2.50.00 Geautoriseerde marktdeelnemer
1 Inleiding
In dit deel van het Handboek vindt u een algemene beschrijving van de formaliteiten en aanwijzingen voor uw werkzaamheden, die verband houden met de status van geautoriseerde marktdeelnemer, ook wel aangeduid als de Authorized Economic Operator (verder: de AEO genoemd).
De AEO-status verleent de houder van een AEO-vergunning faciliteiten met betrekking tot veiligheidsgerelateerde douanecontroles en/of voor in de douanewetgeving vastgelegde vereenvoudigingen. Voor zover deze faciliteiten consequenties hebben voor de toepassing van de douanewetgeving zijn deze opgenomen in de specifieke onderdelen van het Handboek Douane die daar betrekking op hebben. Aan de AEO-status worden eisen gesteld, de criteria die daarvoor gelden zijn ook van toepassing voor sommige andere vergunningen.
Naar boven1.1 Algemeen
Een marktdeelnemer is een persoon die zich in het kader van zijn bedrijfsvoering bezighoudt met activiteiten waarop de douanewetgeving betrekking heeft (artikel 5, lid 5, DWU).
De definitie van marktdeelnemer houdt niet in dat het uitsluitend om personen gaat die zich rechtstreeks "bezighouden met activiteiten waarop de douanewetgeving betrekking heeft". Een fabrikant die goederen voor de export produceert, kan de AEO-status aanvragen zelfs indien de exportformaliteiten door een ander worden vervuld. Zie AEO Guidelines.
Een AEO is een geautoriseerde marktdeelnemer, dat wil zeggen een ondernemer die een AEO-vergunning heeft en die daarom in de gehele Unie als betrouwbaar wordt beschouwd op het gebied van douanetransacties.(artikel 38, lid 1 DWU)
Naar boven1.1.1 EU bepalingen
Met betrekking tot de AEO-status zijn de volgende EU-bepalingen (uit het DWU, de UVo. DWU en GVo.DWU) van belang:
-
de AEO komt in aanmerking voor faciliteiten met betrekking tot veiligheidsgerelateerde douanecontroles en/of voor in de douanewetgeving vastgelegde vereenvoudigingen. (artikel 38 lid 2, 5, 6 en 7 DWU jo artikel 23 – artikel 25 GVo.DWU) Om voor die faciliteiten in aanmerking te komen moet de AEO aan een aantal criteria voldoen. (artikel 39 DWU jo artikel 24 - artikel 28 UVo. DWU)
-
het aanvragen en het afgeven van AEO-vergunningen verloopt op dezelfde wijze als van andere vergunningen, er zijn een aantal uitzonderingen( artikel 26 – artikel 29 GVo. DWU
-
er zijn specifieke bepalingen met betrekking tot de rechtsgevolgen van AEO-vergunningen, de schorsing en de intrekking van AEO-vergunningen en de uitwisseling van informatie. (artikel 30 GVo. DWU en artikel 30 – artikel 35 UVo. DWU)
In de volgende paragrafen worden deze onderwerpen verder uitgewerkt.
Naar boven1.1.2 Nationale bepalingen
Er zijn geen nationale wettelijke bepalingen vastgesteld. Wel is nationaal besloten om naast de wettelijke AEO faciliteiten, een aantal extra voordelen toe te kennen aan een AEO. Deze worden behandeld in paragraaf 1.3.7 van dit onderdeel.
Naar boven1.2 Soorten AEO-vergunningen
Er zijn twee soorten AEO-vergunningen:
-
De AEO-vergunning douanevereenvoudigingen (vergunning AEO-C) ; Deze vergunning wordt afgegeven aan marktdeelnemers die voor vereenvoudigingen volgens de douanewetgeving in aanmerking willen komen. Zo komt een houder van deze vergunning bijvoorbeeld gemakkelijker in aanmerking voor een vergunning inschrijving in de administratie van de aangever dan een bedrijf dat geen AEO-vergunning heeft. Bij de aanvraag hoeven bepaalde gegevens niet meer verstrekt te worden (zie ook par. 1.3.1).
-
De AEO-vergunning veiligheid (vergunning AEO-S); Deze vergunning wordt afgegeven aan marktdeelnemers die in aanmerking willen komen voor faciliteiten bij de douanecontroles betreffende de veiligheid bij de binnenkomst van goederen in het douanegebied van de Unie of bij het verlaten van goederen uit dit douanegebied. Een houder van deze vergunning is bijvoorbeeld aan minder fysieke controles en controles van bescheiden onderworpen dan een bedrijf dat geen AEO-vergunning heeft.
Beide vergunningen kunnen tegelijkertijd worden gehouden als een gecombineerde vergunning AEO-C/AEO-S. Deze geautoriseerde marktdeelnemers komen in aanmerking voor de onder a bedoelde vereenvoudigingen en voor de onder b bedoelde faciliteiten. Om een bedrijf met een gecombineerde vergunning AEO-C/AEO-S in onze systemen te registreren wordt de code AEO-F gebruikt.
Naar boven1.3 AEO-faciliteiten
De AEO komt in aanmerking voor faciliteiten met betrekking tot veiligheidsgerelateerde douanecontroles en/of voor in de douanewetgeving vastgelegde vereenvoudigingen. De faciliteiten verschillen per soort AEO-vergunning.
De volgende AEO-faciliteiten worden, afhankelijk van de soort AEO-vergunning verleend:
-
De vergunning AEO-C:
-
hergebruik onderzoeksgegevens bij vereenvoudigingen of vergunningen (zie 1.3.1)
-
minder fysieke controles en controles van bescheiden (zie 1.3.3)
-
voorrang bij controles (zie 1.3.4)
-
keuze van de plaats van controle (zie 1.3.5)
-
kennisgeving bij selectie van douanecontrole bij voorafaangifte (zie 1.3.6)
-
verlaagde zekerheid
-
-
De vergunning AEO-S:
-
een aangifte vóór vertrek hoeft geen veiligheidsgegevens te bevatten wanneer deze wordt ingediend in de vorm van een douaneaangifte of een aangifte tot wederuitvoer (1.3.3)
-
kennisgeving vooraf bij selectie voor fysieke controle (veiligheidsgerelateerd) (zie 1.3.2)
-
minder fysieke controles en controles van bescheiden (zie 1.3.3)
-
voorrang bij controles (zie 1.3.4)
-
keuze van de plaats van controle. (zie 1.3.5)
-
wederzijdse erkenning met derde landen (zie paragraaf 6)
-
1.3.1 Hergebruik onderzoeksgegevens bij bepaalde vereenvoudigingen of vergunningen
Als een houder van een vergunning AEO-C een aanvraag indient voor een of meer vereenvoudigingen of vergunningen die hieronder staan genoemd dan onderzoeken de douaneautoriteiten van alle lidstaten niet opnieuw de criteria die reeds zijn onderzocht toen de AEO-C vergunning werd afgegeven:
Gevallen waarin de AEO-status is vereist voor toegang tot een vereenvoudiging/vergunning:
-
Vergunning doorlopende zekerheid -voor een verminderd bedrag met betrekking tot bestaande douaneschulden en heffingen (art 95 lid 3 DWU)
-
Vergunning gecentraliseerde vrijmaking (artikel 179 DWU)
-
Vergunning inschrijving in de administratie van de aangever -met ontheffing van de verplichting de goederen aan te brengen (artikel 182 lid 3 DWU)
-
Vergunning zelfbeoordeling (artikel 185 DWU)
Gevallen waarin enkele criteria voor een specifieke vereenvoudiging/vergunning samenvallen met of gelijkwaardig zijn met AEO-criteria:
-
Toelating Douanevertegenwoordiger (artikel 18 DWU)
-
Vergunning vereenvoudiging bepaling douanewaarde (artikel 71 GVo.DWU)
-
Vergunning doorlopende zekerheid -voor een verminderd bedrag met betrekking tot mogelijke douaneschulden en heffingen (artikel 95 lid 2 DWU)
-
Toestemming voor het gebruik van een tijdelijk verboden doorlopende zekerheid (artikel 96 DWU)
-
Goedkeuring van een andere plaats dan het bevoegde douanekantoor voor het aanbrengen van goederen (artikel 115 GVo.DWU)
-
Vergunning voor het onderhouden van een lijndienst (artikel 120 GVo.DWU)
-
Vergunning toegelaten afgever T2L(F) (artikel 128 GVo DWU)
-
Vergunning erkende bananenweger (artikel 155 GVo.DWU)
-
Vergunning voor vereenvoudigde aangifte (artikel 145 GVo.DWU)
-
Vergunning inschrijving in de administratie van de aangever (artikel 150 GVo.DWU)
-
Vergunning toegelaten geadresseerde voor TIR-operatie (artikel 187 GVo.DWU)
-
Vergunning en voor de verschillende vereenvoudigingen douanevervoer (artikel 191 GVo.DWU)
-
Vergunning ruimte voor tijdelijke opslag (artikel148 DWU)
-
Vergunning voor een bijzondere regeling (artikel 211, 214 en 223 DWU)
1.3.2 Vooraf in kennis stellen van voorgenomen fysieke controle (veiligheidsgerelateerd)
Deze faciliteit biedt de mogelijkheid om de indiener van de summiere aangifte bij binnenbrengen (ENS) en aangifte tot tijdelijke opslag (ATO), die beschikt over een vergunning AEO-S, vooraf te informeren wanneer een zending is geselecteerd voor een scan of een fysieke controle.
Om onnodig oponthoud in de logistiek te voorkomen, is besloten om naast de indiener van de summiere aangifte, ook afhandelaren (luchtzijde) en stuwadoors (zeezijde) die beschikken over een vergunning AEO-S, vooraf te informeren over een voorgenomen fysieke controle. Deze marktdeelnemers zorgen voor de logistieke afhandeling van de lading en bieden de geselecteerde zendingen bij de Douane aan.
Naar boven1.3.3 Minder fysieke controles en controles van bescheiden
De Douane onderwerpt de AEO aan minder fysieke controles en controles van bescheiden dan andere marktdeelnemers (artikel 38, lid 6, DWU jo. Artikel 24 GVo.DWU). Dit wordt gerealiseerd door aan een AEO een lagere risicoscore toe te kennen. Uitgangspunt is dat een AEO minder wordt gecontroleerd dan een niet-AEO, werkzaam in dezelfde branche. Goederen waarvoor geen vermindering mogelijk is, op grond van afspraken met andere handhavingsdiensten (bijvoorbeeld voor veterinaire goederen), zijn hiervan uitgezonderd.
Verder kan de Douane hiervan afwijken in geval van een bijzonder risico of controleverplichtingen overeenkomstig andere EU-wetgeving.(artikel 25 GVo.DWU)
Hierna wordt per douaneproces uitgelegd aan wie de faciliteit wordt verleend en over welke AEO-vergunning de marktdeelnemer moet beschikken. Voor een uitgebreide beschrijving wordt verwezen naar de AEO-Staalkaart
Proces Binnenbrengen
In dit proces controleert de Douane op de veiligheid van de goederenstroom. Om in dit proces in aanmerking te komen voor minder fysieke controles, moet de marktdeelnemer beschikken over een vergunning AEO-S.
Proces Invoer
In het proces Invoer controleert de Douane vooral op fiscale aspecten. Om in aanmerking te komen voor de vermindering van 50% op het aantal fysieke controles, moet de marktdeelnemer die als aangever in de aangifte voor het brengen in het vrije verkeer is vermeld, beschikken over een vergunning AEO-C. Dit geldt niet voor goederen waarvoor bescheiden moeten worden overgelegd, die de wegvoering van de goederen verhinderen, zoals bijvoorbeeld een CITES-vergunning (nodig voor het in het vrije verkeer kunnen brengen van beschermde dier- en plantensoorten).
Proces Uitvoer
In het proces Uitvoer controleert de Douane zowel op fiscale aspecten als op veiligheid. In de uitvoeraangifte zijn de veiligheidsgegevens van Aanhangsel A van bijlage 9 bij de OGVo.DWU opgenomen. De faciliteit dat de houder van een vergunning AEO-S die voor eigen rekening een aangifte vóór vertrek indient in de vorm van een douaneaangifte of een aangifte tot wederuitvoer, geen andere dan de in die aangiften vereiste gegevens hoeft te vermelden – is wettelijk mogelijk, maar kan voorlopig nog niet ingericht worden in de systemen. Om in aanmerking te komen voor de vermindering van 50% op het aantal fysieke controles, moet de marktdeelnemer die als aangever in de aangifte ten uitvoer is vermeld, beschikken over een gecombineerde vergunning AEO-C/AEO-S.
De controlereductie is niet van toepassing op:
-
goederen waarvoor bescheiden moeten worden overgelegd, die de wegvoering van de goederen verhinderen
-
goederen die ten uitvoer worden aangegeven met aanvraag van landbouwrestitutie. Voor deze goederen geldt namelijk een wettelijk voorgeschreven controlepercentage op grond van Verordening (EG) nr.1276/2008.
Controle achteraf
Een controle achteraf, zoals bijvoorbeeld een administratieve controle na de invoer (CNI) of na de uitvoer (CNU), valt niet onder de 50% controlereductie. Deze controles worden geselecteerd op basis van risicoanalyse.
Naar boven1.3.4 Voorrang bij controles
Deze faciliteit biedt de AEO voorrang ten opzichte van andere marktdeelnemers bij controles bij binnenkomst en uitgaan en controles in het kader van een douaneaangifte.
Als de Douane een fysieke controle instelt, wordt deze met voorrang uitgevoerd.(artikel 38 lid 6 DWU juncto artikel 24 lid 4 GVo.DWU)
Naar boven1.3.5 Keuze van de plaats van controle
Op verzoek van de AEO kan een controle na toestemming van de Douane op een andere plaats worden verricht. Zie voor meer informatie over het verschuiven van een fysieke controle paragraaf 6.2.3 van onderdeel 12.00.00 van dit Handboek. (artikel 38 lid 6 DWU juncto artikel 24 lid 4 GVo DWU)
Naar boven1.3.6 Kennisgeving bij selectie van douanecontrole bij voorafaangifte
Deze AEO faciliteit heeft betrekking op de kennisgeving van de selectie van een zending voor fysieke controles bij het indienen van een voorafaangifte volgens artikel 171 DWU. In AGS kunnen voorafaangiften gedaan worden voor invoer, uitvoer en opslag.
(Artikel 38, lid 6, DWU, juncto artikel 24 lid 3 GVo.DWU)
1.3.7 Nationale faciliteiten voor AEO-houders
Naast de AEO-faciliteiten die genoemd worden in de EU-regelgeving zijn er binnen Nederland een aantal extra faciliteiten toegekend aan de AEO, waar in andere lidstaten geen beroep op kan worden gedaan.
Zekerheid communautaire accijnsgoederen
Voor de vergunninghouder AEO-C of de gecombineerde vergunning AEO-C/AEO-S (al dan niet in combinatie met een AGP of IVB) kan worden bepaald dat de te stellen zekerheid op 5% van het accijnsbelang komt te liggen. Voor het betrekken van tabakszegels wordt de zekerheid vastgesteld op 5% van het uitstaande krediet.
Overeenstemmingscontrole door controle op verzegeling
Deze facilitering geldt voor houders van een vergunning AEO-S en ziet op de controle van de Douane op de bedrijfsverzegeling van een vervoermiddel wat goederen naar het kantoor van uitgang vervoert. Hierbij sluiten we aan bij de interne beheersingsmaatregelen (bedrijfseigen controlemechanismen) die het bedrijfsleven in dat verband zelf neemt. Het voordeel voor het bedrijf is dat op het kantoor van Uitgang een fysieke controle zich dan kan beperken tot een controle van de bedrijfsverzegeling, mits de controle betrekking heeft op een uitvoerzending van een exporteur die in het bezit is van een vergunning AEO-S. Steekproefsgewijs kunnen bij uitgaan zendingen nog wel fysiek worden gecontroleerd op omwisseling van de goederen en/of mogelijke smokkel – bijpak.
Overbrengen groupagezendingen
Op de luchthaven Schiphol is er voor gekozen om de overeenstemmingscontroles op het uitgaan in een zo laat mogelijk stadium te laten plaatsvinden. Dat wil zeggen dat deze controle plaatsvindt in de loodsen van de afhandelaren (de zgn. 1ste linieloodsen). De goederen worden veelal aangeleverd bij de groupageloodsen (de zgn. 2de linieloodsen) alwaar zij door de Trader at Exit worden afgemeld. Vanuit deze groupageloodsen worden de goederen, na belading, overgebracht naar de loodsen van de afhandelaren. Wanneer de afhandelaar, de Trader at Exit en de vervoerder van de goederen in het bezit zijn van een vergunning AEO-S kan de Douane toestaan dat de overeenstemmingscontroles in de loodsen van de TaE plaatsvinden (d.m.v. fysieke controle of m.b.v. scanapparatuur).
Naar boven
Privé