8 Ondernemersaftrek en investeringsaftrek

8.1 Wat zijn de ondernemersaftrek en investeringsaftrek?

Als u winst uit onderneming hebt, kunt u recht hebben op verschillende aftrekposten op uw winst. Als u investeringen doet voor uw onderneming, kunt u recht hebben op investeringsaftrek.

Deze aftrek moet u in sommige gevallen terugnemen. Wij noemen dit de desinvesteringsbijtelling.

Daarnaast kunt u recht hebben op bepaalde onderdelen van de ondernemersaftrek. De ondernemersaftrek bestaat uit:

• aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk

• zelfstandigenaftrek

• startersaftrek

• startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid

• meewerkaftrek

• stakingsaftrek

In dit hoofdstuk leest u wat de voorwaarden zijn van deze aftrekposten en hoe hoog de aftrek is.

Meer informatie voor ondernemers vindt u in de hoofdstukken ‘Winst uit onderneming' en ‘Winst-en-verliesrekening en balans'.

Naar boven

8.2 Investeringsaftrek en desinvesteringsbijtelling

Als u voor uw onderneming investeringen doet, kunt u recht hebben op investeringsaftrek. De investeringsaftrek bestaat uit:

• de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek

• de energie-investeringsaftrek

• de milieu-investeringsaftrek

Als u een bedrijfsmiddel nog niet in gebruik hebt genomen, kunt u alleen investeringsaftrek claimen tot het bedrag dat in het kalenderjaar is betaald. Als er nog een restant is aan investeringsaftrek, kunt u dat in volgende jaren aftrekken.

Voor sommige investeringen hebt u geen recht op investeringsaftrek. Zie 'Voor welke investeringen hebt u geen recht op investeringsaftrek'.

Hoort de investering bij uw buitenvennootschappelijk vermogen? Dan moet u deze investering aangeven bij het samenwerkingsverband waarbij uw buitenvennootschappelijk vermogen hoort.

Naar boven

8.2.1 Energie-investeringsaftrek (EIA)

U kunt kiezen voor de energie-investeringsaftrek als u hebt geïnvesteerd in nieuwe bedrijfsmiddelen die het Ministerie van Financiën en het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat hebben erkend als energie-investeringen. U moet minimaal € 2.500 per bedrijfsmiddel geïnvesteerd hebben. De energie-investeringsaftrek is 45,5% van maximaal € 128.000.000. Voor een aantal investeringen geldt een maximumbedrag waarover u EIA ontvangt.

Wilt u gebruikmaken van de energie-investeringsaftrek? Dan moet u dit vooraf melden.

U meldt uw investering binnen 3 maanden bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Meer informatie over de energie-investeringsaftrek vindt u in de brochure 'Energielijst'. Deze brochure kunt u downloaden van rvo.nl.

Naar boven

8.2.2 Milieu-investeringsaftrek (MIA)

U kunt kiezen voor de milieu-investeringsaftrek als u hebt geïnvesteerd in nieuwe bedrijfsmiddelen die het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het Ministerie van Financiën hebben erkend als milieu-investeringen. U moet minimaal € 2.500 per bedrijfsmiddel geïnvesteerd hebben. In totaal kunt u niet meer dan € 136.000.000 aan investeringen meerekenen. Voor een aantal investeringen geldt een maximumbedrag waarover u MIA ontvangt. Er zijn 3 categorieën, waarvoor verschillende percentages gelden.

Wilt u gebruikmaken van de milieu-investeringsaftrek? Dan moet u dit vooraf melden.

U meldt uw investering binnen 3 maanden bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl). Kijk voor meer informatie op www.rvo.nl.

U vindt meer informatie over de milieu-investeringsaftrek in de brochure 'Milieulijst'. Deze brochure kunt u downloaden van rvo.nl.

Naar boven

8.2.3 Voor welke investeringen hebt u geen recht op investeringsaftrek?

Voor sommige investeringen hebt u geen recht op investeringsaftrek. Het gaat dan om:

• investeringen in bepaalde bedrijfsmiddelen, zoals woonhuizen, grond, dieren, vaartuigen voor representatieve doeleinden, effecten, vorderingen, goodwill en publiekrechtelijke vergunningen

• investeringen in personenauto's die niet bestemd zijn voor beroepsvervoer

• bedrijfsmiddelen die zijn bestemd voor gebruik in het buitenland

• bedrijfsmiddelen die ter beschikking worden gesteld aan derden
  Voor de energie-investeringsaftrek en de milieu-investeringsaftrek geldt dit slechts in specifieke gevallen. Er bestaat geen recht op energie-investeringsaftrek en milieu-investeringsaftrek als u bedrijfsmiddelen ter beschikking stelt aan:

  • niet in Nederland wonende natuurlijke personen of niet in Nederland gevestigde lichamen
    In deze situatie kunt u verzoeken om ontheffing voor de uitsluiting van de investeringsaftrek. Bel voor meer informatie de BelastingTelefoon (0800-0543).

  • natuurlijke personen of lichamen voor het drijven van een onderneming, als op de winst van die onderneming een regeling ter voorkoming van dubbele belasting van toepassing is
    In deze situatie kunt u verzoeken om ontheffing voor de uitsluiting van de investeringsaftrek. Bel voor meer informatie de BelastingTelefoon (0800-0543).

• bedrijfsmiddelen die u van uw privévermogen overbrengt naar het vermogen van uw onderneming

• investeringen waarvoor u verplichtingen aangaat tegenover personen die behoren tot uw huishouden, bloed- en aanverwanten in de rechte lijn of personen die behoren tot hun huishouden
  Als u bijvoorbeeld een bedrijfsmiddel koopt van uw vader, hebt u in principe geen recht op investeringsaftrek.

• als u ondernemer bent en een bedrijfsmiddel koopt van de bv waarvan u voor ten minste een derde deel aandeelhouder bent, hebt u in principe geen recht op investeringsaftrek

In sommige situaties kunt u ontheffing krijgen voor de uitsluiting van de investeringsaftrek.

Minimum investeringsbedrag
Bedrijfsmiddelen met een investeringsbedrag van minder dan € 450 komen niet in aanmerking voor de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek.

Voor de milieu-investeringsaftrek en de energie-investeringsaftrek is het minimale investeringsbedrag € 2.500 per bedrijfsmiddel.

Naar boven

8.2.4 Desinvesteringsbijtelling

Verkoopt u een bedrijfsmiddel binnen 5 jaar na het begin van het jaar waarin u de investering deed? Dan moet u (een deel van) de investeringsaftrek die u voor die investering kreeg, terugnemen. Hierdoor wordt uw winst in het jaar van verkoop verhoogd met de desinvesteringsbijtelling. Deze bijtelling kan niet hoger zijn dan de investeringsaftrek die u eerder hebt toegepast. Verkoopt u voor € 2.600 of minder aan bedrijfsmiddelen? Dan hoeft u niets bij te tellen.

Neem voor de bijtelling het percentage dat u bij de investeringsaftrek hebt toegepast. U berekent het percentage door de aftrek die u kreeg in het jaar van aanschaf, te delen door het totale investeringsbedrag waarover u in dat jaar de aftrek kreeg, vermenigvuldigd met 100%. De bijtelling is nooit hoger dan de aftrek die u kreeg.

Naar boven

8.2.4.1 Situaties gelijk aan verkoop

Wij zien een situatie ook als verkoop, als het bedrijfsmiddel:

• een verhuurbestemming krijgt
  Deze situatie geldt alleen voor de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek, niet voor de milieu- of energie-investeringsaftrek.

• door u wordt geschonken

• naar uw privévermogen wordt overgebracht

• niet binnen 12 maanden na de investering in gebruik wordt genomen en binnen die periode ook nog niet 25% van de aankoopprijs is betaald

• niet in gebruik wordt genomen binnen 3 jaar na het begin van het kalenderjaar waarin u de investering deed

• achteraf goedkoper blijkt, door bijvoorbeeld een subsidie of korting

Ook als u de investering geheel of gedeeltelijk ongedaan maakt, zien wij dit als verkoop.

Naar boven

8.2.4.2 Desinvesteringsbijtelling bij staking van (een deel van) uw onderneming

Hebt u (een deel van) uw onderneming gestaakt? Dan bent u, bij vervreemding of overbrenging naar uw privévermogen, desinvesteringsbijtelling verschuldigd over de bedrijfsmiddelen waarvoor u in het verleden investeringsaftrek hebt toegepast en waarvan de termijn waarbinnen desinvesteringsbijtelling is verschuldigd, nog niet is verstreken.

Naar boven

8.3 Aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk

U krijgt de aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk als u voldoet aan alle volgende voorwaarden:

• U bent ondernemer voor de inkomstenbelasting.

• U voldoet aan het urencriterium. Zie 'Urencriterium

  '.

• U hebt een S&O-verklaring van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) waarin staat dat uw werkzaamheden onder speur- en ontwikkelingswerk vallen.

• U besteedt zelf minimaal 500 uren aan erkend speur- en ontwikkelingswerk.

U krijgt geen aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk over de winst die u behaalt als medegerechtigde of als geldverstrekker.

De aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk is € 14.202.

Naar boven

8.3.1 Verhoging aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk

De aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk wordt verhoogd met € 7.106 als u voldoet aan alle volgende voorwaarden:

• U was in 1 of meer van de 5 voorgaande kalenderjaren geen ondernemer.

• U paste in deze periode niet meer dan 2 keer de aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk toe.

Naar boven

8.4 Zelfstandigenaftrek

U krijgt de zelfstandigenaftrek als u aan de volgende voorwaarden voldoet:

• U bent ondernemer voor de inkomstenbelasting.

• U voldoet aan het urencriterium.

  Zie 'Urencriterium'.

Naar boven

8.4.1 Hoogte aftrekbaar bedrag

De zelfstandigenaftrek is € 5.030 (of € 2.515 als u aan het begin van het kalenderjaar de AOW-leeftijd hebt bereikt).

De zelfstandigenaftrek die u van uw winst kunt aftrekken, kan niet hoger zijn dan de winst vóór ondernemersaftrek, tenzij u de startersaftrek krijgt.

U krijgt geen zelfstandigenaftrek over de winst die u behaalt als medegerechtigde.

Naar boven

8.4.2 Uw winst is lager dan het bedrag van de zelfstandigenaftrek

Is uw winst vóór ondernemersaftrek in dit boekjaar lager dan het bedrag van de zelfstandigenaftrek? Dan kunt u de zelfstandigenaftrek niet helemaal verrekenen. Wij houden hier rekening mee. Het deel van de zelfstandigenaftrek dat u niet kunt verrekenen (de niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek) kunt u verrekenen in de volgende 9 jaar. De winst moet in die jaren dan wel hoger zijn dan de zelfstandigenaftrek van die jaren. Ook moet u in die jaren wel recht hebben op de zelfstandigenaftrek.

Naar boven

8.4.3 Niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek uit vorige jaren verrekenen

Is uw winst vóór ondernemersaftrek in dit boekjaar hoger dan het bedrag van de zelfstandigenaftrek? En hebt u niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek uit vorige jaren? Dan kunt u deze niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek in dit jaar verrekenen. Het maximale bedrag dat u kunt verrekenen is het bedrag waarmee de winst uitkomt boven de zelfstandigenaftrek van dit jaar.

Naar boven

8.4.4 Beschikking niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek

Het bedrag van de niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek stellen wij vast met een beschikking. Ook de verrekening van niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek stellen wij vast met een beschikking. Tegen beide beschikkingen kunt u bezwaar maken.

Naar boven

8.5 Startersaftrek

De zelfstandigenaftrek wordt verhoogd met een startersaftrek in de volgende situatie:

• U was in 1 of meer van de 5 voorafgaande kalenderjaren geen ondernemer.

• U paste in die periode niet meer dan 2 keer zelfstandigenaftrek toe.

De startersaftrek is € 2.123 (of € 1.062 als u aan het begin van het kalenderjaar de AOW-leeftijd hebt bereikt).

Komt u voor de startersaftrek in aanmerking, dan tellen wij dit bedrag op bij het bedrag van de zelfstandigenaftrek. Het kan zijn dat de zelfstandigenaftrek en de startersaftrek bij elkaar hoger zijn dan uw winst. U hebt dan een verlies. Kijk voor meer informatie in het hoofdstuk ‘Te verrekenen verliezen'.

Naar boven

8.6 Startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid

U krijgt de startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid als u voldoet aan elk van de volgende voorwaarden:

• U hebt aan het begin van het kalenderjaar nog niet de AOW-leeftijd bereikt.

• U bent ondernemer voor de inkomstenbelasting.

• U was in 1 of meer van de 5 voorgaande kalenderjaren geen ondernemer voor de inkomstenbelasting.

• U kunt een arbeidsongeschiktheidsuitkering krijgen.

• U voldoet niet aan het urencriterium, maar wel aan het verlaagd-urencriterium. Zie 'Urencriterium'.

• Er was in de 5 voorgaande kalenderjaren geen sprake van een geruisloze terugkeer uit een bv.

U krijgt geen startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid over de winst die u behaalt als medegerechtigde.

De startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid is:

• € 12.000 als u in de 5 voorafgaande jaren geen gebruik hebt gemaakt van deze aftrek

• € 8.000 als u 1 keer in de 5 voorafgaande jaren gebruik hebt gemaakt van deze aftrek

• € 4.000 als u 2 keer in de 5 voorafgaande jaren gebruik hebt gemaakt van deze aftrek

• € 0 als u meer dan 2 keer in de 5 voorafgaande jaren gebruik hebt gemaakt van deze aftrek

De startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid is maximaal de behaalde winst.

Arbeidsongeschiktheidsuitkering
Een arbeidsongeschiktheidsuitkering is een:

• uitkering volgens de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)

• uitkering volgens de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO)

• uitkering volgens de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (Waz)

• uitkering volgens de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening voor jonggehandicapten (Wet Wajong)

• uitkering volgens een buitenlandse wettelijke regeling die overeenkomt met 1 van de regelingen hiervoor

• uitkering bij arbeidsongeschiktheid volgens een aangewezen regeling

• periodieke uitkering of verstrekking van een verzekering bij invaliditeit of een ongeval

Naar boven

8.7 Meewerkaftrek

U krijgt de meewerkaftrek als u voldoet aan de volgende voorwaarden:

• U bent ondernemer voor de inkomstenbelasting.

• U voldoet aan het urencriterium. Zie

  'Urencriterium'.

• Uw fiscale partner werkt 525 uren of meer zonder vergoeding in uw onderneming, of de vergoeding die u hiervoor betaalt is minder dan € 5.000. U moet het aantal meegewerkte uren aannemelijk kunnen maken

Wij berekenen uw meewerkaftrek op basis van de onderstaande tabel. Daarbij wordt niet meegeteld de winst die u hebt behaald:

• bij onteigening

• bij het (gedeeltelijk) staken van de onderneming

• bij het overbrengen van vermogensbestanddelen naar het buitenland

Naar boven

8.8 Stakingsaftrek

Staakt u uw hele onderneming? Bijvoorbeeld doordat u de onderneming verkoopt? Dan moet u belasting betalen over de stakingswinst. U mag de stakingsaftrek van de stakingswinst aftrekken. De aftrek is gelijk aan de stakingswinst, maar maximaal € 3.630.

U krijgt geen stakingsaftrek over de winst die u behaalt als medegerechtigde.

Maakte u eerder gebruik van de stakingsaftrek (vóór 2001 'stakingsvrijstelling')? Bijvoorbeeld doordat u een deel van de onderneming hebt gestaakt? Dan geldt een afwijkende regeling. De stakingsaftrek wordt dan beperkt.

Schuift u een onderneming geruisloos door in verband met:

• echtscheiding

• overdracht aan een medeondernemer

• omzetting van uw onderneming in een bv

En hebt u een oudedagsreserve? Dan hebt u misschien stakingswinst omdat uw oudedagsreserve (deels) vrijvalt. In dat geval kunt u gebruikmaken van de stakingsaftrek. U hebt geen recht op stakingsaftrek als de onderneming nog geen 3 jaar geruisloos is voortgezet. Zie voor meer informatie ‘Oudedagsreserve' in het hoofdstuk 'Winst-en-verliesrekening en balans'.

Naar boven

8.9 Urencriterium

U voldoet aan het urencriterium als u aan de volgende 2 voorwaarden voldoet:

• U besteedt als ondernemer in het kalenderjaar minimaal 1.225 uur aan het feitelijk drijven van uw onderneming(en). Onderbreekt u uw werk als ondernemer door uw zwangerschap? Dan tellen de niet-gewerkte uren over totaal 16 weken toch mee als gewerkte uren.

• U besteedt meer tijd aan uw onderneming dan aan andere werkzaamheden (bijvoorbeeld in loondienst). Was u in 1 van de jaren 2018 tot en met 2022 geen ondernemer? Dan hoeft u niet te voldoen aan deze voorwaarde.

Naar boven

8.9.1 Uren die niet meetellen

Maakt u als ondernemer deel uit van een samenwerkingsverband (maatschap of vennootschap onder firma) met huisgenoten, of met bloed- of aanverwanten in de rechte lijn of hun huisgenoten (de zogeheten verbonden personen)? Dan tellen uw gewerkte uren niet mee voor het urencriterium in de volgende situaties:

• Het samenwerkingsverband is ongebruikelijk en u doet voor 70% of meer ondersteunende werkzaamheden.
  Een samenwerkingsverband is ongebruikelijk als niet-verbonden personen zo'n samenwerkingsverband niet zouden aangaan. Bijvoorbeeld een vennootschap onder firma tussen een tandarts en zijn assistente.

• De verbonden personen genieten winst als ondernemer, maar u zelf niet. Bijvoorbeeld bij een ondermaatschap.

Naar boven

8.9.2 Verlaagd-urencriterium

Het verlaagd-urencriterium is 1 van de voorwaarden voor het krijgen van de startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid. Het houdt in dat u als ondernemer minimaal 800 uur besteedt aan het feitelijk drijven van uw onderneming(en), maar niet meer dan 1.225 uur.

Onderbreekt u uw werk als ondernemer door uw zwangerschap? Dan tellen de niet-gewerkte uren over totaal 16 weken toch mee als gewerkte uren.