Update handhaving sancties tegen Rusland en Belarus (1)

Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne werkt de Douane hard aan de handhaving van de sanctiemaatregelen tegen Rusland en Belarus. Wij laten u wekelijks weten wat wij daarvoor doen, en hoe wij dat doen.

Wat heeft de Douane gedaan sinds de invoering van de sancties?

• voorlichting aan het bedrijfsleven
• het beantwoorden van vragen van het bedrijfsleven over de gevolgen van de maatregelen
• het opstellen van risicoprofielen om daarmee de aangiften van goederenstromen te kunnen controleren
• fysieke controles
• de afgifte van vergunningen door een gespecialiseerd onderdeel van de Douane, de Centrale Dienst In- en Uitvoer (CDIU), voor levering van goederen aan Oekraïne
• afspraken in EU-verband om speciale procedures toe te passen bij humanitaire hulpgoederen, zodat deze goederen zo snel mogelijk kunnen worden geleverd
  Denk hierbij bijvoorbeeld aan de mondelinge aangifte voor dergelijke hulpgoederen vanuit het Verenigd Koninkrijk.

Hoe houdt de Douane toezicht op de naleving van de sancties?

De Douane beoordeelt of goederen met de bestemming Rusland of Belarus, of goederen afkomstig uit Rusland of Belarus, onder de sanctiemaatregen vallen. Wij houden toezicht op de volgende goederenstromen:

• goederen die uit Nederland vertrekken
• goederen die via onze havens doorgevoerd worden naar Rusland en Belarus
• goederen die Nederland binnen komen en voor de Nederlandse markt zijn bedoeld

Dit doen we door aangiften te analyseren, aanvragen van vergunningen te controleren, en zendingen fysiek te controleren.

Als we vermoeden dat de sanctiemaatregelen worden overtreden, doet een speciaal team van de Douane, het team Precursoren, Oorsprong, Strategische goederen, Sanctiewetgeving (POSS), nader onderzoek. De goederen waarom het gaat, worden tijdens dit onderzoek opgehouden en het transport ervan wordt stopgezet.

Welke goederen vallen onder de sancties?

De volgende goederen en technologie mogen niet meer, of slechts nog onder zeer strikte voorwaarden, naar Rusland worden geëxporteerd:

• Er is een verbod op de uitvoer van Euro-bankbiljetten naar Rusland.
• Er geldt een verbod voor uitvoer en doorvoer van goederen en technologie voor de zeescheepvaart.
• Er is een verbod op de export van luxe goederen.
  Denk onder andere aan voertuigen boven een bepaalde waarde, pleziervaartuigen, klokken, servies van porselein, steen of aardewerk of fijne keramiek, parels, edelstenen en halfedelstenen, juwelen, goudwerk en zilverwerk, dure kleding, parfums of wijn.

Zijn er ook goederen die wel naar Rusland en Belarus mogen gaan?

Ja, sommige goederen vallen niet onder de sanctiemaatregelen. Bijvoorbeeld bederfelijke producten, zoals melk en vleesproducten.

Hoeveel heeft de Douane gecontroleerd sinds de invoering van de sancties?

• In de haven van Rotterdam hebben wij sinds de 1e nieuwe sancties van bijna 13.000 containers beoordeeld of ze onder de sanctiemaatregelen vallen. Naar 700 van deze containers doen wij nog nader onderzoek.
• Wij hebben ruim 32.000 aangiften van vrachtzendingen vanuit Rusland en Belarus gecontroleerd. Hierbij vonden 1900 keer ook fysieke controles of controles van de papieren voor invoer of uitvoer plaats. Bij deze controles, onder andere op Schiphol, maken wij zendingen open en kijken wij of de inhoud van een zending overeenkomt met de bijgevoegde papieren.
• Bij de koerierdiensten hebben wij inmiddels ook ruim 90 fysieke controles uitgevoerd op 2450 zendingen naar Rusland en Belarus.
• Bij 31 vrachtzendingen is er een verdenking dat de sanctiemaatregelen zijn overtreden. De Centrale Dienst voor In- en Uitvoer (CDIU) voert nog een definitieve check uit op deze vrachtzendingen.

Wat zijn de gevolgen van het 4e sanctiepakket?

Sinds op 16 maart 2022 het 4e pakket aan sanctiemaatregelen is ingevoerd, controleren wij nu ook goederenstromen die wij eerder nog niet controleerden:

• de invoer van ijzer en staal
• de uitvoer naar Rusland en Belarus van luxegoederen boven de € 300 per stuk
• Ladingen met kleding worden gecontroleerd op dure merkkleding. Eerder werden containers met kleding alleen gecontroleerd als er mogelijk sprake was van legerkleding.

Op vrijdagmiddag 18 maart werd duidelijk dat 5500 containers opnieuw beoordeeld moesten worden. Het ging om containers die wij eerder al vrijgegeven hadden, maar die nog wel onder douanetoezicht stonden. Dit leidde tot begrijpelijke emoties bij de betrokken bedrijven. Maar er was ook begrip dat deze nieuwe controles nodig waren.

Heeft de Douane al schepen van rijke Russen of Belarussen in beslag genomen?

Nee, dat is nog niet gebeurd.

Goederen, bijvoorbeeld jachten, kunnen om 2 redenen onder de sanctiemaatregelen vallen:

• De goederen staan zelf op een sanctielijst.
• De goederen kunnen worden gelinkt aan personen of organisaties die op een sanctielijst staan.

Ook bij jachten controleren wij of de sanctiemaatregelen niet worden overtreden. Daarvoor hebben wij onder andere regelmatig contact met de kustwacht.

We hebben 1 jacht dat nog in aanbouw is op de korrel. Als dit jacht bijvoorbeeld wordt verkocht of overgedragen aan een persoon in Rusland, is dat een overtreding van de sanctiemaatregelen. Wij zullen dan in actie komen.

Heeft de Douane genoeg mensen om al dat extra werk te doen?

De Douane handhaaft de sanctiemaatregelen op dit moment met de medewerkers die daarvoor nu beschikbaar zijn. Wij onderzoeken hoeveel extra medewerkers nodig zijn voor het toezicht op de nieuwe sanctiemaatregelen. Het is immers van groot belang dat dit toezicht goed wordt uitgevoerd.

Meer nieuwsberichten leest u in het nieuwsoverzicht