22.00.00 Vernietiging en afstand doen van goederen

3 Vernietiging

In dit hoofdstuk vindt u de procedures voor de douanebestemming "vernietiging van goederen".

Vernietiging:

Onder vernietiging in de zin van het CDW wordt verstaan het ongeschikt maken voor het doel waar de te vernietigen goederen voor bestemd waren. De goederen zijn niet meer geschikt voor het originele gebruiksdoel. Wel kunnen resten en / of afvallen ontstaan. Deze moeten een toegestane douanebestemming krijgen.

Totdat de resten en / of afvallen een toegestane douanebestemming hebben gekregen blijven zij, net als binnengebrachte goederen, onder douanetoezicht. Voor de emballage en de resten en afvallen is de belasting verschuldigd die zou zijn verschuldigd als die goederen als zodanig zouden zijn ingevoerd.

Onder vernietiging in de zin van de Wet op de accijns wordt verstaan het verwijderen van de goederen uit het economisch verkeer. De goederen moeten "weg" zijn. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door de goederen:

• te storten;

• in het riool te laten lopen;

• te verbranden.

Let op
Bij vernietiging van minerale oliën is het niet mogelijk om deze te vernietigen door ze te verbranden. Door de verbranding van deze goederen wordt namelijk gebruik gemaakt van de calorische (energie-)waarde van deze goederen. Aangezien de goederen accijnstechnisch niet door verbranding kunnen worden vernietigd, kunnen ze douanetechnisch ook niet worden vernietigd. De goederen worden namelijk nog gebruikt waarvoor ze bedoeld waren: het opwekken van energie. Zie hiervoor verder het Handboek accijns, onderdeel 50.20.00.

Het verwerken van accijnsgoederen (bijvoorbeeld in veevoer) is nooit vernietiging; dit is verwerken. Vaak kan dit wel onder schorsing plaatsvinden waarna de verkregen goederen vrijgesteld kunnen zijn van accijns. Zie hiervoor verder het Handboek accijns.

Toezicht:

De communautaire wetgever heeft bepaald dat vernietiging plaatsvindt onder douanetoezicht, dit toezicht vindt plaats bij elke vernietiging. Douanetoezicht is geen scherp gedefinieerde activiteit; douanetoezicht kan op verschillende manieren worden ingevuld. Besloten kan worden om fysiek aanwezig te zijn bij de vernietiging, maar het toezicht kan ook administratief worden uitgevoerd.

Aan administratief toezicht zijn vergaande eisen verbonden op het gebied van administratieve vastlegging, administratieve organisatie en maatregelen van interne beheersing. Ook kan de aard van de goederen een rol spelen, bijvoorbeeld de mate van fraudegevoeligheid. Daarnaast kunnen andere omstandigheden van belang zijn bij de beoordeling om het toezicht administratief te laten plaatsvinden. Gelet hierop is administratief toezicht uitsluitend mogelijk als belanghebbende voor de voorafgaande douaneregeling een vergunning heeft die administratief gecontroleerd wordt.

Maatwerk is noodzakelijk; bij het voornemen om administratief toezicht te houden bij het kiezen van de douanebestemming vernietiging vindt een beoordeling plaats door middel van een initieel onderzoek. Als het toezicht op de vernietiging administratief plaatsvindt wordt dit opgenomen in de individuele voorwaarden.

Naar boven

3.1 Algemeen

Vernietiging van goederen is een douanebestemming die alleen aan niet-communautaire goederen kan worden gegeven. Deze douanebestemming kan worden gekozen nadat de summiere aangifte is gedaan. Ook kan de douanebestemming vernietiging worden gekozen na de volgende douaneregelingen:

• extern douanevervoer;

• douane-entrepot;

• actieve veredeling schorsingssysteem;

• behandeling onder douanetoezicht;

• tijdelijke invoer.

(artikel 182, lid 1, CDW, artikel 842 TVo. CDW)

Naast de douanebestemming vernietiging kan voor (communautaire) accijnsgoederen een verzoek tot teruggaaf accijns worden gedaan als de goederen zijn vernietigd onder douanetoezicht. De procedures hiervoor vindt u in het Handboek accijns, onderdeel 50.20.00. Voor de vernietiging van (communautaire) accijnsgoederen moet ook gebruik worden gemaakt van het model dat is te downloaden van www.douane.nl.
(artikel 71 van de Wet op de accijns, artikel 29 Uitvoeringsbesluit accijns, artikel 34 van de Uitvoeringsregeling accijns, artikel 33 Wet op de verbruiksbelastingen van alcoholvrije dranken en van enkele andere producten, en artikel 21 Uitvoeringsregeling verbruiksbelastingen van alcoholvrije dranken en van enkele andere producten)

Verdere informatie over de melding staat in paragraaf 3.4.3., Hoofdstuk 3, onderdeel 50.20.00 van het Handboek Accijns en paragraaf 5.3., onderdeel 50.20.00 van het Handboek verbruiksbelastingen alcoholvrije dranken en enkele andere producten.

De vergunninghouder van de voorafgaande douaneregeling is verantwoordelijk voor:

• de vernietiging van de goederen;

• het geven van een toegestane douanebestemming voor de resten en / of afvallen.

De voorafgaande douaneregeling is aangezuiverd:

• na het volledig tenietgaan van de goederen (van de oorspronkelijke goederen blijft na vernietiging niets over);

• na vernietiging van de goederen waarbij resten en / of afvallen zijn ontstaan en waarvan de resten en / of afvallen een toegestane douanebestemming hebben gekregen.

Het douanetoezicht vervalt:

• na het volledig tenietgaan van de goederen (van de oorspronkelijke goederen blijft na vernietiging niets over);

• na vernietiging van de goederen waarbij resten en / of afvallen zijn ontstaan en waarvan de resten en / of afvallen in het vrije verkeer zijn gebracht of zijn wederuitgevoerd.

Wettelijke bepalingen

De wettelijke bepalingen met betrekking tot de vernietiging van goederen zijn opgenomen in:

• artikel 182 CDW;

• artikel 842 TVo. CDW;

• artikel 71 van de Wet op de accijns;

• artikel 34 van de Uitvoeringsregeling accijns.

Naar boven

3.2 Procedures en ambtelijke werkzaamheden

Als een belanghebbende goederen wil vernietigen, moet hij daarvan schriftelijk mededeling doen aan de inspecteur. Op grond van de mededeling houdt de Douane toezicht op de vernietiging. Voor de schriftelijke mededeling wordt gebruik gemaakt van Mededeling Vernietiging douane-, accijns- en/of verbruiksbelastinggoederen. De mededeling wordt tijdig (minimaal 24 uur voor de geplande vernietiging) gedaan. De mededeling wordt in drievoud ingediend bij de inspecteur die bevoegd is over het douanekantoor of over enige andere door de Douane aangewezen of goedgekeurde plaats waar de goederen zich bevinden. Een exemplaar is voor de Douane en twee exemplaren zijn voor de belanghebbende. De belanghebbende zorgt er voor dat de twee exemplaren de goederen begeleiden naar de plaats van vernietiging.

De mededeling wordt door de belanghebbende ondertekend, hij kan zich laten vertegenwoordigen. Met belanghebbende wordt bedoeld:
De houder / eigenaar of de opslaghouder van de goederen. De belanghebbende moet de feitelijke en juridische beschikkingsmacht (al dan niet krachtens volmacht) hebben over de te vernietigen goederen. Er kan om een volmacht gevraagd worden.

Als de goederen voor de douaneregeling in het vrije verkeer brengen zijn aangegeven en de aangifte is aanvaard maar de goederen zijn nog niet vrijgegeven, dan kan de aangifte ongeldig worden gemaakt waarna de douanebestemming vernietiging kan worden gekozen. Als niet voldaan wordt aan de bepalingen van het ongeldig maken van de aangifte kan niet worden gekozen voor een opvolgende douanebestemming. De goederen kunnen dan ook niet douanebestemming vernietiging krijgen. Zie voor het ongeldig maken van de aangifte onderdeel 12.00.00 van dit handboek.
(artikel 66 CDW)

De inspecteur zorgt ervoor dat de vernietiging plaatsvindt onder douanetoezicht. De inspecteur viseert de schriftelijke mededeling met een afdruk van het metalen dienststempel.

In geval van vernietiging van veterinaire producten moet tevens een verklaring van geen bezwaar van de Voedsel en waren Autoriteit (VWA) worden verkregen.
Zie ook Handboek VGEM, onderdeel 20.06.00, paragraaf 16.5.3.

Als de vernietiging niet kan gebeuren op de plaats waar de goederen zijn opgeslagen, vinden de feitelijke uitslag en het vervoer van de goederen naar de plaats waar zij zullen worden vernietigd plaats op vertoon en onder geleide van de geviseerde mededeling. Zonodig wordt een identificatiemiddel aangebracht.

Voor vernietiging van goederen (veelal ongeschikt maken voor hergebruik, daarna verbranden, storten of inleveren als gevaarlijk afval) zijn er algemene kaders in de Wet milieubeheer vastgesteld. Deze kaders zijn op regionaal niveau uitgewerkt in lokale milieubepalingen. De Douane heeft géén toezichthoudende taak op de naleving van deze bepalingen. Wél moet de verzoeker op het Formulier Mededeling vernietiging (DO 40) verklaren dat de goederen zullen worden vernietigd waarbij voldaan wordt aan de geldende milieubepalingen.

Ambtelijke werkzaamheden

Ga bij de afhandeling van een ingediende mededeling tot vernietiging als volgt te werk:

Hierna wordt tussen de belanghebbende en het proces fysiek toezicht afgesproken waar en wanneer de vernietiging plaats zal vinden als besloten wordt dat de Douane aanwezig is bij de vernietiging.

Als u bent belast met het fysieke toezicht op de vernietiging van de goederen gaat u als volgt te werk:

1. 1. Stel vast of een aangebracht identificatiemiddel in stand is gebleven.

2. 2. Voorzie vak 19 van de gevraagde gegevens.

3. 3. Verwijder een aangebracht identificatiemiddel.

4. 4. Stel vast of de goederen die worden aangeboden ter vernietiging voorkomen op de schriftelijke mededeling die in tweevoud wordt aangeboden.

5. 5. Houdt daadwerkelijk toezicht op de vernietiging.

6. 6. Stel - bij de emballage (indien niet communautair), resten en afvallen - de omschrijving, de vorm en hoeveelheid vast en leg deze vast in vak 20 (op beide exemplaren van de aan u aangeboden mededeling ).

7. 7. Stel vast dat de emballage (indien niet communautair), resten en afvallen een toegestane douanebestemming krijgen. Hiervoor moet de benodigde documentatie bij de vernietiging aanwezig zijn (bijvoorbeeld een T1 voor communautair douanevervoer).

8. 8. Geef een exemplaar van de mededeling aan de belanghebbende of diens vertegenwoordiger.

9. 9. Voeg het tweede exemplaar bij het dossier fysieke controle.

10. 10. Licht na de vernietiging van veterinaire producten ook de Voedsel- en Warenautoriteit in.

Als u belast bent met het beoordelen van de voorwaarden voor administratief toezicht op het geven van de douanebestemming vernietiging gaat u als volgt te werk:

1. 1. Stel vast dat de werkzaamheden met betrekking tot de vernietiging worden uitgevoerd zoals beschreven in de administratieve organisatie en maatregelen van interne beheersing.

2. 2. Stel vast dat de vernietiging wordt geadministreerd en dat uit deze administratie blijkt dat de goederen zijn vernietigd.

3. 3. Stel vast dat van de emballage (indien niet communautair), resten en afvallen de omschrijving, de vorm en hoeveelheid geadministreerd wordt.

4. 4. Stel vast dat van de emballage (indien niet communautair), resten en afvallen geadministreerd wordt dat deze een toegestane douanebestemming krijgen.

5. 5. Houdt u aan de uitgangspunten zoals deze zijn opgenomen in Handboek Controle.

Als u belast bent met vergunningafgifte van de voorafgaande regeling gaat u als volgt te werk:

1. In de vergunning neemt u de voorwaarden op waaronder administratief toezicht plaatsvindt op het bereiken van de douanebestemming vernietiging.

Als u belast bent met het administratieve toezicht op de vernietiging van de goederen gaat u als volgt te werk:

1. 1. Stel vast dat de vernietiging heeft plaatsgevonden overeenkomstig de voorwaarden welke zijn opgenomen in de vergunning.

2. 2. Stel vast dat de vernietiging administratief is vastgelegd overeenkomstig de voorwaarden welke zijn opgenomen in de vergunning.

3. 3. Stel vast dat van de emballage (indien niet communautair), resten en afvallen de omschrijving, de vorm en hoeveelheid geadministreerd is.

4. 4. Stel vast dat van de emballage (indien niet communautair), resten en afvallen geadministreerd wordt dat deze een toegestane douanebestemming hebben gekregen.

5. 5. Houdt u aan de uitgangspunten zoals deze zijn opgenomen in Handboek Controle.

Voor de ambtelijke werkzaamheden die verband houden met de vernietiging van (niet-)communautaire (accijns) goederen zijn geen kosten (voor ambtelijke verrichtingen) verschuldigd. De kosten van het vernietigen zelf komen wel voor rekening van belanghebbende.
(artikel 182, lid 4 CDW)

Voor het vernietigen van goederen op initiatief van de Douane, zie paragraaf 3.1 van onderdeel 5.50.00 van dit Handboek.
(artikel 56 CDW)

Naar boven

3.3 Vernietiging o.b.v. de IER-verordening

In Verordening 608/2013 (Intellectuele Eigendoms Rechten (IER)-verordening) staan de formele regels voor het douaneoptreden bij het constateren van inbreuken op IER. Onderdeel hiervan is een procedure om inbreukmakende goederen te vernietigen. De houder van het besluit wordt voor het doen van een mededeling tot vernietiging als belanghebbende beschouwd en kan daarom deze mededeling aan de Douane doen. Zie verder: Handboek VGEM, onderdeel 30.05.00