9 Beschikbaar stellen van bezittingen

9.1 Wat verstaan wij onder beschikbaar stellen?

Stelt u bijvoorbeeld een pand beschikbaar aan een bepaalde persoon? En gebruikt deze persoon dat om inkomsten te krijgen? Dan moet u in sommige gevallen een bedrag bij uw inkomsten tellen. Wij noemen dit uw inkomsten uit het beschikbaar stellen van bezittingen. U mag kosten die u hebt gemaakt voor dit beschikbaar stellen van uw inkomsten aftrekken.

In dit hoofdstuk leest u wanneer u het beschikbaar stellen in uw aangifte moet opgeven, welk bedrag u aangeeft en wat er gebeurt als u stopt met beschikbaar stellen.

Naar boven

9.2 In welke gevallen moet u het beschikbaar stellen aangeven?

U moet inkomsten uit het beschikbaar stellen van bezittingen in uw aangifte opgeven als u de bezitting beschikbaar stelt aan:

• uw fiscale partner of de minderjarige kinderen van u of uw fiscale partner
  U hoeft dit alleen aan te geven als de bezitting wordt gebruikt voor het behalen van winst uit onderneming of inkomsten uit overig werk.

• een samenwerkingsverband waarvan uw fiscale partner of de minderjarige kinderen van u of uw fiscale partner deel uitmaken

  U hoeft dit alleen aan te geven als de bezitting wordt gebruikt voor het behalen van winst uit onderneming of inkomsten uit overig werk.

• een vennootschap waarin uzelf, uw fiscale partner of de minderjarige kinderen van u of uw fiscale partner een aanmerkelijk belang hebben
  U hebt een aanmerkelijk belang als u (samen met uw fiscale partner) minimaal 5% van de aandelen, opties of winstbewijzen in een vennootschap hebt. Bijvoorbeeld in een bv.

Bent u minderjarig? Dan gaat het ook om het beschikbaar stellen aan uw ouders, hun fiscale partner en hun minderjarige kinderen. Uw ouders moeten deze inkomsten in hun aangifte aangeven.

U geeft in uw aangifte de inkomsten aan die u hebt gekregen uit dit beschikbaar stellen. Krijgt u geen of een te lage vergoeding? Dan vult u de inkomsten in die u bij zakelijk gebruik zou hebben gekregen, ook als u een lagere vergoeding krijgt dan bij zakelijk gebruik.

U krijgt een vrijstelling van 12% van de inkomsten min de aftrekbare kosten.

U moet een administratie bijhouden van de bezittingen die u beschikbaar hebt gesteld. Ook moet u een balans en een resultatenrekening opstellen. Wij kunnen u hierom vragen.

Naar boven

9.2.1 Ongebruikelijk beschikbaar stellen

U moet in sommige gevallen ook de inkomsten opgeven van het beschikbaar stellen aan bloed- of aanverwanten in de rechte lijn van uzelf of uw fiscale partner.

Bloed- of aanverwanten in de rechte lijn zijn:

• kinderen en hun fiscale partners

• (pleeg)ouders

• (achter)kleinkinderen

• (over)grootouders

U hoeft de inkomsten van het beschikbaar stellen aan deze personen alleen op te geven als het gaat om 'ongebruikelijk beschikbaar stellen'. Dit is het geval als de overeenkomst aan 1 van de volgende kenmerken voldoet:

• De voorwaarden in de overeenkomst zijn onzakelijk.

Dit is het geval als u bijvoorbeeld veel minder huur vraagt voor een pand dan gebruikelijk is of als de voorwaarden die u hebt opgesteld niet overeenkomen met voorwaarden in een vergelijkbare zakelijke situatie.

• De overeenkomst tussen de gelieerde partijen is (maatschappelijk) ongebruikelijk.

Het kan bijvoorbeeld ongebruikelijk zijn om die persoon een renteloze lening te geven.

Wij toetsen of er sprake is van ongebruikelijk beschikbaar stellen.

Is het beschikbaar stellen ongebruikelijk in het maatschappelijke verkeer? Dan geldt de regeling voor het ter beschikking stellen ook voor de persoon die bloed- of aanverwant in de rechte lijn is van u of uw fiscale partner.

Verwantschap eindigt na scheiding

Als u bent gescheiden, dan vervalt uw verwantschap met de familie van uw ex-echtgenoot voor het beschikbaar stellen.

Gevolgen ongebruikelijk beschikbaar stellen

Het gevolg van ongebruikelijk beschikbaar stellen is gelijk aan geen of een te lage vergoeding.

Beschikbaar stellen aan een vennootschap waarin uzelf, uw fiscale partner of de minderjarige kinderen van u of uw fiscale partner een aanmerkelijk belang had

Was u in gemeenschap van goederen getrouwd? Dan geeft u de helft aan van de opbrengsten uit de bezittingen die u beschikbaar stelde aan een vennootschap waarin uzelf, uw fiscale partner of een minderjarig kind van u of uw fiscale partner een aanmerkelijk belang had. Was u niet in gemeenschap van goederen getrouwd en hoorden de bezittingen tot uw vermogen? Geef dan zelf deze opbrengsten aan.

Afgewaardeerde vordering

Hebt u een schuldvordering op:

• een vennootschap waarin u een aanmerkelijk belang hebt?

• uw fiscale partner of op de minderjarige kinderen van u of uw fiscale partner? En gebruiken die personen de bezitting voor het behalen van winst uit onderneming of resultaat uit overig werk?

• een samenwerkingsverband waarvan uw fiscale partner of uw of zijn minderjarige kinderen deel uitmaken? En gebruikt dit samenwerkingsverband de bezitting voor het behalen van winst uit onderneming of resultaat uit overig werk?

Als u deze schuldvordering hebt afgewaardeerd ten laste van uw resultaat uit overig werk of resultaat uit het beschikbaar stellen van bezittingen, dan moet u in bepaalde situaties het bedrag van deze afwaardering aangeven als resultaat uit overig werk.

Vervreemding of overbrenging van een afgewaardeerde vordering

Hebt u een afgewaardeerde schuldvordering op:

• een vennootschap waarin u een aanmerkelijk belang hebt?

• uw fiscale partner of op de minderjarige kinderen van u of uw fiscale partner? En gebruiken die personen de bezitting voor het behalen van winst uit onderneming of resultaat uit overig werk?

• een samenwerkingsverband waarvan uw fiscale partner of uw of zijn minderjarige kinderen deel uitmaakt? En gebruikt dit samenwerkingsverband de bezitting voor het behalen van winst uit onderneming of resultaat uit overig werk?

Dan wordt in bepaalde situaties het bedrag van de afwaardering tot het resultaat uit overig werk gerekend. Dit geldt ook als de vordering is afgewaardeerd ten laste van de winst uit onderneming of het resultaat uit overig werk van degene waarop u de vordering hebt.

Naar boven

9.2.2 Beschikbaar stellen van een werkruimte in uw woning

Stelt u een werkruimte beschikbaar in uw (huur)woning aan een persoon voor wie u het beschikbaar stellen moet aangeven? Of stelde u een werkruimte in uw (huur)woning beschikbaar aan uw vennootschap of de vennootschap van uw fiscale partner of de minderjarige kinderen van u of uw fiscale partner? Dan hoeft u dit niet in alle gevallen aan te geven als inkomsten uit het beschikbaar stellen van bezittingen. U moet het alleen aangeven als de werkruimte voldoet aan de volgende 2 voorwaarden:

• De werkruimte is zelfstandig.

  Zelfstandig wil zeggen dat de ruimte duidelijk te onderscheiden is van de rest van de woning door uiterlijke kenmerken, zoals een eigen opgang of ingang. Daarnaast zijn ook de voorzieningen in de werkruimte van belang, zoals eigen sanitair.

• De ruimte wordt zodanig gebruikt dat de kosten kunnen worden afgetrokken. Namelijk:

  • Als de persoon aan wie u beschikbaar stelt niet ergens anders een werkruimte heeft, moet hij minimaal 30% van het totaal van zijn winst uit onderneming, belastbaar loon (inkomsten uit loondienst, pensioen en uitkeringen) en resultaat uit overig werk in de werkruimte verdienen. Ook moet hij minimaal 70% van die inkomsten in of vanuit de werkruimte verdienen.

  • Als de persoon wel ergens anders over werkruimte beschikt, moet hij minimaal 70% van het totaal van zijn winst uit onderneming, belastbaar loon (inkomsten uit loondienst, pensioen en uitkeringen) of resultaat uit overig werk verdienen in de werkruimte waarvoor u de kosten wilt aftrekken.

Naar boven

9.3 Aftrekbare kosten

Hebt u kosten gemaakt om uw bezittingen beschikbaar te stellen? Dan mag u deze aftrekken van uw inkomsten. Voorbeelden van kosten zijn:

• rente van schulden

• kosten van geldleningen voor het aanschaffen van de bezittingen

• afschrijvingen op onder meer onroerende zaken

Verder kunt u gebruikmaken van de egalisatiereserve en de herinvesteringsreserve. De egalisatiereserve kunt u gebruiken om kosten die u in de toekomst maakt, gelijkmatig te verdelen over de jaren waarin ze zijn ontstaan. De herinvesteringsreserve gebruikt u om het belasten van de boekwinst op een verkochte bezitting uit te stellen als u een andere (vervangende) bezitting koopt.

Naar boven

9.4 Stoppen met beschikbaar stellen

Stopt u met het beschikbaar stellen van de bezittingen? Dan moet u belasting betalen over het verschil tussen de waarde in het economisch verkeer en de boekwaarde. Kijk voor meer informatie bij 'Boekwaarde bepalen'. Alleen als u gebruikmaakt van de mogelijkheid om door te schuiven, hoeft u geen belasting te betalen over de boekwinst.

Het beschikbaar stellen stopt in de volgende situaties:

• U verkoopt de bezitting.

• U overlijdt.

• U stelt uw bezitting niet meer beschikbaar aan iemand waarvoor u het beschikbaar stellen moet aangeven.

• Degene aan wie u uw bezitting beschikbaar stelt, gebruikt dat niet meer voor het behalen van winst uit onderneming of resultaat uit overig werk.

• U of uw fiscale partner of de minderjarige kinderen van u of uw fiscale partner heeft niet langer een aanmerkelijk belang in een vennootschap waaraan u uw bezitting beschikbaar stelt.

Ook als u emigreert moet u soms belasting betalen over de boekwinst.

Naar boven

9.4.1 Doorschuiven van het beschikbaar stellen

In sommige gevallen hoeft u geen boekwinst aan te geven bij de (gedeeltelijke) beëindiging van het beschikbaar stellen. Bijvoorbeeld als u het beschikbaar stellen doorschuift. Degene die uw activiteiten voortzet, gaat dan met dezelfde boekwaarden verder. U kunt hier samen met uw opvolger bij uw aangifte om vragen.

Was u of uw echtgenoot aanmerkelijkbelanghouder, maar is de vennootschap ontbonden? En zet u of uw echtgenoot de onderneming van de ontbonden vennootschap voort als eenmanszaak? Dan kunt u vragen om doorschuiving. Ditzelfde geldt als u of uw echtgenoot de onderneming van de ontbonden vennootschap voortzet als samenwerkingsverband, waarvan de winst belast is voor de inkomstenbelasting. Doorschuiving geldt ook voor de kostenegalisatiereserve, de herinvesteringsreserve en de voorzieningen die zijn gevormd volgens goed koopmansgebruik.

Verplicht doorschuiven aan de echtgenoot

Stelt u een bezitting beschikbaar? En gaat door trouwen of door wijziging van de huwelijkse voorwaarden een deel van de bezitting over naar uw echtgenoot? Dan wordt het beschikbaar stellen van dat deel van de bezitting doorgeschoven naar uw echtgenoot.

Hoort een bezitting tot een werkzaamheid doordat u het beschikbaar stelt aan een vennootschap waarin u een aanmerkelijk belang hebt. Behoort de bezitting tot de gemeenschap van goederen tussen echtgenoten en wordt die gemeenschap anders dan door overlijden ontbonden? Als de gemeenschap binnen 2 jaar na ontbinding wordt verdeeld mag u met uw ex-echtgenoot ervoor kiezen om geen boekwinst aan te geven maar mag u die doorschuiven.