Vragen en antwoorden over het CBAM

Het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) is een Europese verordening die de EU inzet om de CO2-uitstoot die is vrijgekomen bij de productie van bepaalde goederen buiten de EU, aan de grens te corrigeren. Bent u importeur van CBAM-goederen? Dan geeft u ieder kwartaal in het CBAM-register (CBAM transitional registry) aan hoeveel CBAM-goederen u hebt geïmporteerd en hoeveel CO2 bij de productie van die goederen is uitgestoten.

Lees meer algemene informatie over het Carbon Border Adjustment Mechanism en de volledige Europese verordening.

Over het CBAM

• Wat verandert er per 1 januari 2026?

  Omdat nog niet alle uitvoeringsverordeningen gepubliceerd zijn, is nog niet precies bekend is hoe de uitvoering van CBAM er vanaf 2026 uit gaat zien.
  
  Dit verandert in ieder geval per 1 januari 2026:
  

  • U hoeft geen kwartaalrapporten meer in te dienen, maar doet een jaarlijkse CBAM-aangifte.
  • Om de CO2 te compenseren die bij de productie is vrijgekomen, bent u verplicht CBAM-certificaten aan te kopen.
  • Om CBAM-goederen te kunnen importeren, moet u als importeur geregistreerd staan in het CBAM-register. Bent u niet geregistreerd? Dan wordt via een automatische controle uw aangifte niet aanvaard. Uw registratie kunt u op termijn aanvragen bij de NEa.

• Welke rollen zijn er in het CBAM-proces?

  In het CBAM-proces zijn er verschillende rollen. Er zijn altijd een importeur, een producent en een CBAM-aangever. Soms is er ook een douanevertegenwoordiger.
  

  • De importeur
    Dat is degene die goederen naar de EU laat overkomen, en mogelijk ook degene die de goederen buiten de EU heeft gekocht. De goederen worden dus voor rekening van de importeur geïmporteerd.
  • De producent
    Dat is degene die een goed maakt met een GN-code die onder het CBAM valt. Bij de productie van 1 goed kunnen meerdere producenten betrokken zijn. Bijvoorbeeld producenten van inputmaterialen. Een producent is in veel gevallen buiten de EU gevestigd.
  • De CBAM-aangever
    Dat is degene die het CBAM-rapport moet indienen. Dit is vaak de importeur, maar het kan ook een indirecte vertegenwoordiger zijn. De CBAM-aangever is er ook verantwoordelijk voor dat de benodigde (emissie)gegevens beschikbaar en correct zijn. Vertegenwoordigers kunnen importeurs helpen bij hun douaneprocessen. Binnen het CBAM-proces zijn er 2 soorten vertegenwoordigers:
  • De directe vertegenwoordiger
    Dat is een vertegenwoordiger die in naam en voor rekening van een ander persoon handelt. De CBAM-verplichtingen liggen nooit bij een directe vertegenwoordiger.
  • De indirecte vertegenwoordiger
    Dat is een vertegenwoordiger die in eigen naam maar voor rekening van een ander persoon handelt. Een indirecte vertegenwoordiger kan een CBAM-aangever zijn, als beide partijen hiermee instemmen. Wanneer de importeur niet in de EU gevestigd is, kan deze alleen CBAM-goederen importeren via een indirecte vertegenwoordiger. De indirecte vertegenwoordiger moet in deze situatie altijd de rol van CBAM-aangever op zich nemen.
  • De Europese Commissie
    Zij stelt de regels en wetten voor het CBAM op. Zij beheert en ontwikkelt ook het CBAM transitional registry, waarin de CBAM-rapporten ingediend moeten worden. Daarnaast kan de Europese Commissie rapporten ter controle doorsturen naar de CBAM-autoriteit in een lidstaat.
  • De Nederlandse Emissieautoriteit (NEa)
    Dat is voor Nederland de CBAM-autoriteit. De NEa is het aanspreekpunt voor vragen over het CBAM-proces en het berekenen van de (ingebedde) emissies. Zij informeert onder andere de importeurs in Nederland en controleert CBAM-rapporten die vanuit Nederland zijn binnengekomen. Verder is de NEa 1 van de partijen die met de Europese Commissie overlegt over het ontwikkelen en maken van wetgeving.
  • De Douane
    Die ontvangt de douaneaangiften van importen naar Nederland en controleert de goederenstromen. De Douane is het aanspreekpunt voor alle algemene vragen over het importeren van goederen, en ook voor vragen over bijvoorbeeld het gebruik van GN-codes (goederencodes).

• Welke goederen vallen onder het CBAM?

  Onder de CBAM-verordening vallen goederen als cement, (giet)ijzer en staal, aluminium, kunstmest en elektriciteit. Zie ook alle goederen die onder het CBAM vallen en de bijbehorende GN-codes.

• Welke uitzonderingen zijn er bij het CBAM?

  Er zijn 4 uitzonderingen voor goederen die wel onder de CBAM-verordening vallen, maar waarbij geen CBAM-verplichtingen gelden:

  • zendingen met minder dan € 150 aan CBAM-goederen
  • reizigersbagage met minder dan € 150 aan CBAM-goederen
  • goederen uit de volgende oorsprongslanden en -gebieden: IJsland, Liechtenstein, Noorwegen, Zwitserland, Büsingen, Helgoland, Livigno, Ceuta en Melilla
  • goederen die voor militaire doeleinden worden gebruikt of vervoerd
    Dit geldt alleen voor goederen die binnenkomen onder een NAVO- of EU 302-formulier.

• Gelden de verplichtingen uit de CBAM-verordening ook als ik (een bepaald kwartaal) geen CBAM-goederen heb geïmporteerd?

  Nee, in dit geval gelden de verplichtingen niet. U hoeft dus geen CBAM-rapport in te dienen (en ook geen 0-rapport).

• Als mijn goed of het land van herkomst is uitgezonderd, moet ik dan nog steeds rapporteren?

  Het land van herkomst is niet relevant voor welke landen en gebieden zijn uitgezonderd van de CBAM-verplichtingen. Het is namelijk het land van niet-preferentiële oorsprong dat bepaalt of er CBAM-verplichtingen gelden op de goederen: zie artikel 2 lid 4 en 5 en bijlage III van de CBAM-verordening.
  
  Als uw goederen vallen onder 1 van de 4 uitzonderingen in de vraag 'Welke uitzonderingen zijn er bij het CBAM?', dan gelden de verplichtingen uit de CBAM-verordening niet voor uw goederen. Dat betekent dus dat u dan niet hoeft te rapporteren over de CO2-uitstoot van deze goederen.

Over het CBAM transitional registry

• Waar vind ik het CBAM transitional registry?

  Op de website van de Europese Commissie kunt u inloggen op het CBAM transitional registry.

• Hoe log ik in op het CBAM transitional registry?

  U logt in op het CBAM transitional registry met eHerkenning. Lees de uitleg hoe u inlogt op het CBAM transitional registry.

• Ik heb geen eHerkenning, wat nu?

  U kunt eHerkenning aanvragen bij een erkende leverancier. Lees hoe u eHerkenning aanvraagt.

• Op welk domein moet ik binnen het CBAM transitional registry inloggen?

  Om in te loggen in het CBAM transitional registry, kiest u als domein Douane (en dus niet Carbon Border Adjustment Mechanism).

• Kan ik mijn CBAM-rapportage aanleveren in het CBAM transitional registry?

  Ja, uw CBAM-rapportage levert u aan in het CBAM transitional registry.

• Waar kan ik terecht als inloggen niet lukt?

  Lees de uitleg hoe u inlogt op het CBAM transitional registry. Geeft de instructie geen antwoord op uw vraag? Neem dan contact op met de Nationale Helpdesk Douane (NHD).

• Waar kan ik terecht met vragen over de inhoud van het CBAM transitional registry en de rapportageverplichting?

  Op de website van de Nederlandse Emissieautoriteit vindt u meer informatie over de inhoud van het CBAM-rapport. Als de website geen antwoord biedt op uw vraag, neem dan contact op met de helpdesk van de Nederlandse Emissieautoriteit.

• Van wie is het CBAM transitional registry?

  Het CBAM transitional registry is een portaal van de Europese Commissie.

• Moet ik een EORI-nummer hebben om in te loggen in het CBAM transitional registry?

  Ja, want zonder EORI-nummer kunt u geen CBAM-rapport aanleveren in het CBAM transitional registry. Meer informatie over het aanvragen van een EORI-nummer vindt u bij Hoe kom ik aan een EORI-nummer?

• Ik ben een private partij en kan geen EORI-nummer aanvragen, wat nu?

  Zonder EORI-nummer kunt u niet aan de CBAM-verplichtingen voldoen. Als u CBAM-goederen wilt (blijven) importeren, kunt u gebruikmaken van een indirecte vertegenwoordiger. Wanneer u met een indirecte vertegenwoordiger afspreekt dat deze de CBAM-verplichtingen voor u op zich neemt, kan deze de invoeraangifte voor u verzorgen.

Douaneregelingen en het CBAM

• Hoe werkt het CBAM bij de verschillende douaneregelingen?

  De verplichtingen uit de CBAM-verordening gelden alleen bij de regelingen in het vrije verkeer brengen en actieve veredeling.
  
  Wanneer u CBAM-goederen onder de regeling actieve veredeling plaatst, moet u hierover rapporteren wanneer u de hieruit voortgekomen veredelingsproducten in het vrije verkeer brengt. Dit geldt ook wanneer u de veredelingsproducten die bedoeld zijn om in het vrije verkeer te brengen, in de tussentijd onder een andere regeling hebt geplaatst (bijvoorbeeld douanevervoer of douane-entrepot).
  
  U hoeft niet te rapporteren wanneer u de veredelingsproducten na actieve veredeling wederuitvoert. Zie onderstaande afbeelding ter illustratie.
  

• Waarom wordt er bij het doen van invoeraangifte van CBAM-goederen om een bescheidcode gevraagd? En waarom wordt daar in andere lidstaten niet om gevraagd?

  De douaneautoriteiten in alle lidstaten hebben een algemene informatieverplichting naar importeurs toe. Maar in de CBAM-verordening staat niet op welke manier de douaneautoriteiten dat moeten doen: dat kunnen de lidstaten zelf bepalen.
  
  Douane Nederland heeft ervoor gekozen zo individueel mogelijk te informeren, zodat importeurs van CBAM-goederen zich goed kunnen verdiepen in de aangeboden informatie.

• Wanneer en hoe geef ik een bescheidcode voor CBAM op?

  In uw invoeraangifte van goederen opgenomen in bijlage I van de CBAM-verordening vult u bij bescheiden het volgende nummer in:

  • 1200: Met deze fictieve bescheidcode geeft u aan dat u weet dat u verplicht bent om voor deze CBAM-goederen een rapport in te dienen.
  • 1300: Met deze fictieve bescheidcode geeft u aan dat de CBAM-goederen die u hebt aangegeven, uitgezonderd zijn van de verplichtingen uit de CBAM-verordening. Bijvoorbeeld omdat de waarde van de goederen lager is dan € 150.

  Wanneer u geen fictieve bescheidcode invult, wordt de aangifte niet aanvaard en krijgt u een foutmelding. U kunt de aangifte dan aanpassen en opnieuw indienen. In het Gebruikstarief geven we bij alle goederen die onder de CBAM-verordening vallen, aan welke bescheidcode u in moet vullen en waarom.
  
  Deze fictieve bescheidcodes zijn alleen bedoeld om de aangever te informeren en ervan bewust te maken dat de aangifte gaat over CBAM-goederen, waarvoor per 1 oktober 2023 verplichtingen gelden (bescheidcode: 1200), behalve als voor die specifieke goederen een uitzondering geldt (bescheidcode: 1300). Het invullen van bescheidcode 1200 zorgt op zichzelf niet voor verplichtingen, en het invullen van bescheidcode 1300 zorgt op zichzelf niet dat er geen verplichtingen zijn.

• Hoe werkt veredeling in combinatie met het CBAM?

  De CBAM-verplichtingen gelden voor:

  • CBAM-goederen die in het vrije verkeer worden gebracht
  • veredelingsproducten die:
    • onder de regeling actieve veredeling voort zijn gekomen uit CBAM-goederen én
    • in het vrije verkeer worden gebracht

  Dit geldt voor alle veredelingsproducten, niet alleen voor veredelingsproducten met een GN-code opgenomen in bijlage I van de CBAM-verordening.
  
  Dat betekent voor de overgangsperiode dat u ook moet rapporteren over de CO2 die is uitgestoten bij de productie van de CBAM-goederen waarmee deze veredelingsproducten zijn gemaakt. Dus u moet rapporteren over het productieproces voorafgaand aan het moment dat de CBAM-goederen voor het eerst onder de regeling actieve veredeling worden geplaatst.

• Is er vrijstelling voor goederen die buiten de EU worden ingekocht en zonder verwerking of veredeling naar het land van herkomst worden teruggezonden?

  Ja, als CBAM-goederen worden geplaatst onder de regeling tijdelijke invoer (zowel met volledige als met gedeeltelijke vrijstelling van douanerecht), dan zijn er geen CBAM-verplichtingen. Maar als de tijdelijk ingevoerde goederen in het vrije verkeer worden gebracht of de regeling tijdelijke invoer niet op correcte wijze wordt beëindigd, dan moet u wel aan de CBAM-verplichtingen voldoen.

• Hoe gelden de CBAM-verplichtingen als ik CBAM-goederen vanuit een douane-entrepot in het vrije verkeer breng?

  De verplichtingen vanuit de CBAM-verordening worden van toepassing op het moment waarop u de CBAM-goederen in het vrije verkeer brengt. Bij import van CBAM-goederen vanuit een entrepot gaan de CBAM-verplichtingen dus gelden op het moment dat de goederen in de administratie geregistreerd worden onder de regeling in het vrije verkeer brengen. Voor de rapportageverplichting geldt dat het gaat om een kwartaalopgave: u moet rapporteren over de CBAM-goederen die in het voorafgaande kwartaal in het vrije verkeer zijn gebracht.

• Hoe werkt het CBAM bij afval of recycling van producten?

  De CBAM-verordening is van toepassing op alle goederen die worden ingevoerd in het douanegebied van de Unie. De CBAM-verordening maakt geen onderscheid tussen nieuwe en tweedehands (gebruikte) goederen en is daarmee op dezelfde manier van toepassing op nieuwe als op hergebruikte goederen.

• Is het CBAM van toepassing bij terugkerende goederen?

  De CBAM-verordening is alleen van toepassing op goederen met een (niet-preferentiële) oorsprong buiten de EU. Dat betekent dat de CBAM-verordening niet van toepassing is op goederen met niet-preferentiële oorsprong EU (of oorsprongslanden en -gebieden genoemd in bijlage III van de CBAM-verordening).
  
  Voor goederen met niet-preferentiële oorsprong derde land zijn er 2 mogelijkheden:

  • De goederen kunnen worden aangemerkt als terugkerende goederen zoals omschreven in artikel 203 van het Douanewetboek van de Unie.
    In dit geval staat in de CBAM-verordening hoe u daarmee om moet gaan. In de transitieperiode (tot en met 31 december 2025) geldt voor zulke goederen geen rapportageverplichting. In de definitieve periode (vanaf 1 januari 2026) moet de toegelaten CBAM-aangever in zijn jaarlijkse CBAM-aangifte een afzonderlijke vermelding 'nul' opnemen voor de totale (ingebedde) emissies die overeenstemmen met die goederen. Welke CBAM-verplichtingen er precies gelden voor terugkerende goederen in de definitieve periode van het CBAM (dus vanaf 1 januari 2026), is nog niet duidelijk. Daarover moet de Europese Commissie nog beslissen.
  • De goederen kunnen niet worden aangemerkt als terugkerende goederen zoals omschreven in artikel 203 van het Douanewetboek van de Unie.
    In dit geval is de CBAM-verordening in principe van toepassing.

• Is het CBAM van toepassing bij tijdelijke invoer?

  Nee, als CBAM-goederen worden geplaatst onder de regeling tijdelijke invoer (zowel met volledige als met gedeeltelijke vrijstelling van douanerecht), dan treden geen CBAM-verplichtingen op. Maar als de tijdelijk ingevoerde goederen in het vrije verkeer worden gebracht of de regeling tijdelijke invoer niet op correcte wijze wordt beëindigd, dan treden de CBAM-verplichtingen alsnog op.

• Is het CBAM van toepassing bij actieve veredeling? En bij aanzuivering via een aanzuiveringsrekening?

  Ja, het CBAM is van toepassing bij de douaneregeling actieve veredeling. Hierbij onderscheiden we 3 situaties:

  • De goederen worden na de veredeling uitgevoerd.
  • Goederen die zich onder de regeling actieve veredeling bevinden, kunnen om de regeling actieve veredeling te beëindigen in het vrije verkeer worden gebracht. Als niet-Uniegoederen in het vrije verkeer worden gebracht, ontstaat een douaneschuld. De douaneschuld ontstaat op het tijdstip waarop de douaneaangifte wordt aanvaard.
  • In de vergunning actieve veredeling IM/EX kan opgenomen worden dat veredelingsproducten of goederen die onder actieve veredeling zijn geplaatst maar daarna niet zijn veredeld, na het aflopen van de aanzuiveringstermijn in het vrije verkeer zijn gebracht. Dit geldt alleen wanneer deze goederen niet onder een daaropvolgende douaneregeling zijn geplaatst of zijn wederuitgevoerd.
    
    De goederen kunnen dan op de markt worden gebracht zonder dat daarvoor een douaneaangifte tot plaatsing onder de regeling in het vrije verkeer brengen moet worden gedaan (artikel 170, lid 1 GVo.DWU).
    Staat in de vergunning actieve veredeling IM/EX dat veredelingsproducten of onder de regeling geplaatste goederen worden geacht in het vrije verkeer te zijn gebracht als zij niet onder een volgende douaneregeling zijn geplaatst of zijn wederuitgevoerd bij het aflopen van de aanzuiveringstermijn? Dan gaat de Douane ervan uit dat de douaneaangifte voor het in het vrije verkeer brengen is ingediend en aanvaard, en dat de goederen in het vrije verkeer zijn gebracht op de datum waarop de aanzuiveringstermijn afloopt (artikel 325, lid 1 Uvo.DWU).
    
    Bepalend voor de verplichtingen uit de CBAM-verordening is wanneer de douaneschuld ontstaat: dat is het moment waarop de Douane ervan uitgaat dat de goederen in het kader van het CBAM in het vrije verkeer zijn gebracht. Dat moment is ook bepalend voor het moment waarop u de CBAM-rapportage over deze goederen moet hebben ingediend. In het geval van actieve veredeling als voorafgaande regeling moet u dat doen in het kwartaal na het kwartaal waarin de goederen worden geacht in het vrije verkeer te zijn gebracht.

• Geldt het CBAM ook voor ingevoerde veredelingsproducten die uit CBAM-goederen zijn voortgekomen, maar die niet worden vermeld in bijlage I van de CBAM-verordening?

  Ja, ook veredelingsproducten die niet worden vermeld in bijlage I van de CBAM-verordening vallen in dit geval onder het CBAM.

• Kan de aangifte gewijzigd worden als een artikel een andere goederencode heeft en niet meer onder CBAM valt?

  Als een aangifte is aanvaard in het aangiftesysteem DMS, kan deze niet meer worden aangepast. Wel kan de aangifte ongeldig worden gemaakt, zowel voor vrijgave van de goederen als daarna. Vervolgens kan een nieuwe aangifte worden ingediend. Daaraan zijn wel voorwaarden verbonden. Meer informatie over de voorwaarden vindt u in het Handboek Douane. Wij controleren scherp op signalen van ontduiking van CBAM-verplichtingen.

• Is er een verband tussen commodityclassnummers en HS-nummers?

  HS (of GS) is het Harmonised System (of Geharmoniseerd Systeem), de internationale standaard voor indeling van goederen op 6-cijferig niveau. GN betreft de Gecombineerde Nomenclatuur, de Europese standaard op 8-cijferig niveau (uitvoer uit de EU) of 10-cijferig niveau (invoer in de EU).
  
  In bijlage 1 van de CBAM-verordening is opgenomen welke GN-codes onder de CBAM-verordening vallen. Voor het gebruik van GN-codes zijn de internationale indelingsregels leidend. Deze zijn terug te zien bij het Douane Gebruikstarief.
  
  Twijfelt u welke GN-code gebruikt moet worden? Dan kunt u een BTI (bindende tariefinlichting) bij ons aanvragen.

• Wij krijgen regelmatig berichten van fabrikanten of leveranciers dat zij de verkeerde GN-code hebben gebruikt op hun factuur. Ze adviseren ons dan een andere GN-code te gebruiken, die niet onder CBAM valt. Hoe kunnen wij als importeur hier het best mee omgaan?

  De importeur (of een door de importeur ingehuurde vertegenwoordiger) is verantwoordelijk voor het correct invullen van de aangifte. Dit geldt ook voor het gebruik van de juiste goederencode. Wij controleren of aangiften volledig en juist zijn ingevuld. Het opzettelijk onjuist invullen van een douaneaangifte is strafbaar. Daarnaast kan het onjuist invullen van een aangifte gezien worden als ontduiken van CBAM-verplichtingen. Ook dat is strafbaar.

• Zijn alle douaneaangiftes in te zien voor ons bedrijf en kan er een overzicht van geïmporteerde CBAM-goederen per kwartaal via de Douane worden opgevraagd? Bijvoorbeeld om te controleren of er geen producten op mijn naam worden geïmporteerd waarvan de transporteur mij niet (direct) op de hoogte heeft gesteld?

  Onze systemen hebben niet de mogelijkheid om een uitdraai te maken van de ingediende aangiften. Als u niet zelf uw douaneaangiften indient, kunt u afspraken met uw indiener maken om per kwartaal een lijst te krijgen met de voor u ingediende aangiften.

• Werkt de Nederlandse Emissieautoriteit bij de toetsing samen met de Douane? Dit om dubbel werk te voorkomen, aangezien de Douane vaak al verschillende criteria toetst in het kader van douane vergunningen?

  De CBAM-verordening kent een eigen toetsingsmethodiek. Hoe deze toetsing precies wordt ingevuld, is nog niet bekend. Dit is voor een deel afhankelijk van wetgeving die nog door de Europese Commissie wordt gepubliceerd als aanvulling op de CBAM-verordening.

• CBAM is van toepassing op goederen met niet-preferentiële oorsprong uit derde landen (uitgezonderd landen en gebieden in bijlage 3 van de CBAM-verordening). Als producten een preferentiële oorsprong hebben van een derde land, vallen ze dan niet onder CBAM?

  Niet-preferentiële oorsprong

  Niet-preferentiële oorsprong betekent dat een goed of product in een land ‘geheel en al is verkregen’ of in een land van vervaardiging een ‘laatste essentiële bewerking’ heeft ondergaan.
  
  De niet-preferentiële oorsprong is onder meer van belang bij:
  
  

  • de toepassing van handelspolitieke of politieke maatregelen
  • oorsprongsaanduiding op een product of verpakking
  • gezondheidsredenen, antidumpingrechten of quotaregelingen zoals een tariefcontingent

  Preferentiële oorsprong

  De EU heeft met een groot aantal partnerlanden handelsakkoorden gesloten met gunstige douanetarieven. Ook kan een Europese exporteur een preferentiële oorsprongsverklaring afgeven. Hierdoor komt zijn afnemer in zijn land in aanmerking voor een vermindering van invoerrechten.
  
  Naast handelsakkoorden (bilaterale regelingen), verleent de EU ook eenzijdige tariefvoordelen aan sommige landen: een Algemeen Preferentieel Systeem (APS). APS is een unilaterale regeling die ontwikkelingslanden in staat stelt om goederen tegen een verlaagd tarief in de EU in te voeren.
  
  CBAM heeft niets te maken met invoerrechten. Preferentiële oorsprong is dan ook niet van toepassing bij het bepalen of de goederen onder CBAM vallen. Hebben uw goederen een niet-preferentiële oorsprong in een derde land (uitzonderingen daargelaten)? Dan is CBAM van toepassing, ook als er sprake is van vermindering van invoerrechten door preferentiële oorsprong.

• Als bedrijf hebben wij een entrepot. We doen daarom pas aangifte bij de Douane als wij de goederen uitvoeren. Nu hebben we nog een aantal aluminium artikelen. Stel: wij boeken deze goederen op breuk, moeten wij dit nog wel aangeven bij de CBAM?

  Zolang de goederen niet worden aangegeven voor de douaneregeling ‘In het vrije verkeer brengen’, is CBAM niet van toepassing en hoeft u daarover niet te rapporteren.

Vertegenwoordiging en het CBAM

• Wie is verantwoordelijk voor het nakomen van de verplichtingen uit de CBAM-verordening (rapportageplicht), wanneer er gebruik wordt gemaakt van (douane)vertegenwoordiging?

  Gewoonlijk is dit de (achterliggende) importeur. Alleen bij indirecte vertegenwoordiging kunnen afspraken gemaakt worden tussen aangever en vertegenwoordiger over wie verantwoordelijk is voor de verplichtingen uit de CBAM-verordening. Zie onderstaande afbeelding ter illustratie.
  

• Kan een (douane)vertegenwoordiger de CBAM-verplichtingen overnemen?

  In de regel liggen de CBAM-verplichtingen altijd bij de (achterliggende) importeur. Alleen bij indirecte vertegenwoordiging kan de indirecte vertegenwoordiger de verplichtingen overnemen. Hierover moeten dan onderlinge afspraken worden vastgelegd. Als de indirecte vertegenwoordiger een importeur vertegenwoordigt die buiten de EU is gevestigd, dan moet de indirecte vertegenwoordiger de CBAM-verplichtingen overnemen.
  
  Wanneer de indirecte vertegenwoordiger de CBAM-verplichtingen niet overneemt van de importeur, moet de vertegenwoordiger de importeur hierover informeren.
  
  Een indirecte vertegenwoordiger die de CBAM-verplichtingen heeft overgenomen, levert de CBAM-rapporten in vanuit zijn eigen EORI-nummer.

• Welke contractuele afspraken moeten er worden gemaakt tussen de in de EU gevestigde importeur en de indirecte douanevertegenwoordiger?

  Hiervoor zijn geen richtlijnen opgesteld. Het is aan de importeur en de indirecte vertegenwoordiger onderling, om hierover de juiste afspraken te maken. Daarbij is van belang dat de indirecte vertegenwoordiger voor alles het aanspreekpunt is bij de handhaving op de CBAM-verplichtingen.

• Als de indirecte douanevertegenwoordiger de CBAM-aangever wordt, moet die dan om in te loggen op het CBAM transitional registry de interface van de EU-lidstaat waarin die gevestigd is gebruiken óf de interface van elke importeur die die vertegenwoordigt?

  De indirecte douanevertegenwoordiger logt in op het CBAM transitional registry van de EU-lidstaat waarin die gevestigd is.

• Kan de indirecte douanevertegenwoordiger tegelijkertijd meerdere in de EU gevestigde importeurs vertegenwoordigen voor het CBAM?

  Dat kan. Op basis van het EORI-nummer van de CBAM-aangever worden de douaneaangiften en CBAM-rapporten met elkaar vergeleken. Het is mogelijk voor een indirecte vertegenwoordiger om voor in de EU gevestigde importeurs alleen op te treden als douanevertegenwoordiger, en niet als CBAM-aangever: in die aangiften moet dan ook het EORI-nummer van de achterliggende CBAM-aangever worden opgenomen. In de aangiften voor niet in de EU gevestigde importeurs waarvoor de indirecte aangever zowel optreedt als douanevertegenwoordiger als CBAM-aangever, wordt de vergelijking tussen douaneaangifte en CBAM-rapport gemaakt met het EORI-nummer van de indirecte vertegenwoordiger.

• Kan de indirecte douanevertegenwoordiger niet in de EU gevestigde importeurs vertegenwoordigen voor het CBAM, terwijl een andere indirecte douanevertegenwoordiger optreedt als de vertegenwoordiger voor douaneaangiften?

  Nee. De match tussen gedane aangiften van CBAM-goederen enerzijds en gedane CBAM-rapportage anderzijds wordt gemaakt op basis van het EORI-nummer. De Europese Commissie heeft aangegeven dat in gevallen waar de indirecte douanevertegenwoordiger de douaneaangiften van CBAM-goederen verzorgt maar niet instemt met het overnemen van de CBAM-verplichtingen, de achterliggende importeur de CBAM-aangever is en verantwoordelijk is voor het voldoen aan de CBAM-verplichtingen. Maar dit is niet mogelijk voor importeurs die buiten de EU zijn gevestigd, waarbij de indirecte vertegenwoordiger die de douaneaangifte doet altijd ook verantwoordelijk is voor het nakomen van de CBAM-verplichtingen.

• Klopt het dat een in de EU gevestigd bedrijf kan optreden als douaneaangever (terwijl die een directe douanevertegenwoordiger gebruikt), en tegelijkertijd een indirecte douanevertegenwoordiger kan aanstellen die alleen als CBAM-aangever optreedt?

  Ja, de Europese Commissie heeft bevestigd dat dit mogelijk is. Het bedrijf of de importeur draagt in dit geval de toegang tot het CBAM transitional registry over aan de (service)partij die de CBAM-verplichtingen zal invullen. Maar de importeur blijft in dit geval wel juridisch aansprakelijk voor het voldoen aan de CBAM-verplichtingen.

• Moet de (service)partij die de CBAM-aangifte namens de importeur aanlevert, worden vermeld in de douaneaangifte?

  Nee. De serviceprovider verleent alleen een dienst, en neemt niet de CBAM-verplichtingen over: de importeur blijft aansprakelijk. De match tussen aangiften gedaan door de directe vertegenwoordiger voor de importeur en het rapport ingevuld door de serviceprovider wordt gemaakt op basis van het EORI-nummer van de importeur.
  
  Voorbeeld: in het geval dat een indirecte vertegenwoordiger de aangiften doet en ermee instemt om ook aan de CBAM-verplichtingen te voldoen, is de indirecte vertegenwoordiger CBAM-aangever en wordt de match gemaakt op basis van het EORI-nummer van de indirecte vertegenwoordiger.

• Hoe gaat het CBAM transitional registry om met vertegenwoordiging? Is horizontale machtiging (ketenmachtiging) mogelijk?

  Het CBAM transitional registry ondersteunt geen horizontale machtiging (ketenmachtiging) voor het indienen van de kwartaalrapportages (en gaat dat in de toekomst ook niet ondersteunen).

  • Een importeur die zelf optreedt als CBAM-aangever moet de kwartaalrapportages ook zelf indienen in het eigen CBAM transitional registry (inloggen met eigen eHerkenning). Als de importeur gebruik maakt van een serviceprovider voor het voldoen aan de CBAM-verplichtingen (en die serviceprovider niet een indirecte douanevertegenwoordiger is die optreedt als CBAM-aangever), dan moet de serviceprovider de kwartaalrapportages indienen via de CBAM transitional registry van de importeur (inloggen met eHerkenning van de importeur).
  • Een indirecte vertegenwoordiger die optreedt als CBAM-aangever voor 1 of meerdere importeurs moet zelf de kwartaalrapportages voor het CBAM indienen in het eigen CBAM transitional registry (inloggen met eigen eHerkenning). In de kwartaalrapportage kan de indirecte vertegenwoordiger aangeven wie die vertegenwoordigt in het voldoen aan de CBAM-verplichtingen.

• Is het na de transitieperiode nog steeds mogelijk dat de indirecte vertegenwoordiger kan weigeren om op te treden als CBAM-aangever?

  Jazeker. De hoofdregel is dat de importeur de CBAM-aangever is en dus aan de verplichtingen van de CBAM-verordening moet voldoen. Dit verandert alleen als dit anders is afgesproken. Zie artikel 5, lid 1 van de CBAM-verordening: de importeur heeft een indirecte douanevertegenwoordiger aangewezen om zijn aangiften te doen én deze vertegenwoordiger stemt ermee in op te treden als CBAM-aangever.

• Kan de indirecte vertegenwoordiger weigeren op te treden als CBAM-aangever als de importeur niet in de EU is gevestigd?

  Ja, dat kan. Voor importeurs van buiten de EU is wel dwingend voorgeschreven dat de indirecte vertegenwoordiger optreedt als CBAM-aangever. Als zo'n importeur er niet in slaagt om een indirecte vertegenwoordiger te vinden die ook bereid is om op te treden als CBAM-aangever, dan is de consequentie dat deze importeur geen CBAM-goederen meer kan importeren naar de EU. De aangiften van CBAM-goederen van deze buiten de EU gevestigde importeur worden dan niet aanvaard, omdat ze niet voorzien zijn van een EORI-nummer van een toegelaten CBAM-aangever.

• Welke informatie van de Douane moet de indirecte vertegenwoordiger in het kader van de laatste zin van artikel 8 lid 3 aan de importeur geven?

  De Douane doet op 2 manieren aan directe kennisgeving: via een brief (verzonden eind september 2023) en via een nationale bescheidcode in het Gebruikstarief. Het is voldoende als de indirecte vertegenwoordiger deze kennisgevingen doorgeeft aan de importeur. De importeur heeft een eigen verantwoordelijkheid de informatie in de kennisgeving en de informatie waarnaar in de kennisgeving verwezen wordt, tot zich te nemen.

• Wij gebruiken indirecte vertegenwoordiging en zijn een niet in de EU gevestigde importeur. Kan de aangever (tevens ook de koerier) weigeren een CBAM-rapportage voor ons te doen?

  Een indirect vertegenwoordiger mag dat weigeren, maar mag dan ook geen douaneaangiften voor u indienen. Indirecte vertegenwoordigers die ervoor kiezen om CBAM-aangiften in te dienen voor niet-EU importeurs, zijn automatisch aanspreekpunt voor het voldoen van de bijbehorende CBAM-verplichtingen. Zie artikel 32 van de CBAM-verordening.

• Kan een importeur die is gevestigd buiten de EU bij indirecte vertegenwoordiging aansprakelijk worden gesteld voor verzuim of gemaakte fouten?

  Indirect vertegenwoordigers die ervoor kiezen aangiften van CBAM-aangiften in te dienen voor niet-EU importeurs, zijn automatisch verantwoordelijk voor het voldoen van de bijbehorende CBAM-verplichtingen (zie artikel 32 van de CBAM-Verordening). De indirect vertegenwoordiger is in dit geval verantwoordelijk voor verzuim of fouten. De indirect vertegenwoordiger kan wel afhankelijk zijn van de importeur voor bepaalde informatie. Op dat punt is de importeur verantwoording verschuldigd aan de indirect vertegenwoordiger. Het is aan te raden hier onderling goede afspraken over vast te leggen.

Inleveren CBAM-rapport

• Als een Nederlands bedrijf importeert in een ander EU-land (via directe vertegenwoordiging), moet die dan de CBAM-rapportage in Nederland of in dat andere EU-land doen?

  De CBAM-rapportage is niet gebonden aan een locatie: deze moet worden ingediend in het Europese register van de Europese Commissie, dat voor alle lidstaten hetzelfde is. Maar inloggen moet wel op de manier van het land van vestiging. Als Nederlands bedrijf betekent dat dat u via eHerkenning moet inloggen op het CBAM transitional registry.

• Ik ben als aangever in meerdere landen gevestigd. Moet ik dan per land een rapport indienen of 1 totaalrapport voor alle vestigingen?

  Uw EORI-nummer bepaalt welk rapport u moet indienen voor gedane invoeraangiften van CBAM-goederen. Gebruikt u per vestiging een ander EORI-nummer bij het doen van invoeraangiften van CBAM-goederen? Dan moet u voor elk van de EORI-nummers een apart rapport indienen. Gebruikt u voor alle invoeraangiften van het CBAM in heel Europa 1 EORI-nummer? Dan moet u 1 totaalrapport indienen.

• Mijn bedrijf is gefuseerd, met welk EORI-nummer moet ik het CBAM-rapport indienen?

  Om in te kunnen loggen in het CBAM transitional registry hebt u een actief EORI-nummer met daarin de benodigde eHerkenning-autorisaties gekregen. Een fiscaal nummer en EORI-nummer dat door de fusie is beëindigd, kan niet meer worden gebruikt.

• Is de douanegrens van € 150 de douanewaarde of de factuurwaarde? We hebben kleine zendingen via ons entrepot, waardoor wij de drempelwaarde per kwartaal niet halen, maar per jaar wel. Zijn we dan toch verplicht deze aan te geven?

  De vrijstelling uit artikel 2(3)(a) van de CBAM-Verordening geldt voor CBAM-goederen met een intrinsieke waarde onder de € 150 in een zending. De volgende elementen zijn relevant:

  • De intrinsieke waarde is de prijs van de goederen bij de verkoop voor uitvoer naar het douanegebied van de EU, exclusief (apart vermelde) vervoers- en verzekeringskosten, belastingen en heffingen.
  • Onder 1 zending worden goederen verstaan, die:
    • gelijktijdig worden verzonden van 1 exporteur naar 1 geadresseerde, of
    • in hun verzending van de exporteur naar de geadresseerde vergezeld gaan van 1 vervoersdocument (of, als zo’n document ontbreekt, van 1 factuur). Zie de toelichting van de Europese Commissie, in hun CBAM FAQ’s (nr. 30).
  • Het gaat hier om de intrinsieke waarde van de CBAM-goederen in een zending: een zending mag in totaal een hogere intrinsieke waarde hebben. Voorbeeld: een zending van 10 goederen met een intrinsieke waarde hoger dan € 150, waarvan 2 CBAM-goederen met een intrinsieke waarde lager dan € 150. Deze CBAM-goederen vallen onder de uitzondering: er geldt geen rapportageplicht.
  • Ontwijking van CBAM-verplichtingen door kunstmatig (dus bewust) opsplitsen van zendingen waarvan de intrinsieke lager is dan € 150, is strafbaar. Wij houden hier, samen met de Europese Commissie en de NEa, toezicht op.

• Moet er in de transitieperiode elk kwartaal een CBAM-rapport worden ingediend, ook als ik in een kwartaal niet heb geïmporteerd buiten Europa of onder het drempelbedrag blijf?

  Tot 1 januari 2026 rapporteert u per kwartaal wat u in dat kwartaal hebt geïmporteerd. Als u niets hebt geïmporteerd in een kwartaal, hoeft u over dat kwartaal dus geen rapport in te dienen.
  
  De transitieperiode tot 1 januari 2026 is bedoeld om gezamenlijk (overheid en bedrijfsleven) te wennen aan de systematiek van CBAM, voorafgaand aan de definitieve periode. Wel kunnen herhaalde overtredingen van de CBAM-wetgeving in de transitieperiode ertoe leiden dat de NEa een status als toegelaten CBAM-aangever in de definitieve periode niet toewijst.