110.00.18 Kaderovereenkomst inzake de samenwerking tussen het Ministerie van Economische Zaken en het Ministerie van Financien bij de uitvoering van wettelijke maatregelen op het terrein van het Ministerie van Economische Zaken

1. 1. Regelgeving en doel

1. a. Naam wetgeving

De volgende regelgeving is van belang:

Communautaire bepalingen:

• Verordeningen van de Raad van de Europese Unie betreffende beperkende maatregelen tegen bepaalde landen en/of personen, entiteiten en lichamen (in verband met de situatie in bepaalde landen).

• Communautair Douanewetboek en Toepassingsverordening Communautair Douanewetboek

Nationale bepalingen:

• De Sanctiewet 1977 en de daarop gebaseerde besluiten en regelingen

• Algemene Douanewet (Adw)

Algemene Douaneregeling (Adr)

1. b. Doel van de regelgeving

Sanctiemaatregelen zijn politieke instrumenten in het buitenlands en veiligheidsbeleid van de Verenigde Naties en de Europese Unie. Het zijn dwingende, niet-militaire, instrumenten die worden ingezet als reactie op schendingen van het internationale recht of mensenrechten, of als reactie op regimes die de rechtstatelijke en democratische beginselen niet eerbiedigen. Sancties zijn een poging een kentering teweeg te brengen.

1. 2. Maatregelen

1. a. Verboden en beperkingen goederenverkeer

De samenwerking betreft de handhaving van beperkende maatregelen:

1. 1. die het goederenverkeer betreffen zoals wapenembargo’s en handelsrestricties tegen bepaalde landen en/of personen, entiteiten en lichamen (in verband met de situatie in bepaalde landen)

2. 2. die het goederenverkeer of bepaalde diensten met betrekking tot het goederenverkeer kunnen betreffen als de maatregel ziet op economische middelen.

Onder deze maatregelen vallen:

1. a. De verboden op het verkopen, leveren of overdragen aan of exporteren van:

   • aangewezen uitrusting die voor binnenlandse repressie kan worden gebruikt

   • militaire goederen en technologie

   • aangewezen goederen en technologie die een bijdrage kunnen leveren aan proliferatiegevoelige nucleaire activiteiten of andere massavernietigingswapens of hun overbrengingsmiddelen

   • andere aangewezen goederen (bijvoorbeeld luxe goederen voor Noord-Korea, sleuteluitrusting en sleuteltechnologie voor sleutelsectoren van de aardolie- en gasindustrie in Iran, goederen bestemd voor aangewezen industriële ondernemingen in Birma)

2. b. De verboden om aangewezen goederen en technologie aan te schaffen, in te voeren of te vervoeren uit aangewezen landen.

3. c. De vergunningplicht voor het verkopen, leveren of overdragen aan of exporteren van aangewezen:

   • goederen en technologie die een bijdrage kunnen leveren aan proliferatiegevoelige nucleaire activiteiten

   • goederen bestemd voor niet aangewezen ondernemingen in Birma

4. d. De bevriezing van en de verboden op de ter beschikking stelling van economische middelen aan aangewezen personen, entiteiten en lichamen.

5. e. De verboden op het leveren van diensten aan bepaalde schepen en vrachtvliegtuigen als er goederen zijn geladen waarop een sanctiemaatregel van toepassing is

6. f. De verboden op het laden en lossen van schepen en vrachtvliegtuigen van subjecten waartegen sanctiemaatregelen zijn ingesteld.

1. b. Verboden en beperkingen diensten

De samenwerking betreft de handhaving door Team Poss van beperkende maatregelen die van toepassing zijn op het verlenen van diensten aan bepaalde landen, aan bepaalde personen, entiteiten en lichamen en aan schepen en/of vliegtuigen uit bepaalde landen. Onder deze maatregelen vallen:

1. g. De verboden op het leveren van technische bijstand en tussenhandeldiensten gerelateerd aan de onder punt a. en b. genoemde goederen en technologie

2. h. De vergunningplicht voor het verlenen van technische bijstand en tussenhandeldiensten gerelateerd aan de onder punt c. genoemde goederen en technologie.

3. i. De verboden op het leveren van diensten aan bepaalde schepen en vrachtvliegtuigen als er goederen zijn geladen waarop een sanctiemaatregel van toepassing is

1. c. Afwijkingen en uitzonderingen

In bepaalde gevallen zijn op de beperkende maatregelen afwijkingen mogelijk met een ontheffing van de bevoegde autoriteit of zijn uitzonderingen (vrijstellingen) toegestaan als wordt voldaan aan de gestelde voorwaarden.

1. 3. Taak

1. a. EL&I

Optreden als bevoegde autoriteit voor beperkende maatregelen die het goederenverkeer (kunnen) betreffen.

1. b. Douane

Controleren op de naleving van de sanctiewetgeving bij (zendingen van) goederen die onder douanetoezicht staan op grond van de communautaire douanewetgeving.

1. c. CDIU

Het verlenen van vergunningen en ontheffingen op grond van de sanctiewetgeving namens de Minister van EL&I.

Het beantwoorden van vragen van bedrijven en personen over de sanctiewetgeving en het adviseren over toepassing van die wetgeving.

Namens de Minister van EL&I, en in daartoe aanleiding gevende situaties in overleg met EL&I en/of Team Poss, beslissen over de afhandeling van door de Douane geconstateerde onregelmatigheden bij controles op de naleving van de sanctiewetgeving.

1. d. Team Poss

Het houden van toezicht op de naleving van de beperkende bepalingen die in of op grond van de Sanctiewet zijn vastgesteld. De samenwerking met EL&I betreft de maatregelen die het goederenverkeer (kunnen) betreffen en de daaraan gerelateerde diensten.

De afhandeling van door de Douane geconstateerde onregelmatigheden bij controles op de naleving van de sanctiewetgeving.

1. 4. Bevoegdheden

1. a. EL&i

De Minister van EL&I is in op de Sanctiewet 1977 gebaseerde nationale sanctieregelingen aangewezen als bevoegde autoriteit voor de beperkende maatregelen die zijn omschreven onder punt 2. Maatregelen.

1. b. Douane

De Douane ontleent zijn controlebevoegdheden aan de Adw. Bij het constateren van een strafbaar feit maakt de Douane gebruik van zijn opsporingsbevoegdheden op grond van het Besluit buitengewoon opsporingsambtenaar Belastingdienst/Douane.

De Douane gebruikt zijn opsporingsbevoegdheid uitsluitend voor de uitvoering van zijn handhavingstaken, zoals het opmaken van een proces verbaal van bevinding en het in beslag nemen van goederen.

De douaneambtenaren zijn bij de Regeling toezichthoudende ambtenaren Sanctiewet belast met toezicht op de naleving van de Sanctiewet 1977. Op grond van artikel 17, eerste lid, sub 3 van de Wet op de economische delicten heeft de Douane opsporingsbevoegdheid.

1. c. Team Poss

Team Poss ontleent zijn controlebevoegdheden aan:

• de Adw voor zover het de controle op goederen betreft

• de Regeling toezichthoudende ambtenaren Sanctiewet voor zover het betreft de controle op het verlenen van diensten.

1. d. CDIU

In het Besluit van de Minister van Economische Zaken van 7 juni 2010, nr. WJZ/10084819, houdende regels inzake mandaat en machtiging inzake in- en uitvoer 2010 is aan de Algemeen Directeur Douane mandaat verleend voor het nemen van besluiten en verrichten van handelingen die verband houden met het verlenen van vergunningen en ontheffingen op grond van de Sanctiewet 1977. De Algemeen Directeur Douane heeft ondermandaat verleend aan de ambtenaren van Belastingdienst/Douane kantoor Groningen/ team Centrale Dienst In- en Uitvoer (in deze bijlage: de CDIU).

1. 5. Uitvoering

1. a. Afgifte vergunningen en ontheffingen

Vergunningen enontheffingen op grond van de sanctiewetgeving geeft de CDIU af in overleg met EL&I.

De CDIU bewaakt het gebruik van afgegeven vergunningen en ontheffingen.

1. b. Handhaving

De Douane verricht zijn taak in de volgende drie situaties:

• Bij het vervullen van douaneformaliteiten op het grondgebied van Nederland

• Anders dan bij het vervullen van douaneformaliteiten

• Op verzoek van EL&I of een bevoegde opsporings- of inlichtingendienst. Komt het verzoek van een opsporings- of inlichtingendienst dan vraagt de Douane via de CDIU of EL&I hiermee akkoord gaat.

De Douane maakt gebruik van uiteenlopende vormen van toezicht. Voor de taak van deze bijlage kunnen relevant zijn:

• controles van de administraties van bedrijven

• controles van de aangiftes

• fysieke controles van goederen.

Bij de taak kunnen risico’s op overtreding van de genoemde regelgeving aan de orde zijn. Uitgangspunt voor het douanetoezicht is risicobeheersing. De Douane richt zich met name richt op de risicovolle goederenzendingen en houdt bij het bepalen van de controlevormen en de controle-intensiviteit rekening met:

• de betrouwbaarheid van bedrijven waaraan een AEO-certificaat is verleend en/of waarmee afspraken zijn gemaakt in het kader van horizontaal toezicht douane

• de bevindingen bij eerder ingestelde controles.

Team POSS stelt op basis van risicobeheersing onderzoeken in bij bedrijven die (mogelijk) transacties uitvoeren in relatie tot landen waarvoor sanctieregimes van toepassing zijn. Dit betreft behalve goederenverkeer ook financieel verkeer en dienstenverkeer.

Het douanelaboratorium wordt ingeschakeld als een analyse van goederen, documenten of technische informatie vereist is.

Jaarlijks stelt de douane een uitvoeringsplan sanctiemaatregelen op waarin het douanetoezicht wordt uitgewerkt voor de relevante douaneprocessen. Het plan is gebaseerd op risicoanalyse. De Douane bespreekt het plan met EL&I.

1. c. Afhandeling geconstateerde overtredingen

Als de Douane bij een controle vaststelt dat er sprake is van een (vermoedelijke) onregelmatigheid op het gebied van de sanctiewetgeving, legt zij de bevinding voor aan de CDIU. De CDIU:

1. beoordeelt, zo nodig na raadpleging van EL&I en/of Team Poss, of er sprake is van een onregelmatigheid;

2. bevestigt of er sprake is van een onregelmatigheid of niet;

3. geeft aan of belanghebbende alsnog een vergunning of ontheffing mag aanvragen als er sprake is van een onregelmatigheid.

Als de CDIU heeft bevestigd dat er sprake is van een onregelmatigheid meldt zij dit ook aan Team Poss en draagt de verdere afhandeling van de onregelmatigheid aan hen over. Team Poss is verantwoordelijk voor het op de juiste wijze afhandelen van door de douane geconstateerde onregelmatigheden op het gebied van de sanctiewetgeving. Zij beslissen over de wijze van afhandelen in overleg met de CDIU en de voor de sanctiewetgeving verantwoordelijke ministeries. Team Poss handelt de onregelmatigheid af in samenwerking met het betreffende regiokantoor. Als een opsporingsonderzoek nodig wordt geacht, wordt de zaak overgedragen aan de FIOD-ECD.

1. d. Douanevoorschrift

In het handboek VGEM, onderdeel sanctiemaatregelen, is beschreven hoe de Douane uitvoering geeft aan deze taak. Het voorschrift wordt ter beoordeling en goedkeuring voorgelegd aan de directie Internationale Marktordening en Handelspolitiek. Dat gebeurt ook bij een relevante wijziging of herziening van het voorschrift.

1. 6. Planning, evaluatie en verantwoording

1. a. Handhavings-planning

Jaarlijks stelt de Douane de omvang van het verwachte toezicht vast voor de taak in deze bijlage en verwerkt deze in het overkoepelende Handhavingsplan Douane. Als gelet op de totaliteit van douanetaken in dit plan en de daarbinnen te stellen prioriteiten wordt verwacht dat de handhavingsinspanning voor sanctiemaatregelen niet of niet volledig kan worden uitgevoerd, wordt dit besproken met EL&I.

1. b. Evaluatie en verantwoording

De Douane en EL&I bespreken periodiek de samenwerking. Dit heeft tot doel na te gaan of de afspraken in deze bijlage nog actueel en toereikend zijn.

1. 7. Informatie-uitwisseling

1. a. Horizontaal toezicht en AEO

De Douane gaat de betrouwbaarheid na van bedrijven

• die met de Douane afspraken willen maken in het kader van Horizontaal toezicht Douane of

• die een certificaat hebben aangevraagd in het kader van de regeling Geautoriseerde Marktdeelnemer/Authorised Economic Operator (AEO) als bedoeld in art. 14bis Verordening 2454/93.

De Douane consulteert Team POSS over bedrijven die mogelijk handelen in bepaalde goederen waarop sanctiemaatregelen van toepassing zijn. Primair onderzoekt Team POSS de betrouwbaarheid van deze bedrijven. Team POSS benut voor zijn advies naast de douane-aangiftebestanden eigen controlegegevens en data van de CDIU. In twijfelgevallen wordt EL&I geraadpleegd.

Wanneer Team Poss relevante gegevens over deze bedrijven heeft die een beletsel kunnen vormen voor het aangaan van afspraken dan wel de afgifte van het AEO-certificaat deelt zij dit mee aan het Landelijk centrum AEO (hierna: LCAEO) van de Douane. Het LCAEO koppelt aan Team Poss / EL&I terug wat met de gegevens is gedaan en of afspraken tot stand zijn gekomen dan wel of het certificaat is verleend.

1. b. Informatie-uitwisseling

De Douane

• stelt desgevraagd aan EL&I ten behoeve van risicovinding, risicoanalyse en evaluatie gegevens beschikbaar uit databestanden en dossiers;

• informeert EL&I over wijzigingen van douanewetgeving, handhavingbeleid, nieuwe trends of nieuw ontstane risico's.

EL&I

• Informeert de Douane over de beleidsmatige prioriteiten;

• stelt aan de Douane ten behoeve van risicovinding, risicoanalyse en evaluatie relevante gegevens beschikbaar;

• informeert de Douane over, handhavingbeleid, nieuwe trends of nieuw ontstane risico's.

1. 8. Scholing en helpdesk

1. a. Deskundigheids-bevordering

Binnen de Douane vervult de CDIU de primaire helpdeskfunctie voor de douanemedewerkers. Zo nodig raadpleegt de CDIU EL&I.

1. b. Helpdeskfunctie

Binnen de Douane vervult de CDIU de primaire helpdeskfunctie voor de douanemedewerkers. Zo nodig raadpleegt de CDIU EL&I.

1. 9. Overleg en Beheer

1. a. Overleg

Tenminste eenmaal per jaar vindt beleidsoverleg plaats tussen EL&I en de Douane.

1. b. Beheer van deze bijlage

Ministerie van Economische zaken, Landbouw en Innovatie: De directie Internationale Marktordening en Handelspolitiek,

Douane: Landelijk kantoor; team Handhavingsregie, convenantbeheer

.. …… 2011

.. …….. 2011

Namens de Minister van Economische zaken, Landbouw en Innovatie,

Namens de Directeur-Generaal Belastingdienst,

Plv. directeur Internationale Marktordening en Handelspolitiek,

De heer drs. R.E. van Hell

Directeur Vaktechniek en Internationaal Douane,

De heer H.A.M. Maas RA