14 Aanmerkelijk belang

14.1 Aanmerkelijk belang

Hebt u, eventueel samen met uw fiscale partner, een aanmerkelijk belang in een vennootschap of een coöperatie? Bijvoorbeeld omdat u een aandelenpakket hebt in een vennootschap of een stemrecht in een coöperatie? Dan moet u misschien belasting betalen over het voordeel dat u daarvan hebt. U kunt 3 soorten voordelen hebben:

• reguliere voordelen, zoals dividend

• fictieve reguliere voordelen wegens excessief lenen

• vervreemdingsvoordelen, zoals verkoopwinst op aandelen

Het verschil tussen uw voordelen uit aanmerkelijk belang en de aftrekbare kosten noemen wij uw inkomsten uit aanmerkelijk belang. Hierover betaalt u tot een inkomen van € 67.000 24,50% belasting. Over het eventuele deel boven € 67.000 is het tarief 33%.

Nederlandse dividendbelasting die is ingehouden op uw inkomsten uit aanmerkelijk belang mag u als voorheffing verrekenen in uw aangifte inkomstenbelasting. Lijdt u verlies op uw aanmerkelijk belang? Dan mag u dat ook verrekenen.

In dit hoofdstuk leest u wanneer u een aanmerkelijk belang hebt, van wie u het voordeel uit aanmerkelijk belang moet aangeven, welke inkomsten u moet aangeven en welke kosten u mag aftrekken.

Naar boven

14.2 Wanneer hebt u een aanmerkelijk belang?

U hebt een aanmerkelijk belang als u, eventueel samen met uw fiscale partner, direct of indirect minimaal 5% hebt van:

• de aandelen (ook per soort) in een binnen- of buitenlandse vennootschap

• de winstbewijzen van een binnen- of buitenlandse vennootschap

• de genotsrechten, zoals het recht van vruchtgebruik, (ook per soort) van de aandelen of winstbewijzen in een binnen- of buitenlandse vennootschap

• het stemrecht in een coöperatie of vereniging op coöperatieve grondslag

U kunt ook een aanmerkelijk belang hebben als er sprake is van:

• opties

• een bewijs van deelgerechtigdheid

• familieleden met een aanmerkelijk belang

Opties

U hebt ook een aanmerkelijk belang als u, eventueel samen met uw fiscale partner, opties hebt om minimaal 5% van de aandelen (ook per soort) te verwerven in een binnen- of buitenlandse vennootschap.

Bewijs van een deelgerechtigdheid

Een bewijs van een deelgerechtigdheid in een zogenoemd 'open fonds voor gemene rekening' geldt ook als aandeel in een vennootschap. Het gaat dan om fondsen die ervoor zorgen dat deelgerechtigden voordelen krijgen door het aanwenden van geld, bijvoorbeeld door over gezamenlijke rekeningen te beleggen. Deze beleggingsfondsen hebben verhandelbare bewijzen van deelgerechtigdheid. Dit kan een binnen- of buitenlands fonds zijn. Tenslotte geldt in dit verband dat een van een commanditaire vennoot in een open commanditaire vennootschap ook als een aandeel wordt aangemerkt.

Familieleden met een aanmerkelijk belang

Hebt u zelf minder dan 5% van de aandelen, opties of winstbewijzen in een binnen- of buitenlandse vennootschap of coöperatie? Maar hebben uw familieleden in dezelfde vennootschap of coöperatie wel een aanmerkelijk belang? Het gaat hier om familieleden in de rechte lijn, zoals ouders, grootouders, kinderen, kleinkinderen van uzelf of van uw fiscale partner, en de fiscale partners van deze familieleden. Dan hebt u toch een aanmerkelijk belang.

Naar boven

14.2.1 Uw bezit daalt onder de 5%

Verkoopt u aandelen, opties of winstbewijzen, zodat uw bezit onder de 5% komt? Of geeft de vennootschap nieuwe aandelen, opties of winstbewijzen uit, zodat uw bezit onder de 5% komt? Dan gelden er bijzondere regels. Neem voor meer informatie schriftelijk contact op met uw belastingkantoor.

Naar boven

14.2.2 U bent werknemer in een bedrijf waarin u een aanmerkelijk belang hebt

Bent u werknemer in een bedrijf waarin u een aanmerkelijk belang hebt? Of stelt u vermogen beschikbaar aan een vennootschap waarin u aanmerkelijkbelanghouder én werknemer bent? Dan geldt voor u de zogenoemde gebruikelijkloonregeling. U moet dan het gebruikelijk loon aangeven als inkomsten uit loondienst. Daarmee bedoelen wij het loon dat normaal is voor het niveau en de duur van uw arbeid. Dit geldt ook als uw fiscale partner of minderjarige kind aanmerkelijkbelanghouder is in de vennootschap en u vermogen beschikbaar stelt aan die vennootschap of coöperatie. Kijk voor meer informatie in het hoofdstuk 'Loon, pensioen, uitkeringen en afkoopsommen' bij Gebruikelijk loon bij aanmerkelijk.belang.

Naar boven

14.2.3 Beschikking partiële buitenlandse belastingplicht (30%-bewijsregel)

Bent u als buitenlandse deskundige in Nederland komen wonen en werken? En hebt u voor het jaar 2023 een 'Beschikking partiële buitenlandse belastingplicht' ontvangen? Dan geeft u alleen uw inkomen uit aanmerkelijk belang aan van een in Nederland gevestigde vennootschap of coöperatie. Kijk voor meer informatie op belastingdienst.nl.

Naar boven

14.3 Van wie geeft u het aanmerkelijk belang aan?

U geeft het voordeel uit aanmerkelijk belang aan van uzelf, uw eventuele fiscale partner en uw minderjarige kinderen.

Naar boven

14.3.1 Heel het jaar een fiscale partner

Hebt u het hele jaar een fiscale partner of kiest u ervoor om het hele jaar fiscale partners te zijn? Dan mag u de inkomsten uit aanmerkelijk belang onderling verdelen. Elke verdeling mag, als het totaal maar 100% is. Zie voor meer informatie over verdelen 'Gevolgen fiscaal partnerschap' in het hoofdstuk 'Fiscaal partnerschap'.

Naar boven

14.4 Reguliere voordelen

Reguliere voordelen uit aanmerkelijk belang zijn bijvoorbeeld:

• dividenden en andere winstuitkeringen

• het vaste rendement van een (buitenlandse) beleggingsinstelling

Het gaat om bruto-inkomsten. Dit zijn inkomsten zonder aftrek van kosten of eventueel ingehouden (dividend)belasting.

Naar boven

14.4.1 Geen regulier voordeel

Krijgt u rente uit schuldvorderingen op een vennootschap waarin u een aanmerkelijk belang hebt? Dan is dat geen regulier voordeel. Deze rente geeft u in uw aangifte aan als inkomsten uit het beschikbaar stellen van bezittingen. Zie voor meer informatie het hoofdstuk 'Beschikbaar stellen van bezittingen'.

Naar boven

14.4.2 Welke kosten mag u aftrekken?

U mag alleen kosten aftrekken die u maakt voor uw reguliere voordelen. Dit kunnen de volgende kosten zijn:

• rente en kosten voor leningen om aandelen, opties of winstbewijzen van het aanmerkelijk belang te kopen

• kosten van de bank voor het beheer van aandelen

De volgende kosten zijn niet aftrekbaar:

• vooruitbetaalde rente voor de periode na 31 december van het aangiftejaar, als het tijdvak waarover de rente is berekend eindigt na 30 juni van het jaar volgend op het aangiftejaar
  Deze rente mag u aftrekken in het jaar waarop de rente betrekking heeft.

• rente van overbedelingsschulden bij verdeling van een erfenis volgens ouderlijke boedelverdeling of bij een wettelijke verdeling
  Overbedelingsschuld ontstaat als u meer hebt gekregen uit een erfenis dan waar u recht op hebt.

• ingehouden dividendbelasting
  Nederlandse dividendbelasting die is ingehouden op uw inkomsten uit aanmerkelijk belang mag u als voorheffing verrekenen in uw aangifte. Zie het hoofdstuk ‘Te verrekenen belasting'.

Naar boven

14.5 Vervreemdingsvoordelen

U hebt vervreemdingsvoordelen als u aandelen, opties, winstbewijzen of lidmaatschapsrechten verkoopt die bij een aanmerkelijk belang horen. Het vervreemdingsvoordeel is de overdrachtsprijs min de verkrijgingsprijs.

In bepaalde situaties behandelen wij uw aandelen, opties, winstbewijzen of lidmaatschapsrechten alsof u ze verkoopt. Dit noemen we fictieve vervreemding. Bij fictieve vervreemding geldt als overdrachtsprijs of verkrijgingsprijs meestal de waarde in het economisch verkeer op dat moment.

Naar boven

14.5.1 Overdrachtsprijs

De overdrachtsprijs is het bedrag dat u krijgt als u aandelen, opties, winstbewijzen of lidmaatschapsrechten verkoopt. Het gaat om het nettobedrag, dat wil zeggen de overdrachtsprijs min eventuele overdrachtskosten, zoals verkoopkosten.

Naar boven

14.5.2 Verkrijgingsprijs

De verkrijgingsprijs is het bedrag van aankoop of de waarde in het economisch verkeer op het moment dat u uw aandelen, opties, winstbewijzen of lidmaatschapsrechten hebt gekregen. Ook de verkrijgingsprijs of de waarde in het economisch verkeer van een latere uitbreiding van uw aanmerkelijk belang telt mee. Notariskosten mag u bij de verkrijgingsprijs tellen.

In de volgende situaties geldt een andere waarde als verkrijgingsprijs:

• U erft een aanmerkelijk belang.

• U krijgt een aanmerkelijk belang door schenking.

• Uw aanmerkelijk belang ontstaat in de loop van het aangiftejaar.

• U krijgt het aanmerkelijk belang voor een onzakelijke prijs.

U erft een aanmerkelijk belang

Erft u de aandelen, opties, winstbewijzen of lidmaatschapsrechten? En is het vervreemdingsvoordeel niet belast bij degene van wie u erft? Dan is uw verkrijgingsprijs dezelfde als van degene van wie u erft.

U krijgt een aanmerkelijk belang door een schenking

Schenkt iemand de aandelen, opties, winstbewijzen of lidmaatschapsrechten aan u? Dan is de verkrijgingsprijs de waarde in het economisch verkeer op het moment dat u de aandelen en dergelijke krijgt.

U kunt bij schenking ook gebruikmaken van de doorschuifregeling. Dat betekent dat uw verkrijgingsprijs dezelfde is als die van degene die de aandelen heeft geschonken. Het vervreemdingsvoordeel is dan niet belast bij degene van wie u de aandelen kreeg geschonken.

Uw aanmerkelijk belang ontstaat in de loop van het aangiftejaar

Krijgt u in de loop van het aangiftejaar aandelen, opties of winstbewijzen erbij, waardoor uw bezit van de vennootschap minimaal 5% wordt? Of worden de lidmaatschapsrechten in de coöperatie minimaal 5%? Dan is de verkrijgingsprijs gelijk aan de waarde op het moment dat het totaal uitkomt op minimaal 5%. Dit geldt ook als een van uw familieleden een aanmerkelijk belang krijgt.

U krijgt het aanmerkelijk belang voor een onzakelijke prijs

Krijgt u de aandelen, opties of winstbewijzen voor een onzakelijke prijs? Dan geldt als verkrijgingsprijs de waarde in het economisch verkeer. Deze waarde geldt voor de persoon die u de aandelen en dergelijke verkoopt als overdrachtsprijs.

Naar boven

14.5.3 Fictieve vervreemding

Bij fictieve vervreemding geldt als overdrachtsprijs of verkrijgingsprijs meestal de waarde in het economisch verkeer op dat moment. De waarde in het economisch verkeer is de prijs die via vraag en aanbod onder normale omstandigheden tot stand komt.

In de volgende situaties is er sprake van fictieve vervreemding:

• De vennootschap waarin u een aanmerkelijk belang hebt, krijgt de status van een vrijgestelde beleggingsinstelling (vbi) of het vermogen van de vennootschap wordt ondergebracht in een buitenlands beleggingslichaam.

• U doet uw aandelen over aan een ander door erfrecht of huwelijksvermogensrecht.

• U emigreert.

• U brengt uw aandelen onder bij uw onderneming.

• U hebt door verkoop, of doordat de aandelen van uw ex-partner niet meer meetellen, minder dan 5% van de aandelen.

• U ontvangt een liquidatie-uitkering.

• U verleent een koopoptie op uw aandelen, winstbewijzen of lidmaatschapsrechten.

Een aanmerkelijk belang, aandeel of winstbewijs dat tot een afgezonderd particulier vermogen (APV) hoort, wordt niet (langer) aan u toegerekend, als dit tot het vermogen van een onderneming van het APV behoort en de onderneming onderworpen is aan een belasting over de winst. Het APV dient dus een reële, actieve onderneming te drijven.

In een aantal gevallen mag u de winst over de vervreemding (het vervreemdingsvoordeel) doorschuiven naar een later tijdstip. Bijvoorbeeld bij schenken, erven en emigreren. Doorschuiven geldt bijvoorbeeld niet als de vennootschap waarin u een aanmerkelijk belang hebt de status krijgt van een vrijgestelde beleggingsinstelling (vbi) of het vermogen van de vennootschap wordt ondergebracht in een buitenlands beleggingslichaam. U moet hiervoor een verzoek indienen.).

Lenen van de bv beperkt vanaf 2023

Hebt u, of hebt u samen met uw fiscale partner op 31 december 2024 meer dan € 500.000 geleend van uw bv? Dan wordt het meerdere belast als inkomen uit aanmerkelijk belang (box 2). Dit inkomen heet fictief regulier voordeel. De drempel van € 500.000 wordt verhoogd met het bedrag van de fictief reguliere voordelen uit voorgaande jaren (zie hierna), om te voorkomen dat u dubbel belasting betaalt.

Schulden en vorderingen

Om de hoogte van de lening vast te stellen, tellen alle schulden aan uw bv mee, behalve de eigenwoningschulden. Hiervoor geldt dat er wel een recht van hypotheek moet zijn ten gunste van de bv. Deze voorwaarde geldt niet als uw eigenwoningschuld al bestond op 31 december 2022.

Alleen uw schulden tellen mee. We houden geen rekening met eventuele vorderingen die u hebt op uw bv.

Hebt u schulden bij meerdere bv’s? Dan worden deze schulden bij elkaar opgeteld.

Niet alleen uw eigen bovenmatige schulden worden meegeteld. Ook die van uw fiscale partner en verbonden personen. Verbonden personen zijn de bloed- of aanverwanten in de rechte lijn van uzelf of van uw partner, bijvoorbeeld een kind. Het maakt niet uit wie de schulden bij de eigen vennootschap is aangegaan.

Hebt u eerder met ons afspraken gemaakt over schulden bij uw bv? Dan kan het zijn dat deze afspraken vervallen als het totaal van de schulden meer is dan € 500.000.

Drempel

De drempel voor een lening van uw bv is € 500.000. Leende u in een jaar meer dan de drempel? Dan wordt het meerdere het jaar erna opgeteld bij de drempel voor dat jaar.

Loste u een deel van de lening af? Dan daalt de drempel met dat bedrag, tot minimaal € 500.000.

Voorbeeld

In 2024 was uw drempel € 500.000. U had op 31 december 2024 een lening van € 600.000 van uw bv. Deze was hoger dan de drempel. U geeft in uw aangifte inkomstenbelasting 2024 € 100.000 aan als inkomsten uit aanmerkelijk belang.

In 2025 is uw drempel (€ 500.000 + € 100.000 =) € 600.000. Op 31 december 2025 is uw lening € 650.000. Ook nu is deze hoger dan de drempel. U geeft in uw aangifte inkomstenbelasting 2025 € 50.000 aan als inkomsten uit aanmerkelijk belang.

In 2026 is uw drempel (€ 500.000 + € 150.000 =) € 650.000. U lost in dat jaar uw lening af met € 125.000. In dat geval neemt de drempel af tot (€ 650.000 - € 125.000 =) € 525.000. De lening is nu even hoog als de drempel. U geeft in uw aangifte inkomstenbelasting 2026 een 'fictief regulier voordeel' aan van - € 125.000. Het negatieve fictief reguliere voordeel kunt u verrekenen met het inkomen uit aanmerkelijk belang. Of met positief inkomen uit aanmerkelijk belang van het jaar ervoor of van de komende 6 jaar.

Drempel 2023 van € 700.000

Voor het jaar 2023 geldt een drempel van € 700.000. Stel dat uw schuld aan de bv op 31 december 2023 € 900.000 bedraagt. Dit leidt tot een fictief voordeel van € 200.000 over 2023. Stel dat uw schuld op 31 december 2024 nog steeds € 900.000 bedraagt. Dan zal er over 2024 een fictief voordeel zijn van € 200.000. Dit is € 900.000 schuld - (€ 500.000 drempelbedrag voor 2024 + € 200.000 fictief regulier voordeel 2023).

Lening

Ondanks dat een deel van de lening mogelijk wordt belast als inkomsten uit aanmerkelijk belang (box 2) blijft de lening in zijn geheel bestaan. Dat betekent dat de bv rente in rekening moet blijven brengen over de hele lening. Over alle ontvangen rente betaalt zij vennootschapsbelasting. Ook andere zakelijke voorwaarden van de lening blijven in stand. Bijvoorbeeld het rentepercentage, de aflossing en de vastgelegde zekerheden.

De bv hoeft geen dividendbelasting in te houden over het deel van de lening dat is belast als inkomsten uit aanmerkelijk belang.

Naar boven

14.6 Verlies uit aanmerkelijk belang

Is uw inkomen uit aanmerkelijk belang negatief? Dan is er sprake van een te verrekenen verlies uit aanmerkelijk belang. Een verlies uit aanmerkelijk belang ontstaat als de verkrijgingsprijs van de aandelen hoger is dan de vervreemdingsprijs.