30.05.00 Intellectuele eigendomsrechten
1 Inleiding
1.1 Doel voorschrift
Bij de uitoefening van hun controletaak kunnen douaneambtenaren goederen aantreffen die vermoedelijk inbreuk maken op bepaalde intellectuele eigendomsrechten (IE-rechten). Dit voorschrift geeft instructies hoe u moet handelen.
Naar boven1.1.1 Doel en belang bescherming IE-rechten
Een persoon of onderneming die een voortbrengsel zoals een uitvinding, model, merk, boek, kunstwerk etc. of een nieuw product ontwerpt of ontwikkelt, gebruikt daarbij unieke kennis. Het eindproduct in de vorm van bijvoorbeeld een kunstwerk, een specifiek (merk)teken, een boek of een bepaald procedé, krijgt daardoor een geheel eigen karakter. Met dit eindproduct kunnen grote (economische) belangen zijn gemoeid. Vaak is er jarenlang aan de ontwikkeling ervan gewerkt en wordt er veel geld in gestoken. Het is voor de bedenker/ontwikkelaar van zo’n voortbrengsel dan ook van groot belang dat iemand anders dit product niet zomaar kan namaken of gebruiken.
Inbreuken op IE-rechten (zoals namaak en piraterij) zijn fenomenen van internationale omvang en hebben ernstige gevolgen op economisch en sociaal vlak. Zo verstoren ze niet alleen een goede werking van de interne Europese markt, maar kunnen schadelijk zijn voor de consument. Naast de volksgezondheid zijn ook de openbare orde en de veiligheid in het geding. Deze situatie kan een verlegging van handelsstromen en concurrentievervalsing tot gevolg hebben, waardoor de deelnemers hun vertrouwen in de interne markt verliezen en minder investeren.
De bescherming van de IE-rechten is dus van groot belang. Op grond van de verordening 608/2013 (hierna verordening) heeft de Douane hierin een taak.
Naar boven1.1.2 Kaderovereenkomst
De IE-rechten waarop de verordening van toepassing is, vallen onder verschillende ministeries.
Het ministerie van Economische Zaken (EZ) is verantwoordelijk voor:
-
merkenrecht
-
tekeningen- en modellenrecht
-
octrooirecht
-
aanvullend beschermingscertificaat
-
kwekersrecht
-
beschermde oorsprongsbenaming en geografische aanduiding
-
bescherming inzake topografieën van halfgeleider producten
-
uniecertificeringsmerk
Het ministerie van Veiligheid en Justitie (V&J) is verantwoordelijk voor:
-
auteursrecht
-
naburige rechten
-
handelsnaambescherming
De bescherming van een gebruiksmodel is in Nederland niet geregeld.
De samenwerking tussen het ministerie van EZ en het ministerie van Financiën is vastgelegd in een kaderovereenkomst. Deze kaderovereenkomst is nader uitgewerkt in diverse bijlagen. Een van deze bijlagen ziet op de taak van de Douane bij de handhaving van de IE-rechten. Deze bijlage is in dit voorschrift nader uitgewerkt tot instructies.
Naar boven1.2 Taak Douane
Bij de handhaving van de IE-rechten heeft de Douane twee mogelijkheden:
-
toepassing procedures uit verordening
-
toepassing strafrecht
1.2.1 Toepassen procedures verordening 608/2013
Wanneer bij het aantreffen van goederen die vermoedelijk inbreuk maken op een IE-recht de verordening wordt toegepast, speelt de Douane een faciliterende rol. De Douane verleent ondersteunende voorzieningen zodat de rechthebbende in staat wordt gesteld om binnen een bepaalde termijn na te gaan of het gaat om goederen die inbreuk maken op zijn IE-rechten. De rechthebbende kan zo nodig civielrechtelijk optreden.
Wanneer in dit voorschrift een artikel staat zonder verwijzing naar een bron, dan wordt daarmee een artikel bedoeld uit verordening 608/2013.
1.2.2 Toepassen strafrecht
De rechthebbende op een IE-recht is zelf verantwoordelijk om op te treden tegen inbreuk op dat recht en beschikt over diverse civielrechtelijke mogelijkheden. Er zijn situaties waarin de civielrechtelijke handhaving niet voldoet of wenselijk is omdat de bescherming van het algemeen belang strafrechtelijk ingrijpen noodzakelijk maakt. In die gevallen past de Douane het strafrecht toe en niet de procedures uit de verordening.
Naar boven
Privé