40.04.00 Overbrenging afvalstoffen (EVOA)

1 Inleiding

1.1 Doel van het voorschrift

In de nationale en Unie wetgeving over afvalstoffen is de Douane aangewezen als één van de instanties die belast is met het toezicht op de naleving van deze wetgeving. In dit voorschrift leest u welke taak de Douane heeft en op welke wijze de Douane deze taak uitvoert.

Dit voorschrift bevat ook een toelichting op de toepasselijke wetgeving, de
bevoegdheden van de Douane en de taakverdeling tussen de verschillende betrokkenen. Ook is een beschrijving van de risicobeheersing opgenomen. Tot slot wordt ingegaan op de informatieverstrekking en vindt u de contactgegevens van de betrokken diensten.

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het doel van de afvalstoffenwetgeving. Er wordt een toelichting gegeven op de Bijlage 1 van het convenant van de Douane met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (Min van I &W). Dit is het beleidsverantwoordelijke ministerie. Ook wordt de taak van de Douane beschreven.

Het doel van de afvalstoffenwetgeving

Afvalstoffen kunnen nuttig worden toegepast door hergebruik (recycling). Voor een ‘nuttige toepassing’ - op een milieuverantwoorde wijze - zijn vaak geavanceerde en dure technieken nodig. Niet alle afvalstoffen zijn geschikt om nuttig te worden toegepast. Afvalstoffen die hiervoor ongeschikt zijn, kunnen belastend zijn voor het milieu en de volksgezondheid.

Uit economische overwegingen is het aantrekkelijk de kosten voor het verwijderen van deze afvalstoffen zo laag mogelijk te houden. De goedkoopste oplossing is niet altijd ook de meest verantwoorde methode van verwijdering.

Bij ongecontroleerde handel en overbrenging kan het zoeken naar een goedkope manier van verwijdering van afvalstoffen leiden tot een ongewenste stroom van afvalstoffen naar die landen waar men deze afvalstoffen het goedkoopst kwijt kan.

Voor de overbrenging van afvalstoffen zijn daarom maatregelen getroffen om de bevoegde autoriteiten op de hoogte te brengen van onder meer de soort en de toepassing van de afvalstoffen. De bevoegde autoriteiten kunnen dan maatregelen treffen die nodig zijn voor de bescherming van de gezondheid en het milieu.

In samenwerking met de andere lidstaten zijn maatregelen genomen om een geïntegreerd en toereikend net van afvalverwijderingsinstallaties op te zetten. Het doel daarvan is dat de Unie zelfverzorgend wordt op het gebied van afvalverwijdering.

De EVOA

Een belangrijke maatregel is de "Verordening (EG) nr. 1013/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 14 juni 2006 betreffende de overbrenging van afvalstoffen". Deze verordening wordt verder aangeduid als EVOA.

Naar boven

1.2 Herziening EVOA en overgangsperiode(2024-2026)

Vanuit de Europese Green Deal, het algemene plan van de EU op het gebied van milieu, bevat een ambitieus stappenplan om de Unie om te vormen tot een duurzame hulpbronnen efficiënte en klimaatneutrale economie. Daarin is verzocht de Unievoorschriften inzake de overbrenging van afvalstoffen van Verordening (EG) nr. 1013/2006, te herzien. In het nieuwe actieplan voor een circulaire economie van de Commissie van 11 maart 2020, wordt verder benadrukt dat er maatregelen moeten worden genomen om ervoor te zorgen dat de overbrenging van afvalstoffen voor hergebruik en recycling in de Unie wordt vergemakkelijkt, dat de Unie haar afvalproblemen niet naar derde landen uitvoert, en naast de milieu- en sociale voordelen daarmee ook de strategische afhankelijkheden van de Unie van grondstoffen worden gereduceerd.

Verordening (EG) nr. 1013/2006 is reeds herhaaldelijk gewijzigd en vereist verdere significante wijzigingen om ervoor te zorgen dat de beleidsdoelstellingen van de Europese Green Deal en het actieplan voor een nieuwe circulaire economie worden gehaald. Verordening (EG) nr. 1013/2006 wordt ingetrokken en vervangen door Verordening (EU) 2024/1157 van het Europees Parlement en de Raad van 11 april 2024 betreffende de overbrenging van afvalstoffen. Deze intrekking heeft nog geen grote gevolgen. De meeste bepalingen uit de verordening 1013/2006 zijn nog van kracht tot en met 21 mei 2026. De uitzonderingen zijn te lezen in artikel 85 Verordening (EU) 2024/1157.

Naar boven

1.3 Convenant

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I & W) is verantwoordelijk voor de handhaving van de milieuwetgeving en het handhavingsbeleid.

I & M werkt samen met andere handhavingdiensten zoals de Douane. De Douane en I & W hebben voor deze samenwerking een overeenkomst afgesloten. Per wettelijke regeling zijn in deze overeenkomst bijlagen opgenomen. De taak van de Douane is daarop gebaseerd.

Het convenant en de bijlage betreffende de overbrenging van afvalstoffen zijn opgenomen op de internetsite van de belastingdienst.

In dit voorschrift is de taak bij het toezicht op de overbrenging van afvalstoffen uit de bijlage beschreven en is deze taak uitgewerkt tot werkinstructies.