2 Loon, pensioen, uitkeringen en afkoopsommen

2.1 Verschillende soorten inkomsten die u moet aangeven

Er zijn verschillende soorten inkomsten die u moet aangeven in uw aangifte inkomstenbelasting, zoals loon, uitkeringen, pensioen en partneralimentatie. Deze inkomsten tellen mee bij de berekening van uw belasting in box 1: werk en woning. Daarnaast wordt dit inkomen gebruikt voor het berekenen van uw drempel voor bepaalde aftrekposten en de hoogte van uw heffingskortingen.

Het kan gaan om de volgende inkomsten:

• inkomsten uit loondienst
  Hieronder vallen uw loon en bijvoorbeeld een ziektewetuitkering of een stagevergoeding.

• pensioen, (periodieke) uitkeringen of afkoopsommen daarvan
  Hieronder valt bijvoorbeeld WW, bijstand of een pensioen, maar ook alimentatie of andere periodieke uitkeringen. Het kan ook gaan om een lijfrente-uitkering of een afkoopsom daarvan.

• overige inkomsten, zoals een uitkering of afkoopsom van een kapitaalverzekering die al bestond voor 2001 (geen kapitaalverzekering eigen woning)

Woont u in Nederland, maar werkt u buiten Nederland? Of krijgt u een pensioen of een uitkering uit een ander land dan Nederland? Dan moet u deze inkomsten toch in Nederland aangeven. Ook als u al belasting betaalt buiten Nederland. U krijgt dan meestal aftrek om dubbele belasting te voorkomen, zodat u niet dubbel belasting betaalt over deze inkomsten. Kijk voor meer informatie hierover in het hoofdstuk 'Te verrekenen belasting'.

In dit hoofdstuk leest u welke inkomsten u precies moet aangeven, waarmee u rekening moet houden en welke inkomsten u niet hoeft aan te geven.

Naar boven

2.2 Inkomsten uit loondienst

Onder inkomsten uit loondienst vallen uw loon en bijvoorbeeld een ziektewetuitkering of een stagevergoeding. Hierover houdt uw werkgever of uitkeringsinstantie loonheffing in. Het gaat ook om sommige inkomsten waarop geen loonheffing is ingehouden, zoals fooien en aandelenoptierechten.

Als u in loondienst werkt, mag u misschien uw reiskosten aftrekken. Zie het hoofdstuk ‘Reisaftrek openbaar vervoer’.

Naar boven

2.2.1 Wat valt onder inkomsten uit loondienst?

Onder inkomsten uit loondienst vallen de volgende inkomsten:

• loon

• ziektewetuitkeringen die u de 1e 2 jaar van uw ziekte krijgt, dus geen WIA- of WAO-uitkeringen

• uitkeringen op grond van de Wet arbeid en zorg, bijvoorbeeld zwangerschaps-, bevallings- en calamiteitenverlof, uitkeringen op grond van de Wet financiering loopbaanonderbreking en uw eventuele aanvullingen hierop

• stagevergoedingen

• loon dat wordt doorbetaald door het UWV, bijvoorbeeld omdat uw werkgever failliet is gegaan

• een tegoed dat u opneemt uit een levensloopregeling

• fooien of aandelenoptierechten waarop uw werkgever geen loonheffing hoeft in te houden

• buitenlands loon

• uw eigen deel van (de inkomsten uit) een onverdeelde boedel

De volgende inkomsten zijn geen inkomsten uit loondienst:

• opnamen uit de levensloopvoorziening als u geboren bent in 1956 of eerder
  Deze inkomsten geeft u aan als pensioen, uitkeringen en afkoopsommen daarvan.

• vrijgestelde inkomsten uit loondienst bij een internationale organisatie
  Zie 'Vrijgestelde inkomsten van een internationale organisatie'.

Jaaropgaaf

Werkt u in loondienst of hebt u een ziektewetuitkering? Dan krijgt u van uw werkgever of uitkeringsinstantie een jaaropgaaf. Hierop staan de bedragen die u moet invullen in uw aangifte.

Het gaat dan om:

• uw loon of ziektewetuitkering

• de ingehouden loonbelasting en premie volksverzekeringen (loonheffing)

• de arbeidskorting en de levensloopverlofkorting

Naar boven

2.2.2 Gebruikelijk loon bij aanmerkelijk belang

Werkt u in een vennootschap waarin u een aanmerkelijk belang hebt? Of stelt u vermogen beschikbaar aan een vennootschap waarin u, uw fiscale partner of 1 van uw ouders aanmerkelijkbelanghouder én werknemer is? Dan geldt voor u de zogenoemde gebruikelijkloonregeling. U moet dan het gebruikelijk loon aangeven als inkomsten uit loondienst. Daarmee bedoelen wij het loon dat normaal is voor het niveau en de duur van uw arbeid.

Uw gebruikelijk loon is het hoogste van de volgende bedragen:

• 75% van het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking

• het loon van de meestverdienende werknemer van de vennootschap waarin u een aanmerkelijk belang hebt

• het loon van de meestverdienende werknemer van een verbonden vennootschap

• € 45.000

Uw gebruikelijk loon is lager in de volgende situaties:

• U kunt aannemelijk maken dat het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking lager is dan € 45.000. U stelt dan het loon gelijk met het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking.

• U kunt aannemelijk maken dat 75% van het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking lager is dan het loon van de meest verdienende werknemer van de bv waarin u een aanmerkelijk belang hebt of van een verbonden vennootschap. U stelt dan het loon op 75% van het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking met een minimum van € 45.000.

Kunt u aantonen dat het gebruikelijk loon € 5.000 of lager is? Dan geeft u het lagere loon aan dat u voor uw werk kreeg. De grens van € 5.000 geldt voor het totaal van uw werkzaamheden voor alle vennootschappen of coöperaties waarin u een aanmerkelijk belang had. De grens geldt dus niet per onderneming.

Gebruikelijk loon bij een start-up

Werkt u voor een start-up? Dan geldt een versoepeling van de gebruikelijkloonregeling. U mag is dat geval het wettelijk minimumloon nemen als gebruikelijk loon. Of, als dat lager is, het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking. Dit laatste moet u aannemelijk maken.

Om aangemerkt te worden als een start-up, moet uw werkgever voldoen aan de volgende voorwaarden:

• Uw werkgever heeft in het kalenderjaar een S&O-verklaring.

• Uw werkgever heeft in een kalenderjaar recht op het verhoogde starterspercentage.

• Uw werkgever komt niet uit boven het 'de-minimis'-plafond voor wat betreft staatssteun volgens het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie. Voor werknemers die zijn verzekerd voor werknemersverzekeringen moet een werkgever een Verklaring 'De-minimissteun aanvragen bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).
  Voor een directeur-grootaandeelhouder geldt deze voorwaarde niet.

Heeft uw werkgever voor slechts een deel van het kalenderjaar een S&O-verklaring en recht op het verhoogde starterspercentage? Dan geldt deze regeling toch voor het hele kalenderjaar.

U mag de start-upregeling maximaal 3 jaar toepassen. Daarna geldt weer de hoofdregel.

Overgangsregeling bij afspraken over de gebruikelijkloonregeling

Het kan zijn dat wij met u een afspraak hebben gemaakt over de toepassing van de gebruikelijkloonregeling. Als u op basis van deze afspraak een loon in aanmerking moest nemen van meer dan € 45.000, verviel deze afspraak op 1 januari 2015. Maar u mag de afspraak blijven toepassen, als u het loon verhoogt met 7,14% van het loon dat u volgens de afspraak hebt berekend. Deze toezegging geldt tot het moment waarop de afspraak zou aflopen, of als wij u eerder meedelen dat deze toezegging niet meer geldt. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als wij een nieuwe afspraak met u willen maken. U kunt ook besluiten om de nieuwe regels toe te passen, of om ons te benaderen voor het maken van een nieuwe afspraak.

Fictieve dienstbetrekking niet-uitvoerende bestuurders

Op 1 januari 2018 is de ‘fictieve dienstbetrekking’ voor niet-uitvoerende bestuurders afgeschaft. Dit betekent dat de inkomsten van de niet-uitvoerende bestuurders (zoals toezichthouders) niet meer als loon worden aangemerkt, maar als winst uit onderneming of inkomsten uit overig werk. De fictieve dienstbetrekking voor commissarissen was al eerder, op 1 januari 2017, afgeschaft.

Commissarisbeloning

Sinds 1 mei 2016 zijn commissarissen niet meer verplicht in fictieve dienstbetrekking. De vennootschap en de commissaris kunnen samen nog wel voor kiezen voor een fictieve dienstbetrekking (opting-in). Sinds 1 januari 2018 is ook de fictieve dienstbetrekking van niet-uitvoerende bestuurders van beursgenoteerde vennootschappen afgeschaft.

Wat is een verbonden vennootschap?

Een verbonden vennootschap is een vennootschap:

• die voor ten minste 33,33% belang heeft in de vennootschap waarin u zelf een aanmerkelijk belang hebt

• waarin de vennootschap waarin u zelf een aanmerkelijk belang hebt voor ten minste 33,33% belang heeft

• waarin een andere vennootschap voor ten minste 33,33% een belang heeft, terwijl die andere vennootschap ook voor 33,33% belang heeft in de vennootschap waarin u zelf een aanmerkelijk belang hebt

Naar boven

2.2.3 Inkomsten uit loondienst waarop geen loonheffing is ingehouden

Bij uw inkomsten horen ook sommige inkomsten waarop geen loonheffing wordt ingehouden. U moet deze inkomsten aangeven bij uw inkomsten uit loondienst als uw werkgever hier bij uw jaaropgaaf geen rekening mee heeft gehouden. Het gaat om:

• fooien die u krijgt

• aandelenoptierechten die u hebt uitgeoefend of vervreemd, bijvoorbeeld door uitbetaling of verkoop

• voordelen die u van anderen dan uw werkgever krijgt

Naar boven

2.2.4 Vrijstelde inkomsten van een internationale organisatie

Hebt u inkomsten als (oud-)werknemer bij een internationale organisatie? Dan zijn uw inkomsten misschien vrijgesteld van belasting in Nederland.

De inkomsten zijn vrijgesteld als u werkt bij bijvoorbeeld:

• de Europese Unie

• de Verenigde Naties

• de NAVO

• het Internationaal Gerechtshof

• het Europees Octrooibureau

• de ESA/ESTEC

• Justitie op Curaçao als Nederlands ambtenaar

De vrijgestelde inkomsten tellen niet mee bij het berekenen van uw inkomstenbelasting. Wel tellen ze mee bij het bepalen van bijvoorbeeld de drempel voor bepaalde aftrekposten, de hoogte van uw heffingskortingen en andere inkomensafhankelijke regelingen zoals zorgtoeslag.

Pensioen dat u ontvangt van de Europese Unie is vrijgesteld van belasting in Nederland. Pensioenen van andere internationale organisaties zijn wel belast.

Naar boven

2.3 Pensioen, (periodieke) uitkeringen en afkoopsommen daarvan

Krijgt u een uitkering, zoals pensioen, AOW of WW? Dan hebt u inkomsten uit vroegere dienstbetrekking. Hierover houdt uw werkgever of uitkeringsinstantie loonheffing in.

U moet ook periodieke uitkeringen aangeven waarover nog geen loonheffing is ingehouden, bijvoorbeeld partneralimentatie. Het gaat ook om afkoopsommen van deze periodieke uitkeringen. Kosten die u maakte om deze uitkeringen te krijgen of te houden, mag u aftrekken.

Ontvangt u lijfrente-uitkeringen van een verzekeraar, bank of beheerder van een beleggingsinstelling? Of een afkoopsom daarvan? Dan moet u deze inkomsten ook aangeven. Op deze uitkeringen wordt in de meeste gevallen loonheffing ingehouden. Welk bedrag van de lijfrente-uitkering of afkoopsom u moet aangeven, hangt af van uw situatie. Hierover leest u meer bij 'Lijfrente-uitkeringen en afkoopsommen daarvan'.

Naar boven

2.3.1 Pensioen, uitkeringen en afkoopsommen daarvan

U moet de volgende uitkeringen en afkoopsommen in uw aangifte invullen:

• pensioen en wachtgeld

• een ontslaguitkering

• VUT-, AOW-, Anw-, WW-, WAO-, WIA-(WGA- of IVA-uitkering), Waz-, IOAW-, en IOAZ-uitkeringen

• uitkeringen Participatiewet

• uitkeringen Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong)

• andere uitkeringen door arbeidsongeschiktheid en uitkeringen uit verplichte beroepspensioenregelingen

• invaliditeitspensioen

• alimentatie voor uzelf die u via de Sociale Dienst hebt gekregen

• premies voor werkaanvaarding

• lijfrente-uitkeringen

• de afkoopsom van een lijfrente

• de afkoopsom van een pensioen

• de afkoopsom van een stamrecht

• periodieke uitkeringen (en afkoopsommen daarvan) uit een verzekering die u zelf hebt afgesloten voor invaliditeit, ziekte of een ongeval

• pensioen of uitkeringen buiten Nederland

• uw eigen deel van (de inkomsten uit) een onverdeelde boedel

Naar boven

2.3.2 Periodieke uitkeringen waarop geen loonheffing is ingehouden

Over partneralimentatie en sommige andere periodieke uitkeringen wordt geen loonheffing ingehouden. Over deze uitkeringen en afkoopsommen daarvan moet u nog belasting betalen. Kosten die u maakt om deze uitkeringen te krijgen of te behouden, mag u aftrekken.

Bij periodieke uitkeringen gaat het om:

• partneralimentatie

• periodieke overheidsbijdragen voor uw eigen woning (uitzondering hierop zijn de uitkeringen volgens de Wet bevordering eigenwoningbezit)

• periodieke studietoelagen
  Hiermee bedoelen we niet de studiefinanciering die u van de DUO krijgt.

• lijfrente-uitkeringen waarop geen loonheffing is ingehouden en afkoopsommen daarvan

• vergoedingen voor bedrijfsbeëindiging die u krijgt van de Stichting Ontwikkelings- en Saneringsfonds voor de Landbouw

• periodieke uitkeringen door het staken van uw onderneming

• periodieke uitkeringen in plaats van (arbeids)inkomsten die u misloopt

• periodieke uitkeringen door het staken of nalaten van werkzaamheden of diensten

• periodieke uitkeringen uit een lijfrente die u krijgt omdat uw oudedagsreserve afneemt

• periodieke uitkeringen die u onverplicht krijgt van een rechtspersoon (bijvoorbeeld een periodieke studietoelage van een familiestichting)

• periodieke uitkeringen als schadeloosstelling voor het mislopen van inkomsten of als bijdrage in kosten van levensonderhoud

• afkoopsommen van de genoemde periodieke uitkeringen

• uw eigen deel van (de inkomsten uit) een onverdeelde boedel

Partneralimentatie

Onder partneralimentatie valt:

• partneralimentatie ontvangen van uw ex-partner

• ouderdomspensioen doorbetaald door uw ex-partner

• afkoopsommen van partneralimentatie ontvangen van uw ex-partner

• huur die uw ex-partner doorbetaalt voor de huurwoning

• rente die uw ex-partner betaalt over uw deel van de eigenwoningschuld

• bedragen voor verrekening van pensioenrechten of lijfrenten waarvoor premies zijn afgetrokken

• het eigenwoningforfait van de woning waarvan uw ex-partner gedeeltelijk eigenaar is als u in de woning blijft wonen en uw ex-partner niet

Periodieke overheidsbijdragen voor uw eigen woning

Het gaat om de volgende overheidsbijdragen:

• jaarlijkse bijdragen voor premiekoopwoningen

• woninggebonden subsidies van de gemeente

Was er nog een andere eigenaar van de woning op de datum van 1e bewoning? Dan geldt het volgende:

• Als u nog met de mede-eigenaar in de woning woont, geeft u een evenredig deel van de overheidsbijdrage aan. Bent u bijvoorbeeld voor de helft eigenaar? Dan geeft u de helft van de overheidsbijdrage aan. Dit geldt ook als de bijdrage alleen op uw naam wordt uitbetaald.

• Als de mede-eigenaar niet (meer) in de woning woont, geeft u de volledige bijdrage aan.

Naar boven

2.3.3 Kosten om een uitkering te krijgen of te houden

Hebt u kosten gemaakt om een uitkering te krijgen of te houden? Bijvoorbeeld advocaatkosten, telefoonkosten, portokosten, reiskosten of incassokosten? Dan mag u voor de volgende uitkeringen deze kosten aftrekken:

• bijstandsuitkeringen en vergelijkbare uitkeringen

• uitkeringen aan verzets- en oorlogsslachtoffers

• periodieke uitkeringen van een door u zelf gesloten verzekering bij invaliditeit, ziekte of een ongeval

• uitkeringen uit een pensioenverzekering die u als ondernemer hebt afgesloten

• lijfrentetermijnen en lijfrente-afkoopsommen

Naar boven

2.3.4 Uitfasering pensioen in eigen beheer

Het pensioen in eigen beheer voor de directeur-groot aandeelhouder wordt uitgefaseerd. Het gaat om pensioen dat is opgebouwd binnen de eigen B.V. Vanaf 1 april 2017 tot en met 2019 worden er een aantal uitfaseermogelijkheden aangeboden.

Vanaf 1 april 2017 tot en met 2019 worden er 3 uitfaseermogelijkheden aangeboden:

• afkopen

• omzetten in oudedagsvoorziening

• niets doen

Afkopen

De directeur-groot aandeelhouder mag ervoor kiezen om zijn pensioen in eigen beheer af te kopen zonder revisierente.

Het pensioen in eigen beheer moet in eerste instantie zonder belastingheffing afgeboekt worden van de commerciële waarde naar de fiscale waarde op de balans voor de heffing van de Vennootschapsbelasting.

Daarna heeft de directeur-groot aandeelhouder 3 jaar de tijd om het pensioen in eigen beheer zonder revisierente af te kopen:

In 2017 afkopen waarbij een korting wordt verleend op de afkoopsom van 34,5% van de fiscale waarde van het pensioen in eigen beheer per 31 december 2015.

In 2018 afkopen waarbij een korting wordt verleend op de afkoopsom van 25% van de fiscale waarde van het pensioen in eigen beheer per 31 december 2015.

In 2019 afkopen waarbij een korting wordt verleend op de afkoopsom van 19,5% van de fiscale waarde van het pensioen in eigen beheer per 31 december 2015.

N.B. de korting over de afkoopsom wordt verwerkt in de loonheffingsgrondslag. Dit betekent dat in de aangifte inkomstenbelasting niet nogmaals rekening moet worden gehouden met deze korting.

Omzetten in een oudedagsverplichtingen

Meer informatie vindt u op www.belastingdienst.nl.

Informatieverplichting

De directeur-groot aandeelhouder moet de Belastingdienst informeren als hij gebruik heeft gemaakt van een gefaciliteerde beëindiging van het pensioen in eigen beheer (dus optie 1 en 2). Dit doet hij met het informatieformulier. Het gaat hier uitsluitend om het informeren van de Belastingdienst. De informatieverplichting is niet vormgegeven als een verzoek tot gebruikmaking van de gefaciliteerde beëindiging van het pensioen in eigen beheer, maar is wel een voorwaarde die moet worden vervuld als hiervan gebruik is gemaakt. De gegevens moeten binnen 1 maand nadat het pensioen in eigen beheer is afgekocht of omgezet naar de Belastingdienst worden verzonden.

Naar boven

2.4 Overige inkomsten

Met overige inkomsten bedoelen we:

• het belastbare deel van een uitkering of afkoopsom van een kapitaalverzekering die al bestond voor 2001(geen kapitaalverzekering eigen woning)

• rente, pacht of huur uit een periode vóór 1 januari 2001 die u pas in 2018 ontvangt

Naar boven

2.4.1 Uitkering of afkoopsom van een kapitaalverzekering die al bestond voor 2001

Krijgt u en/of uw fiscale partner een uitkering uit een kapitaalverzekering die op 31 december 2000 al bestond? En is de uitkering hoger dan het totaal van de betaalde premies? Dan is het verschil - het rentebestanddeel in de uitkering – belast als inkomen, tenzij u recht hebt op een vrijstelling.

Vrijstelling

U hebt recht op een eenmalige vrijstelling als u voldoet aan de volgende voorwaarden:

• U betaalt jaarlijks premies voor de kapitaalverzekering.

• De hoogste premie op jaarbasis is niet meer dan 10 keer de laagste premie op jaarbasis.

Met 'jaar' bedoelen we een periode van 12 maanden, die begint te lopen vanaf het moment dat de uitkering is afgesloten.

• De vrijstelling is nooit hoger dan € 123.428.

Hebt u in het verleden al een deel van deze vrijstelling gebruikt? Dan moet u de bovenstaande bedragen verminderen met het bedrag aan vrijstelling dat u al gebruikt hebt.

Vrijstelling als u de kapitaalverzekering eerder afkoopt

Als u de kapitaalverzekering afkoopt voordat u 15 of 20 jaar premies hebt betaald, hebt u in de volgende situaties toch recht op de vrijstelling van € 123.428:

• bij echtscheiding of beëindiging van uw fiscaal partnerschap

• bij schuldsanering

• bij een restschuld na verkoop van uw eigen woning

Als voorwaarde geldt hiervoor wel dat u de uitkering gebruikt om uw eigenwoningschuld zoveel mogelijk af te lossen.

Onterecht te veel of te weinig premie betaald

Hebt u door een fout te veel of te weinig premies betaald? En is de hoogste premie op jaarbasis daardoor meer dan 10 keer de laagste premie op jaarbasis? Dan hebt u toch recht op de vrijstelling als de hoogste premie op jaarbasis niet meer is dan 11 keer de laagste premie op jaarbasis. Neem in dit geval contact op met uw verzekeraar.

De vrijstelling van uw fiscale partner gebruiken

Hebt u een fiscale partner in het jaar van uitkering? En staat de kapitaalverzekering alleen op uw naam? Dan kunt u samen met uw partner verzoeken om ook de vrijstelling van uw fiscale partner te gebruiken. Wij rekenen de uitkering dan voor de helft aan ieder van u toe, zodat u beiden voor dat deel uw eigen vrijstelling kunt gebruiken.

Naar boven

2.4.2 Hoe berekent u het belaste rentebestanddeel?

Hebt u geen recht op de vrijstelling? Dan is het rentebestanddeel het bedrag van de uitkering verminderd met het totaal van de betaalde premies.

Hebt u wel recht op een vrijstelling, maar is het bedrag van de uitkering hoger dan de vrijstelling? Dan berekent u het rentebestanddeel als volgt:

((uitkering - vrijstelling) / uitkering) x (uitkering - betaalde premies) = rentebestanddeel

Vrijstelling voor bepaalde kapitaalverzekeringen

Voor de volgende verzekeringen kunt u recht hebben op een andere vrijstelling:

• een kapitaalverzekering die alleen uitkeert bij overlijden

• een kapitaalverzekering die u voor 15 september 1999 hebt afgesloten

• een kapitaalverzekering afgesloten vóór 1 januari 1992

Kijk voor meer informatie hierover in het hoofdstuk 'Bezittingen en schulden (box 3)'.

Naar boven

2.4.3 Rente, huur of pacht van vóór 2001

Krijgen u of uw minderjarige kinderen rente, huur of pacht over een periode vóór 1 januari 2001? Dan moet u deze als inkomsten aangeven in uw aangifte inkomstenbelasting. Kosten die u hebt gemaakt voor deze inkomsten mag u niet aftrekken.

U hoeft alleen het deel van de inkomsten in te vullen dat gaat over de periode vóór 2001.

Naar boven

2.4.4 Negatieve inkomsten

Als u loon of een uitkering ontvangt, geeft u deze inkomsten aan en betaalt u hierover belasting. Hebt u te veel loon of een te hoge uitkering gekregen? Of kreeg u ten onrechte loon of een uitkering? En moet u dit terugbetalen? Terugbetaling van deze inkomsten noemen wij 'negatief loon'. U kunt in sommige gevallen de belasting terugkrijgen die over de terugbetaalde inkomsten is ingehouden.

Uw werkgever of uitkeringsinstantie kan de terugbetaling op verschillende manieren verrekenen. Vraag bij uw werkgever of uitkeringsinstantie na hoe uw terugbetaling is verrekend.

Als uw werkgever of uitkeringsinstantie de terugbetaalde inkomsten verrekent met uw brutoloon of –uitkering, hoeft u niets te doen. U kunt de gegevens van uw jaaropgaaf gebruiken voor uw aangifte inkomstenbelasting.

Betaalt u (een deel van) de te veel of ten onrechte ontvangen inkomsten zelf terug? Dan kunt u de belasting hierover terugvragen bij uw aangifte door negatieve inkomsten op te geven.

Uitzonderingen

Misschien hoeft u de te veel of ten onrechte ontvangen inkomsten helemaal niet aan te geven in uw aangifte. Of misschien kunt u de terugbetaling als negatief loon aangeven in het jaar waarin u het loon of de uitkering ontving. Daarvoor moet u voldoen aan de volgende voorwaarden:

• U kreeg het loon of de uitkering niet te kwader trouw.

• U kunt aantonen dat u de te veel of ten onrechte ontvangen inkomsten helemaal hebt terugbetaald.

• U trekt de terugbetaling van de ten onrechte ontvangen inkomsten in 2018 niet af van uw loon. Of u doet dat wel en gaat akkoord met het corrigeren van die aftrek.

Wilt u de terugbetaling van het loon of de uitkering verwerken in het jaar waarin u deze inkomsten had? Dan gelden de volgende voorwaarden:

• U betaalt het loon of de uitkering terug voor 1 april van het jaar nadat u deze inkomsten had. Of u geeft voor deze datum door dat u deze inkomsten later in dat jaar terugbetaalt.

• U gaat akkoord met het terugnemen van de aftrek als u in een ander jaar de terugbetaalde inkomsten hebt afgetrokken.

Naar boven

2.5 Lijfrente-uitkeringen en afkoopsommen daarvan

Ontvangt u lijfrente-uitkeringen of een afkoopsom van een verzekeraar, bank of beheerder van een beleggingsinstelling? Dan moet u hierover inkomstenbelasting betalen. Welk deel van uw lijfrente-uitkering of afkoopsom u moet aangeven, hangt af van de situatie. In de meeste gevallen houdt de verzekeraar, bank of beheerder van de beleggingsinstelling loonheffing in op uw uitkeringen of de afkoopsom. Deze ingehouden loonheffing geeft u ook aan in uw aangifte inkomstenbelasting.

Welk bedrag van de lijfrente-uitkering of afkoopsom u moet aangeven, hangt af van de situatie.

Naar boven

2.5.1 Wat is een lijfrente?

Een lijfrente is een verzekering voor extra inkomen die iemand ontvangt gedurende het leven van hemzelf of van een ander. U krijgt dat extra inkomen uitbetaald in termijnen. Bijvoorbeeld per maand, kwartaal of jaar. De meest voorkomende vorm van lijfrente is een aanvulling op een pensioen. Wij noemen dit inkomensvoorzieningen.

U mag in sommige gevallen de premies die u betaalt voor inkomensvoorzieningen aftrekken van uw inkomen. Zie het hoofdstuk 'Uitgaven voor inkomensvoorzieningen'.

Naar boven

2.5.2 Welk deel van uw lijfrente-uitkering moet u aangeven?

Hebt u alle betaalde premies voor uw lijfrenteverzekering of stortingen op uw lijfrenterekening of lijfrentebeleggingsrecht volledig afgetrokken? Dan is de uitkering of de afkoopsom die u ontvangt volledig belast.

Hebt u de premies die u hebt betaald of stortingen die u hebt gedaan, niet (helemaal) afgetrokken? Dan wordt hier rekening mee gehouden bij het berekenen van de belasting die u moet betalen. U betaalt pas belasting over de uitkering of de afkoopsom als deze in totaal hoger is dan het bedrag van de premies of stortingen die u niet hebt afgetrokken. Zie 'Hoe wordt rekening gehouden met niet-afgetrokken premies of stortingen?'. Er geldt wel een maximumbedrag aan niet-afgetrokken premies en stortingen dat u per jaar mag meetellen.

U kunt uw verzekeraar, bank of beheerder vragen alvast rekening te houden met deze premies of stortingen door middel van een 'Verklaring niet-afgetrokken premies of stortingen'. Dit noemen wij ook wel een saldoverklaring.

Naar boven

2.5.3 Maximumbedrag niet-afgetrokken premies of stortingen

Hebt u in 2010 of later premies of stortingen niet (helemaal) afgetrokken? Dan wordt bij het berekenen van de belasting rekening gehouden met maximaal € 2.269 niet-afgetrokken premies of stortingen per jaar. Dit bedrag geldt voor alle lijfrenteverzekeringen, -spaarrekeningen en -beleggingsrechten samen.

Is uw lijfrenteverzekering afgesloten vóór 14 september 1999? Dan geldt het bedrag van € 2.269 per lijfrenteverzekering. De premie voor die lijfrenteverzekering mag na 13 september 1999 niet zijn verhoogd, tenzij dat is gebeurd op grond van een optieclausule.

Hebt u in 2009 of eerder premies of stortingen niet (helemaal) afgetrokken? Dan mag u het volledige bedrag van de niet-afgetrokken premies en stortingen van die jaren meerekenen.

Hoe wordt rekening gehouden met niet-afgetrokken premies of stortingen?

U betaalt pas belasting over de uitkering of afkoopsom als het uitgekeerde bedrag in totaal hoger is dan het bedrag van de niet-afgetrokken premies of stortingen waar u rekening mee mag houden. U kunt uw verzekeraar, bank of beheerder vragen alvast rekening te houden met deze premies of stortingen door middel van een 'Verklaring niet-afgetrokken premies of stortingen'. Dit noemen wij een saldoverklaring.

Verklaring niet-afgetrokken premies of stortingen aanvragen

Een 'Verklaring niet-afgetrokken premies of stortingen' (ook wel saldoverklaring genoemd) vraagt u aan bij:

Belastingdienst
Afdeling SMP/MIA-IH
Postbus 90121
4800 RA Breda

Bij uw aanvraag moet u de volgende documenten meesturen:

• een kopie van de lijfrenteverzekering of overeenkomst van de lijfrenterekening of het lijfrentebeleggingsrecht

• een specificatie van de per jaar betaalde, afgetrokken en niet-afgetrokken premies of stortingen

• een begeleidend schrijven waarin u verklaart dat u niet alsnog aftrek zult vragen voor de niet-afgetrokken premies waarvoor u de verklaring niet-afgetrokken premies vraagt

U krijgt na ongeveer 8 weken de verklaring thuisgestuurd. Als u deze verklaring aan uw verzekeraar, bank of beheerder van een beleggingsinstelling geeft vóórdat deze tot uitkering overgaat, zal deze rekening houden met uw niet-afgetrokken premies en stortingen. U kunt dan in uw aangifte de gegevens invullen die u van uw verzekeraar, bank of beheerder krijgt.

Bewijs dat u betaalde premies of stortingen niet hebt afgetrokken

Als wij daarom vragen, moet u zelf aannemelijk maken dat u de betaalde premies of stortingen niet (helemaal) hebt afgetrokken. Wij kunnen u daarbij helpen omdat wij uw aangiftegegevens hebben vanaf 2001. Voor de betaalde premies of stortingen die u hebt gedaan en die u in uw aangiften van 2000 en eerder niet hebt afgetrokken, geldt dat u dit moet kunnen aantonen. Bijvoorbeeld met kopieën van uw aangifte en de aanslag over het betreffende jaar.

Naar boven

2.5.4 Lijfrente-afkoopsommen

Ontvangt u een afkoopsom van uw verzekeraar, bank of beheerder van een beleggingsinstelling? Dan moet u over de afkoopsom ook inkomstenbelasting betalen. Maar eerst zal de verzekeraar, bank of beheerder van een beleggingsinstelling loonheffing inhouden op uw afkoopsom. Deze ingehouden loonheffing verrekent u in uw aangifte inkomstenbelasting.

Hebt u alle betaalde premies voor uw lijfrenteverzekering of stortingen op uw bancaire lijfrente (lijfrenterekening of lijfrentebeleggingsrecht) volledig afgetrokken? Dan betaalt u inkomstenbelasting over de volledige afkoopsom die u krijgt.

Hebt u de premies die u hebt betaald of stortingen die u hebt gedaan, (gedeeltelijk) niet afgetrokken? Dan houden wij daarmee rekening bij het berekenen van de inkomstenbelasting die u moet betalen. Dat gebeurt op een vergelijkbare manier als bij lijfrente-uitkeringen. Zie 'Welk deel van uw lijfrente-uitkering moet u aangeven?'.

Aftrekbare kosten

Hebt u kosten gemaakt om een lijfrente-afkoopsom te krijgen? Dan mag u die kosten aftrekken.

Het gaat bijvoorbeeld om de volgende kosten:

• advocaatkosten

• telefoonkosten

• portokosten

• reiskosten

• incassokosten

Afkoopsommen lijfrente en revisierente

Over sommige afkoopsommen moet u revisierente betalen. Het gaat dan meestal om lijfrenten die u na 31 december 1991 hebt afgesloten. Op deze afkoopsom wordt volgens een vast tarief van 52% loonheffing ingehouden.

U vindt het bedrag van de afkoopsom en van de ingehouden loonheffing op de jaaropgaaf van uw verzekeraar of financiële instelling. Soms ziet u daarop ook de inhoudingscode 950 staan.

Zie het hoofdstuk 'Revisierente' voor meer informatie over revisierente en de situaties waarin u geen revisierente hoeft te betalen.

Naar boven

2.5.5 Uw lijfrente voldoet niet meer aan de voorwaarden

Voldoet uw lijfrenteverzekering, lijfrenterekening, lijfrentebeleggingsrecht of een bepaalde verplichte beroepspensioenregeling niet meer aan de fiscale voorwaarden? Dan moet u een bedrag aangeven. Dit geldt bijvoorbeeld bij schenking, verkoop of verpanding van een lijfrenteverzekering. U moet misschien ook een bedrag aangeven als u een lijfrente-uitkering niet tijdig omzet of niet tijdig laat ingaan.

In de volgende situaties voldoet de lijfrente niet meer aan de voorwaarden:

• U hebt de lijfrente aan iemand geschonken, verkocht, verpand of beleend.
  Dit geldt ook voor de lijfrenterekening of het lijfrentebeleggingsrecht. Beleend wil zeggen dat u een lening opnam met de rekening als onderpand.

• U hebt de voorwaarden van de lijfrente of beroepspensioenregeling zo laten veranderen dat deze niet meer aan de wettelijke voorwaarden voldeden. Dit geldt ook voor de lijfrenterekening of het lijfrentebeleggingsrecht.

• U bent niet meer de rekeninghouder van de lijfrenterekening of de eigenaar van het lijfrentebeleggingsrecht.

• U hebt de lijfrenterekening of het lijfrentebeleggingsrecht gedeblokkeerd.

Lijfrente niet tijdig omgezet of lijfrente-uitkering niet tijdig laten ingaan

Heeft de lijfrente de lijfrente-ingangsdatum bereikt? Dan moet u de lijfrente tijdig omzetten of moesten de lijfrente-uitkeringen tijdig ingaan. Hiervoor geldt een bepaalde termijn. Is de lijfrente niet tijdig omgezet of zijn de lijfrente-uitkeringen niet tijdig ingegaan? Dan moet u de waarde van de lijfrente aangeven.

Lijfrente-uitkeringen niet tijdig laten ingaan na overlijden

Als er na het overlijden een uitkering moet ingaan van een nabestaandenlijfrente, moet u de lijfrente-uitkeringen tijdig laten ingaan. Hiervoor geldt een bepaalde termijn. Laat u de nabestaandenlijfrente niet tijdig ingaan? Dan moet u (een deel van) de waarde van de lijfrente aangeven.

Welke bedrag moet u aangeven?

Welk bedrag u moet aangeven hangt af van de situatie:

• U hebt een lijfrente of beroepspensioenregeling.
  U vult de waarde in van de lijfrenteverzekering of beroepspensioenregeling op het moment waarop deze niet meer aan de fiscale voorwaarden voldoet. Voor lijfrenteverzekeringen waarvan de uitkeringen nog niet zijn ingegaan, vult u minimaal het totaalbedrag van alle premies in die u voor de lijfrente hebt betaald. Maar dit minimale totaalbedrag geldt niet als u de lijfrente niet tijdig hebt laten ingaan. In dat geval vult u de waarde van de lijfrente in.

• U hebt een lijfrenterekening of lijfrentebeleggingsrecht.
  U vult het tegoed in van de rekening of de waarde van het recht op het moment waarop deze niet meer aan de fiscale voorwaarden voldoet. Voor een lijfrenterekening of een lijfrentebeleggingsrecht waarvan de uitkeringen nog niet zijn ingegaan, vult u minimaal het totaalbedrag van de stortingen in die u eerder hebt gedaan. Maar dit minimale totaalbedrag geldt niet als u de lijfrente niet tijdig hebt laten ingaan. In dat geval vult u de waarde van de lijfrente in.

Welke bedragen mag u in mindering brengen?

Bij afkoopsommen en bij het niet tijdig omzetten of laten ingaan van de lijfrente, mag u bedragen in mindering brengen op het bedrag dat u moet aangeven. Het gaat om bedragen die zijn betaald tot en met 2009 voor de lijfrente of de beroepspensioenregeling en die u niet hebt afgetrokken van uw inkomen in eerdere jaren.

Van bedragen die u hebt betaald met ingang van 2010 mag u maximaal € 2.269 per jaar aan niet-afgetrokken premies in mindering brengen. Hierover leest u meer bij 'Welk deel van uw lijfrente-uitkering moet u aangeven'.

Naar boven

2.6 Inkomsten buiten Nederland

Woont u in Nederland, maar werkt u buiten Nederland? Of krijgt u een pensioen of een uitkering uit een ander land dan Nederland? Dan moet u deze inkomsten toch in Nederland aangeven. Ook als u al belasting betaalde buiten Nederland. U krijgt dan meestal aftrek om dubbele belasting te voorkomen, zodat u niet dubbel belasting betaalt over deze inkomsten. Kijk voor meer informatie hierover in het hoofdstuk 'Te verrekenen belasting'.

Werkt u in België of Duitsland en wilt u weten welk bedrag aan loon u in uw aangifte moet invullen? Gebruik dan de Rekenhulp Belgisch of Duits loon omrekenen naar Nederlands loon.

Naar boven

2.6.1 Werkkostenregeling

Werkt u buiten Nederland in loondienst? Of werkt u in Nederland voor een werkgever buiten Nederland die in Nederland geen vestiging of vaste vertegenwoordiger heeft? Dan houdt uw werkgever geen loonheffing in op uw loon. In uw aangifte geeft u dan het brutoloon aan inclusief vergoedingen. Van dit brutoloon mag u 1,2% aftrekken. Dit noemen wij de werkkostenregeling.

Naar boven

2.7 Welke inkomsten hoeft u niet aan te geven?

De volgende inkomsten hoeft u niet aan te geven in uw aangifte inkomstenbelasting:

• stakingsuitkeringen van vakbonden

• huurtoeslag, zorgtoeslag, kinderopvangtoeslag en kindgebonden budget

• bijzondere bijstand, tenzij deze inkomensaanvullend is

• kinderbijslag

• ontvangen studiefinanciering

• uitkeringen en verstrekkingen op basis van de Regeling opvang asielzoekers of de Regeling verstrekkingen asielzoekers en andere categorieën vreemdelingen 2005

• uitkeringen aan Joodse vervolgingsslachtoffers uit het Artikel 2-fonds

• getto-uitkeringen

• uitkeringen en verstrekkingen door het UWV die zijn gericht op het verbeteren of behouden van uw positie op de arbeidsmarkt

• ontvangen bedragen op een voorlopige aanslag

Uitkeringen en verstrekkingen door het UWV

Bij uitkeringen en verstrekkingen door het UWV die u niet hoeft aan te geven gaat het om:

• voorzieningen om de startpositie op de arbeidsmarkt te verbeteren

• re-integratie na ziekte of werkloosheid

U kunt hierbij denken aan jobcoaches, arbofaciliteiten, scholing, of aan hulpmiddelen op de werkplek, zoals een brailleleesregel en een doventolk. Ook de vergoeding voor het vervoer naar die werkplek of opleidingslocatie hoeft u niet aan te geven.