30.08.00 Vervoer gevaarlijke stoffen

5 Vaststelling gevaarlijke stoffen

5.1 Gevaarlijke stoffen volgens de WVGS en de Wet Luchtvaart

De WVGS, artikel 1 en het Besluit vervoer gevaarlijke stoffen door de lucht, artikel 2, benoemen de volgende stoffen als gevaarlijke stoffen:

• ontplofbare stoffen en voorwerpen

• samengeperste, vloeibaar gemaakte of onder druk opgeloste gassen

• brandbare vloeistoffen

• brandbare vaste stoffen

• voor zelfontbranding vatbare stoffen

• stoffen die bij aanraking met water brandbare gassen ontwikkelen

• stoffen die de verbranding bevorderen

• organische peroxiden

• giftige stoffen

• infectueuze stoffen

• bijtende stoffen

• andere stoffen die voor de mens of het milieu gevaarlijk kunnen zijn, als zij in de WVGS, artikel 3, zijn aangewezen

De VLG werkt met de lijst voor het vervoer over de weg uit. Daar vindt u álle gevaarlijke stoffen met name genoemd en ingedeeld per hoofdstuk (ontplofbare stoffen, giftige stoffen, bijtende stoffen, enzovoort). Voor de zeevaart gebeurd dit in de IMDG-code en voor luchtvaart wordt dit gedaan in de ICAO-TI. Er zijn stoffen die bij vervoer over zee en door de lucht wel als gevaarlijk worden gezien, maar dit over de weg niet zijn. Deze stoffen vindt u in de specifieke regelgeving voor de zee- en luchtvaart (IMDG en ICAO-TI). Er moet daarom altijd in de wetgeving voor de specifieke vervoersstroom gekeken worden.

Producten die gevaarlijke stoffen bevatten of die hun gevaarlijke eigenschappen hebben of behouden, gelden ook als gevaarlijke stoffen voor het weg-, lucht- en zeevervoer.

Afvalstoffen die gevaarlijke stoffen bevatten of die hun gevaarlijke eigenschappen hebben of behouden, gelden ook als gevaarlijke stoffen voor het weg-, lucht- en zeevervoer.

Voorbeeld
Verf geldt als een gevaarlijke stof, omdat er brandbare vloeistoffen in zitten. Het vervoer van ongereinigde lege verpakkingen en het vervoer van niet gespoelde lege tanks waarin deze verf heeft gezeten, geldt als vervoer van gevaarlijke stoffen.

Naar boven

5.2 Vrijstellingen en uitzonderingen

Niet alle vervoer van gevaarlijke stoffen hoeft te voldoen aan de bepalingen van de WVGS of het BVGSLV, zo gelden er:

• algemene vrijstellingen

• gedeeltelijke vrijstellingen

• vervoer van radioactief materiaal

• internationaal vervoer door de krijgsmacht

Er zijn ook absolute verboden voor bepaalde gevaarlijke stoffen om deze door de lucht of over zee te vervoeren.

De vrijstellingen en uitzonderingen zijn per vervoersmodaliteit verschillend. De vraagbaken gevaarlijke stoffen zijn opgeleid om deze vrijstellingen en uitzonderingen te kunnen herkennen en toepassen binnen de verschillende vervoersmodaliteiten. In voorkomend geval moet de vraagbaak gevaarlijke stoffen geraadpleegd worden.

Naar boven

5.3 Vervoer van radioactief materiaal

De WVGS en de Wet Lv zijn niet van toepassing op het vervoer van splijtstoffen, ertsen of radioactieve stoffen als bedoeld in artikel 1 van de Kernenergiewet (WVGS, artikel 2, lid 3).

Als u bij uw werkzaamheden radioactieve stoffen tegenkomt, dan worden de aanwezige documenten en vergunningen gecontroleerd op grond van de Kernenergiewet. Of het vervoer op een veilige manier gebeurt, wordt door andere instanties gecontroleerd (zie voorschrift Kernenergiewet 40.02.00).

De controle op het vervoer van radioactieve stoffen wordt uitsluitend uitgevoerd door de ILT.

Indien tijdens een douane controle het vermoeden bestaat dat er mogelijk een radioactieve stof wordt vervoerd, dan wordt de vraagbaak gevaarlijke stoffen geïnformeerd. De vraagbaak gevaarlijke stoffen schakelt vervolgens de ILT in.

Naar boven

5.4 Gevarenklassen

Gevaarlijke stoffen worden ingedeeld in verschillende gevarenklassen. De gevarenklasse geeft het belangrijkste gevaar aan waarmee tijdens het vervoer rekening gehouden moet worden. Het voert te ver om in dit voorschrift alle gevaarlijke stoffen te beschrijven. In de volgende tabel zijn alle gevarenklassen opgesomd.

Een uitgebreide toelichting op de verschillende gevarenklassen en het gebruik van de nummers kunt u vinden in het Handboek Douane, 2.20.20, onderdeel veiligheid. U kunt ook informatie vragen bij de vraagbaak gevaarlijke stoffen.

Naar boven

5.5 Aanduiding gevaarlijke stoffen

5.5.1 Zeevervoer

Zeecontainers vervoerd over zee
Op een zeecontainer moeten aan vier zijden de gevaar etiketten zijn aangebracht. Als er meer dan 4000 kg van één soort gevaarlijke stof in de zeecontainer is geladen, moet ook aan de vier zijden van de container het UN-nummer zijn aangebracht. Bij een tankcontainer moet bovendien aan de twee lange zijden de juiste vervoersnaam zijn aangebracht.

Naar boven

5.5.2 Luchtvervoer

Binnen het luchtvervoer wordt gebruik gemaakt van zogenaamde Unit Load Devices (ULD). Dit zijn aluminium luchtvaartpallets, of luchtvaart containers, waarop of waarin gevaarlijke stoffen geladen kunnen zijn. Indien gebruik gemaakt worden van deze ULD’s en de etiketten van de gevaarlijke stoffen zendingen die op de pallets of in de container zijn geladen niet zichtbaar zijn, moeten deze ULD’s worden voorzien van een zogenaamde Gevaarlijke Stoffen TAG. Op deze TAG moeten de op de pallet of in de container aanwezige gevaarlijke stoffen per klasse worden aangegeven.

Naar boven

5.5.3 Kenmerking en etikettering bij vervoer over de weg

Gevaarlijke stoffen kunnen in alle denkbare vervoermiddelen worden vervoerd. Die voertuigen moeten altijd zijn voorzien van oranje borden. Uitzonderingen zijn er voor vervoer in sommige klein verpakkingen en bij vervoer van beperkte hoeveelheden. De oranje borden kunnen een gevaar identificatienummer en een UN-nummer bevatten. Bij het vervoer van stukgoederen kan volstaan worden met een oranje bord zonder die vermeldingen.

Aan iedere gevaarlijke stof of groep van stoffen is door de United Nations een UN-nummer toegekend. Aan de hand van dit nummer kan men over de hele wereld vaststellen om welke gevaarlijke stof het gaat. Het UN-nummer bestaat uit 4 cijfers.

Twee soorten oranje borden bij vervoer over de weg
Er zijn twee soorten oranje borden:

• oranje borden zonder cijfer codering

   

• oranje borden met cijfer-codering

   

De borden met cijfer-codering worden ook wel kemlerborden genoemd. Het kemlerbord is verdeeld in twee helften. Op de onderzijde is het UN-nummer vermeld. Op de bovenzijde staat het zogenaamde gevaar identificatienummer. Dit nummer zegt iets over het gevaar.

Naar boven

5.5.4 Voorbeelden gevaar identificatienummers over de weg

Enkele voorkomende nummers zijn:

* Mag niet met water worden geblust

Stukgoed vervoerd over de weg

• Kenmerking

  Aan de buitenzijde van een vrachtauto beladen met stukgoed moet te zien zijn dat deze met gevaarlijke stoffen is beladen. Daarom moet de vrachtauto aan de voor- en achterzijde zijn voorzien van oranje borden.

• Etikettering

  Als de vrachtauto stoffen/voorwerpen van de gevarenklasse 1 of 7 vervoert moet deze aan de buitenzijde ook zijn voorzien van etiketten behorende bij die klasse.

Stukgoed vervoerd over de weg in containers

• Kenmerking

  Een vrachtauto met een stukgoedcontainer, beladen met gevaarlijke stoffen, moet ook aan de voor- en achterzijde van oranje borden zijn voorzien.

• Etikettering

  Daarnaast moeten er ook etiketten op alle vier zijden van de container zijn aangebracht.

Los gestorte lading, vervoerd over de weg

• Kenmerking

  Onder los gestort vervoer wordt verstaan het in een open laadbak of container los gestort vervoeren van gevaarlijke stoffen. Deze voertuigen moeten aan de voor- en achterzijde zijn voorzien van kemlerborden De borden met de kemlercodering mogen ook aan beide zijkanten zijn aangebracht. Maar het voertuig moet dan ook aan de voor- en achterzijde van oranje borden zijn voorzien.

• Etikettering

  Aan beide zijkanten en aan de achterzijde moeten de juiste gevaar etiketten zijn aangebracht.

Tankvervoer over de weg

• Kenmerking

  Voertuigen met tanks (tankwagens, tankopleggers en tankcontainers) moeten, als ze zijn beladen met gevaarlijke stoffen, van kemlerborden zijn voorzien. Als er slechts één stof wordt vervoerd mogen de kemlerborden aan de voor- en achterzijde van het voertuig zijn aangebracht.

  Er mogen ook blanco oranje borden worden gebruikt. Om duidelijk te maken welke stof wordt vervoerd moeten dan wel aan beide zijkanten kemlerborden zijn aangebracht. Is er sprake van meerdere compartimenten dan moeten er per compartiment kemlerborden zijn aangebracht.

• Etikettering

  In alle gevallen moeten er aan beide zijkanten en aan de achterzijde de juiste gevaar etiketten zijn aangebracht. Tankcontainers moeten echter aan alle vier zijden van etiketten zijn voorzien.