij het uitoefenen van haar controletaak een overtreding van de Flora en faunawet vaststelt en ze hierbij het vermoeden heeft dat een nader opsporingsonderzoek noodzakelijk zou kunnen zijn (complexe zaken), dan draagt de Douane - in overleg met de NVWA de betreffende zaak over aan de NVWA.

   De NVWA ondersteunt op verzoek de Douane met specialistische kennis over de CITESsoorten en de CITESwetgeving. Met name op Schiphol, Maastricht Aachen Airport en Rotterdam (zeehaven) heeft deze ondersteuning een structureel karakter. Lokaal zijn tussen de NVWA en de Douane hiertoe de noodzakelijke werkafspraken gemaakt.

   Werkzaamheden DR, cluster bestuursrechtelijke handhaving
   Het cluster kan aan mensen:

   • Een waarschuwingsbrief sturen;

   • Een vooraankondiging last onder bestuursdwang sturen;

   • Een last onder bestuursdwangbesluit sturen;

   • Een last onder dwangsom besluit sturen.

   Hiertoe heeft het cluster bestuursrechtelijke handhaving contact met toezichthouders, zoals de Douane. Tot het nemen van een last onder bestuursdwang valt ook het bestuursrechtelijk in bewaring nemen van specimens.

   Daarnaast heeft het cluster tot taak om voor de douane te fungeren als vraagbaak voor de Flora en faunavraagbaken van de Douane bij vragen over uitleg van afgegeven documenten. Bij kleine technische vragen (gericht van de ene douanedienst aan de andere douanedienst) kan de Flora en faunavraagbaak contact opnemen met het land van herkomst volgens de binnen de Douane afgesproken procedures. Tussenkomst van het cluster bestuursrechtelijke handhaving is dan niet vereist.

   Werkzaamheden Douane
   In beginsel geldt dat elke douanecontrole gericht is op de handhaving van alle fiscale en nietfiscale wetgeving, waarvan de uitvoering aan de Douane is opgedragen (geïntegreerde controle). Dit betekent dat bij relevante goederen en werkstromen tevens wordt gecontroleerd op de juiste toepassing van de Flora en faunawet.

   Controle van bescheiden (bij binnenbrengen/invoer of bij uitvoer/uitgaan)
   Controle van bescheiden maakt deel uit van de generieke handhaving.

   Alle aangiften waarin goederen zijn aangegeven die onder de Flora en faunawet vallen en als zodanig door middel van het vermelden van een zogenaamde bescheidcode kenbaar zijn gemaakt, worden voor controle van deze bescheiden geselecteerd.

   De Douane controleert, ondertekent en stempelt alle vereiste bescheiden overeenkomstig de voorwaarden die zijn vermeld op het bescheid en zendt deze bescheiden (indien van toepassing) op grond van artikel 45 Verordening (EG) nr. 865/2006 naar DR, het CITES bureau.

   De controles zijn gericht op de formele eisen (geldigheid, volledigheid en juistheid) die worden gesteld en op de relatie tussen de in de bescheiden omschreven gegevens en de overige aangiftegegevens.

   De bevindingen bij de bescheidcontroles kunnen aanleiding geven tot het fysiek controleren van de goederen zelf.

   Controle reizigerbagage
   Tijdens het generieke toezicht op uit derde landen binnenkomende reizigers controleert de Douane of deze reizigers geen beschermde inheemse en uitheemse dier en plantensoorten (en de producten hiervan) meevoeren zonder dat hiervoor een reizigersvrijstelling geldt of dat een vergunning aanwezig is.

3. Afhandeling geconstateerde overtredingen

   Opmaken procesverbaal of rapport van bevindingen
   Bij twijfel over de vaststelling van een overtreding van de Flora en faunawet, heeft de Douane een inspanningsverplichting om hiervoor primair de Flora en faunavraagbaak in te schakelen.

   Als de Douane overtreding van de wettelijke bepalingen constateert, kunnen de goederen niet de aangegeven bestemming volgen.

   De Douane handelt geconstateerde overtredingen in beginsel zelf af. Zij schakelt daarbij ten behoeve van de determinatie - door tussenkomst van de Flora en faunavraagbaak en het Douane laboratorium - zo nodig de expertise in van de NVWA of van een externe deskundige.

   Bij geconstateerde overtredingen van de wettelijke bepalingen maakt de Douane een procesverbaal op ten behoeve van de Officier van justitie of een rapportage van bevindingen ten behoeve van het cluster bestuursrechtelijke handhaving.

   In overleg met de NVWA draagt de Douane complexe zaken (bijvoorbeeld die een nader onderzoek in het binnenland behoeven) over aan de NVWA. Wanneer de NVWA een zaak van de Douane overneemt en het onderzoek zelfstandig voortzet, maakt de Douane een procesverbaal van bevinding en overdracht op.

   Indien de Douane bij controles in het kader van (inter)nationale acties een (vermoedelijke) overtreding van de Flora en faunawet vaststelt, dan draagt zij deze zaak direct over aan de NVWA.

   In beslag nemen van goederen
   Als de Douane het noodzakelijk acht goederen in beslag te nemen ten behoeve van de strafvordering, doet zij dat overeenkomstig het gestelde in het "Handboek beslag en ontneming" van het Ministerie van Justitie.

   Als het goederen betreft die zijn vermeld in het ‘Besluit inbeslaggenomen voorwerpen’, draagt de Douane deze goederen over aan DR (Team IBG) conform de bepalingen uit genoemd besluit.

   In het geval van samenloop met andere niet fiscale regelgeving (bijvoorbeeld veterinaire, fytosanitaire of geneesmiddelen regelgeving) zal de Douane de goederen ook behandelen volgens de procedures van de desbetreffende regelgeving.

   In bewaring nemen van goederen
   De Douane kan DR, cluster bestuursrechtelijke handhaving benaderen om te vragen of zij goederen bestuursrechtelijk in bewaring wil nemen ten behoeve van de uitvoering van een bestuursdwangbesluit. Zij kan hiertoe contact opnemen met het cluster via het telefoonnummer 0703786862. Indien hier door de medewerker van DR toestemming voor wordt gegeven kan team IBG gebeld worden door de douane om het specimen in een opslaglocatie te laten plaatsen. Binnen 2 keer 24 uur dient DR het proces verbaal van meevoeren en opslaan te hebben ontvangen. Tevens dient DR binnen 2 weken het rapport van bevindingen te hebben ontvangen.

Naar boven

6.4 Planning, evaluatie en verantwoording

1. Doelstellingen en prioritering

   Uitvoeringsplan
   Jaarlijks stelt de Douane in overleg met NVWA en DR het "Uitvoeringsplan Flora en fauna" op. In het uitvoeringsplan zijn de geschikt gevonden vormen van douanetoezicht voor het komende jaar uitgewerkt. De Douane voert ten behoeve van dit plan risicovinding en analyse uit. Ook dit gebeurt in samenwerking met NVWA en DR. NVWA en DR dragen bij aan het verzamelen van de hierbij benodigde gegevens. Binnen de Douane wordt het "Uitvoeringsplan Flora en fauna" formeel vastgesteld. De handhavingdoelstellingen uit het uitvoeringsplan worden in het besluitvormingsproces over het totaal aan doelstellingen bij de Douane meegewogen. De Douane koppelt het resultaat hiervan terug aan EL&I.

2. Evaluatie en verantwoording

   De Douane draagt zorg voor evaluatie van de handhaving, zoals die is vastgelegd in het "Handhavingplan Flora en fauna". De Douane verantwoordt zich op basis hiervan aan het ministerie van EL&I. De uitkomsten van de evaluatie worden besproken in het jaarlijks overleg. Dit heeft tot doel na te gaan of de afspraken in deze bijlage nog actueel en toereikend zijn en of er knelpunten c.q. wensen ten aanzien van de samenwerking zijn.

Naar boven

6.5 Informatieuitwisseling

1. AEO en HTD

   De Douane consulteert de NVWA en DR over bedrijven:

   1. die een certificaat hebben aangevraagd in het kader van de regeling Geautoriseerde Marktdeelnemer/Authorised Economic Operator (hierna: AEO) als bedoeld in artikel 14bis van Verordening 2454/93.

      Wanneer de NVWA of DR relevante gegevens heeft die een beletsel kunnen vormen voor het aangaan van afspraken dan wel de afgifte van het AEOcertificaat deelt zij dit mee aan het Landelijk centrum AEO (hierna: LCAEO) van de Douane. Het LCAEO koppelt aan de NVWA / DR terug wat met de gegevens is gedaan en of afspraken tot stand zijn gekomen dan wel of het certificaat is verleend. De NVWA / DR wijst voor deze informatieuitwisseling een contactpersoon aan en maakt deze bekend aan het LCAEO. Procedures en termijnen worden nader overeengekomen tussen het LCAEO en NVWA / DR.

   2. of wanneer bedrijven met de Douane afspraken willen maken in het kader van Horizontaal Toezicht Douane (HTD).

2. Informatieuitwisseling

   De informatieuitwisseling geschiedt met inachtneming van de Wet bescherming persoonsgegevens. De Douane kan op grond van de Adw aan medewerkers van NVWA en DR de informatie verstrekken die noodzakelijk is voor de goede werking van deze bijlage.

   De Douane

   • stelt aan de NVWA desgevraagd voor analyse relevante gegevens beschikbaar uit databestanden en dossiers in relatie tot deze taak;

   • informeert de NVWA en DR, cluster bestuursrechtelijke handhaving over wijzigingen van wetgeving, handhavingbeleid, nieuwe trends of nieuw ontstane risico’s;

   • stelt aan DR alle informatie beschikbaar die vereist wordt op grond van wettelijke regelingen.

   DR:

   • stelt aan de Douane ten behoeve van een uitgewerkte risicobevinding, risicoanalyse en evaluatie relevante gegevens beschikbaar;

   • informeert het Ministerie van Financiën c.q. de Douane tijdig over wijzigingen van wetgeving, handhavingbeleid, nieuwe trends of nieuw ontstane risico’s;

   • informeert de Douane over de wijze van afhandeling van overgedragen zaken en het uiteindelijke resultaat daarvan.

   Ten aanzien van het formeel beantwoorden door de Directie NLP van door de Douane gestelde vragen over de interpretatie en/of het beleid ten aanzien van de relevante regelgeving wordt een termijn van maximaal één maand afgesproken.

Naar boven

6.6 Scholing en helpdesk

1. Opleiding en scholing

   De Douane zet specialisten in de vorm van vraagbaakfunctionarissen in om zo een goede handhaving van de Flora en faunawetgeving te kunnen waarborgen. Deze vraagbaken worden opgeleid en periodiek bijgeschoold onder verantwoordelijkheid van Belastingdienst/Centrum voor Kennis en Communicatie (B/CKC).

   Wanneer er behoefte bestaat aan een specifieke bijscholing voor douanefunctionarissen op Flora en fauna gebied wordt dit in onderling overleg opgepakt. NVWA en DR leveren voor opleidingen de noodzakelijke informatie en ondersteuning.

   De Douane zorgt voor een actueel "Handboek VGEM onderdeel Flora en fauna". Daarnaast zal de Douane de inhoud van het "Handboek VGEM onderdeel Flora en fauna" en de opleidingsmodules afstemmen met NVWA en DR.

2. Helpdeskfunctie

   Douane
   Binnen de Douane vervullen de "vraagbaken Flora en fauna" de primaire helpdeskfunctie voor hun collega’s. Ook treden zij op als contactpersoon richting NVWA en DR.

   Voor het herkennen van bedreigde dier en plantensoorten met de bijbehorende regelgeving is een door een douanemedewerker opgesteld en actueel gehouden zoekbestand Flora en Fauna in gebruik. Dit bestand wordt ook door de NVWA gebruikt. Sinds september 2009 heeft dit bestand een plek gekregen op EUTWIX, waardoor alle opsporingdiensten binnen de EU aangesloten bij TWIX hierover beschikken. Dit bij beide handhavingspartners gewaardeerde instrument zal een duidelijker plek gaan krijgen, waarbij ook het beheer cq onderhoud breder getrokken gaat worden.

   NVWA
   De secundaire helpdeskfunctie bij Flora en faunacontroles wordt vervuld door de NVWAGroendesk. Vragen vanuit de Douane worden via de vraagbaak Flora en fauna gesteld en beantwoord.

   DR
   De helpdeskfunctie met betrekking tot complexe vraagstukken wordt vervuld door DR. Vragen vanuit de Douane worden via de vraagbaak Flora en fauna gesteld en beantwoord.

   Douane laboratorium
   Het Douane laboratorium voert eventuele (chemische) analyses op de goederen uit. Daarnaast is het Douane laboratorium tussenpersoon bij het inschakelen van een externe deskundige.